De wandelexcursie in het Fochteloërveen staat al een aantal jaren op de kalender en vormt steevast een soort afsluiting van het vogelvoorjaar. Als de temperaturen stijgen en de dagen lang zijn wordt de vogelactiviteit door de bank genomen een stuk lager en "mogen" (lees: "moeten") wij even een tijdje rustig aan doen dan wel de focus verleggen. Het Fochteloërveen vormt dan een perfecte overgang tussen de excursies gericht op vogels en die op vlinders/libellen. Hier komen de twee soortgroepen samen en is dit dus meer dan welke andere excursie ook een soort "hybride" met het beste van twee werelden.
Maar tegelijk was deze excursie ook een soort nieuw begin, want voor het eerst sinds de "tweede golf" reden we weer met een minibus in volle bezetting. Heerlijk en een heel stuk leuker/gezelliger dan al het "gedoe" met eigen vervoer, opgesplitste groepjes en alternatieve en creatieve oplossingen die we soms hebben moeten verzinnen. Zoals vandaag, zo moet het zijn!
Dat wil zeggen: ik vergat in alle opwinding wel spontaan en vrij pijnlijk een carpoolafspraak (nogmaals excuses, Wilma R.!), maar toen we uiteindelijk op pad waren, ging het ook meteen los met erg leuke soorten. We hadden dan ook enorm geluk met het weer: het was lekker warm (23-24 graden), vrijwel windstil en half bewolkt; perfecte omstandigheden voor zowel enige zichtbare vogelactiviteit als voor actieve vlinders en libellen. We startten op een plek waar we tijdens een excursie nog niet eerder waren geweest en waarbij ik me meteen afvroeg waarom eigenlijk niet. Deze relatief onbekende hoek van het gebied bleek namelijk zeer productief, met o.a. Kuifmees, Grauwe klauwieren, Blauwborsten, Geelgorzen, Paapjes, een schitterend mannetje Kleine bonte specht, maar toch vooral... Draaihalzen! Ik hoorde al vroeg tijdens de eerste wandeling een roep die me aan Draaihals deed denken (leek een jonge vogel die nog niet volop riep), maar omdat ik de soort hier niet echt verwachtte en het geluid niet aanhield, riep ik nog even niets. Niet veel later en 200 meter verderop was het echter luid en duidelijk: een voluit zingende Draaihals, en wellicht een andere vogel dan eerst. Toen ik de groep hierop had geattendeerd, werd er nog 2-3 keer een zangstrofe gehoord, echter steeds op andere plekken in het ruige en prachtige hoekje. En uiteindelijk gebeurde waar ik op hoopte: ik kreeg een vogel in beeld, eerst wegvliegend uit een boompje en iets later open en bloot zittend in een kaal struikje. Helaas lukte het slechts twee deelnemers om op tijd aan te sluiten en was ik twee seconden te laat voor de foto, maar desalniettemin was dit een vrij spectaculaire waarneming van iets wat waarschijnlijk gewoon een broedgeval is geweest. Prachtig dat deze enigmatische soort nu ook het Fochteloërveen aan het koloniseren is!
Na deze kickstart in een onbekende hoek vervolgden we onze weg met een "standaard" wandeling, namelijk die over het veen vanaf het fietspad. Standaard, maar wel een must, want het is hier waar je één van de meest zeldzame vlinders van Nederland kunt vinden: het Veenhooibeestje. Deze soort is (vrijwel) alleen hier te zien en is gebonden aan het natste deel van het hoogveengebied. Op een mooie dag in juni/juli is de soort goed te doen, maar wanneer je er naar op zoek bent, kom je er al snel achter dat het fanatieke vliegers zijn en dat een exemplaar in rust vinden nog niet meevalt. Dat lukte ons dan ook niet, maar ze flapten wel in redelijke aantallen en soms erg dichtbij langs en lieten zich zo ook best leuk bekijken. Daarnaast stonden we ook eerste rang bij een show van een andere, typische en zeer gewilde Fochteloërveensoort: de Kraanvogels. Een mooi groepje van zeven vogels kwam laag aanvliegen en gebruikte het veen om hoogte te winnen. Daarbij begonnen ze op een gegeven moment hard naar elkaar te roepen en boven een windstil en rustig veen kwam het indrukwekkende geluid extra hard binnen. Kippenvel! En om het geheel nog mooier te maken, kwamen op de roep ook een stuk of tien ooievaars aangegleden, die zich bij de Kraanvogels voegden en samen hoogte wonnen. Voeg daar nog de zingende Paapjes bij en u begrijpt dat het gebied zich van z'n beste kant liet zien!
De eerste twee wandelingen hadden flink wat tijd gekost, dus de trek en de dorst begonnen aardig toe te slaan. We zochten een schaduw- en uitzichtrijk punt uit voor de koffie/thee en koek en eventueel lunch, waarbij we tegelijk nog konden genieten van o.a. Poelkikkers en een fraaie Gevlekte witsnuitlibel.
Het laatste deel van de dag stond in het teken van de wandeling naar de Zeven. Deze prachtige uitkijktoren mag ook niet ontbreken, zeker niet omdat er vanuit daar zicht is op veel horizon (roofvogels!) alsmede een paartje Kraanvogels. Wat betreft dat eerste: Het was en bleef vrij rustig in de lucht, maar naast enkele Bruine kiekendieven en Buizerds wisten we er uiteindelijk toch nog een fraaie, doch verre onvolwassen Zeearend "uit te trekken". Het vaste paartje Kraanvogel zat inderdaad nog te plaatse en leek waakzaam, hetgeen erop zou kunnen duiden dat er jongen in het spel zijn. Omdat de vegetatie echter zo hoog is, konden we dat niet zelf vaststellen.
Tijdens de wandeling terug naar de bus zagen we nog een familie Fluiters, waarvan één exemplaar minuten lang stil op een takje bleef zitten. We konden 'm in alle rust in de telescoop bekijken en van alle kanten fotograferen; bizar maar fijn gedrag ;-)
Als laatste reden we nog even langs wat akkers waarop wel eens Kraanvogels foerageren en daarbij troffen we er zowaar ook eentje behoorlijk dichtbij. Deze vogel vormde een mooie afsluiter van een gevarieerde dag in een gebied waar we zeer van houden en dat z'n status vandaag weer eens waar maakte! Volgend jaar gaan we zeker weer!
