We hebben dit jaar al heel wat privé-excursies gedaan die stuk voor stuk wel enige uitdaging in zich hadden. Onze deelnemers weten inmiddels dat ze de lat bij ons gerust hoog mogen leggen. Echter, vaste gasten Emma, Wilma en Tanja spanden toch wel de kroon met een aanvraag voor een... Honderddertig soortendag! Jawel, u hoort het goed: Minimaal honderddertig soorten op één dag, die minstens drie van de vier deelnemers gehoord of gezien moeten hebben. Dat is zowaar geen kattenpis, dunkt me! Uiteraard ging ik (Martijn) die uitdaging met veel plezier aan en wat alvast mee zat was het weer. Voor het eerst in vele weken zat er een flinke zuid(oost)component in de wind en kon de winterjas uit; wat een verademing! We kregen er wel enkele buien met soms flink wat geflits voor terug, maar daar viel uiteindelijk goed omheen te vogelen. Echter, de vele weken met koud en winderig weer was de natuur duidelijk niet in de koude kleren gaan zitten en één warme dag kon de opgelopen achterstand niet in één klap wegwerken. De consequenties waren een duidelijk obstakel tijdens deze dag, want ik kan alvast verklappen dat we een flink aantal soorten misten die normaal op deze datum (9 mei) niet zo'n probleem zouden moeten vormen: Wielewaal, Grauwe klauwier, Wespendief, Bosrietzanger, Spotvogel, Noordse kwikstaart, Grauwe vliegenvanger; we zullen niet alle missers wijten aan het weer, maar als er wat beter voorjaarsweer zouden hebben gehad in de dagen voorafgaand aan de dag, hadden we zeker (veel) meer kans gehad.
Hoe dan ook: We hadden feitelijk weinig reden tot klagen en om een uurtje of acht liepen we vol goede moed de Kale duinen op en konden de eerste soorten worden genoteerd. Het eerste uur gaat het vreselijk hard met de soorten en is een goede administratie van groot belang. Alle soorten tellen mee, dus ook Merel, Pimpelmees, Spreeuw en Kauw (om er een paar te noemen) moeten worden genoteerd. Je knalt zodoende uit de startblokken en als je het eerste uur zou mogen extrapoleren, zou je aan het eind van de dag op 400+ soorten uitkomen ;-). Helaas en natuurlijk werkt het niet zo en naar mate de uren vorderen gaat het steeds minder hard, met tussensprintjes wanneer je een nieuwe habitat binnenrijdt. Hoogtepunten bij de eerste bulklichting soorten waren o.a. Sperwer, Zwarte- en Gekraagde roodstaart, Boom- en Veldleeuwerik, Goud- en Appelvink, Geelgors, Groene specht en ook de eerste en dichtbij langsvliegende Zwarte specht (wat terecht suggereert dat er meerdere zouden volgen).
Omdat ik vorige week tijdens een privé-excursie een zeer productieve wandeling meemaakte langs de Vledder Aa, besloot ik deze ook vandaag in te plannen. Eigenlijk was het een iets te lang loopje voor een soortendag als waar we mee bezig waren (je moet dan toch enigszins effectief met de tijd omgaan), maar ik gokte dat het de tijdinvestering wel eens waard zou kunnen zijn. Welnu, de kwantiteit liet misschien net iets te wensen over (ik had hier gehoopt op enkele soorten die in het reeds eerder gememoreerde lijstje der gemisten pronken), maar de kwaliteit was prima, met o.a. 2 Zwarte spechten (geen +1 meer op de daglijst, maar wel mooi!), Kraanvogels, een Fluiter, en een schitterende, zingende Draaihals! Alleen met wat we de eerste uren hadden gezien zou menig vogelaar meer dan dik tevreden zijn!
De volgende stop was het Fochteloërveen en die stop kon letterlijk worden genomen; er was een korte pauze nodig om een onweersbui te laten passeren. Die bracht echter wel een adembenemend tafereeltje in de vorm van een prachtige lichtshow en schitterende wolkenluchten.
Voor en na de bui aan pikten we echter ook nog wat leuke vogels mee. Raven, Kraanvogels, Fluiter, weer een Zwarte specht (nummer 4, een dagrecord!) en Paapje waren noemenswaardig, maar de laatste wandeling in het bos ging maar moeizaam. Uiteindelijk wisten we de meeste van de bossoorten nog wel te vinden (o.a. Zwarte mees, Glanskop, Kuifmees, Vuurgoudhaan), maar het was hard "werken". En zoals het vaker gaat: één heel algemene soort wist ons steevast en tot het einde toe te ontwijken: Boomklever! Enkele weken eerder struikelden we er soms bijna letterlijk over en riepen ze vanuit vrijwel elke boom, nu zijn de met jongen bezig, zijn ze veel zwijgzamer en onopvallender en kun je ze in vier uur bos blijkbaar missen. Dat is stiekem eigenlijk ook wel weer het grappige van zo'n dag!
Na de moeizame exercitie in het bos was het duidelijk tijd voor verandering van spijs, wat we vorm gaven door een bezoek aan het immer productieve Zuidlaardermeergebied. Daar ging het even hard met veel en mooie nieuwe dagsoorten, waarbij 6 Steltkluten, Geoorde futen, Zwarte sterns, Witwangsterns, Kemphanen, Bosruiters, een Watersnip en toch vooral twee bonussoorten in de vorm van een Visarend en een Rode wouw onderstreept mochten worden als zijnde hoogtepunten.
Na een goed half uurtje speuren vanaf het gemaal hadden we, op Zomertaling na, de meeste specialiteiten van het gebied wel gezien en gingen we op weg naar de kust. In Zuidhorn pikten we nog snel even soort nummer 100 voor de dag mee: een Ransuil!
Een eerste wandeling in het Lauwersmeer betekende ook een flinke impuls voor de lijst. Snor, Roerdomp, Baardman, Zeearend, Boomvalk, Buidelmees (nieuw voor twee van de deelneemsters) en zowaar wéér een Rode wouw (dé soort van dit excursievoorjaar!) zorgden voor een sprong over de 110 en alles duidde erop dat we recht en hard op ons einddoel af gingen. Toen we in de Ezumakeeg, naast tien (!) Steltkluten, ook nog wat andere steltlopers binnen sprokkelden, leken de 130 soorten een kwestie van tijd. Maar toen kwam er een bericht dat de plannen enigszins overhoop gooide...
Wanneer een telefoon vaak achter elkaar trilt, betekent dat in mijn wereld vaak dat er wat loos is op vogelgebied. Ditmaal bleek de "schuldige" Eglazine. Eglazine, zult u denken? Eglazine is de naam van het vrouwtje Lammergier, onderdeel van een Frans herintroductieproject, dat al enige dagen door Nederland aan het zwerven was. Na twee dagen vertoefd te hebben op de Lemelerberg (blijkbaar zoekt 'ie waar mogelijk toch een punt met uitzicht, net als thuis ;-)) waarbij ze had kunnen rekenen op veel aandacht, was de vogel blijkbaar nu noordwaarts gestuwd en bevond ze zich op een plek met alles behalve een ver uitzicht: een Fries klei-akker net onder de Waddendijk nabij Zwarte Haan. De vogel leek daar vrij rustig en stabiel ter plaatse en toen ik dat meedeelde aan de dames, was de beslissing snel genomen: Zo'n kolos en tevens buitenkans wil je niet missen!
Een enigszins gespannen ritje (de vogel was toch wat gaan vliegen, werd doorgegeven...) door het Friese land bracht ons 40 minuten later op de plek en we hoefden niet bepaald lang te zoeken: de vogel zat open en bloot en mooi dichtbij op ons te wachten. Wat een schitterende verschijning en ondanks dat 'ie voor de daglijst en de Nederlandse lijst strikt gezien niet telbaar is (want in mensenhanden geweest en onderdeel van een project), deed dat aan de beleving niets af. Toen de vogel ook nog eens een rondje vloog en uiteindelijk in een boom landde, was het feestje compleet. Unaniem werd besloten dat deze vogel toch wel tien soorten waard zou moeten zijn!
Flink onder de indruk van waar we zojuist getuige van waren geweest stapten we weer in het busje. De teller stond op 117 en we hadden nog hooguit een uurtje of 1,5 - 2 licht over. We besloten om die door te brengen op de pier van Holwerd en dan door te rijden voor wat laatste soorten in Lauwersmeer. De pier lag er vogeltechnisch werkelijk ideaal bij. Het rizzelde van de steltlopers en al snel konden we soorten als Rosse grutto, Kanoet, Bonte strandloper, Steenloper, Bontbekplevier, Zilverplevier en Zwarte ruiter bijschrijven. Ook Eider en Rotgans waren nog nieuw. Toen we op het punt van vertrekken stonden, volgde wat wellicht mijn beste vijf minuten van de dag waren. Mijn persoonlijke hoogtepunt kwam toen ik van verre en in de mix van geluid een roepje opving dat ik niet kon thuisbrengen. In eerste instantie en toen het nog ver weg klonk, associeerde ik het met een baltsende Bergeend (er was er eentje rare geluiden aan het uitstoten), maar het kwam duidelijk steeds dichterbij. Het geluid vloog dus, maar in de lucht waren slechts groepjes steltlopers te zien. Groepjes steltlopers en één los, donker beestje dat hard op de pier kwam aanvliegen. Ik besefte al snel dat die vogel het geluid produceerde en aangezien ik alle algemene steltloperroepjes wel herken, zou dit dus potentieel wel eens heel interessant kunnen zijn. Ik greep mijn camera, "sommeerde" mijn gasten om het steltje in de kijker te nemen en probeerde tegelijk zo veel mogelijk foto's van het schepseltje te maken. Ik had echter al snel door waar we mee te maken hadden: Het "dzzrrrrp" (of iets dergelijks) behoorde toe aan... een BREEDBEKSTRANDLOPER! Dat was toch wel vreselijk gaaf en de manier waarop deze topwaarneming tot stand kwam vervulde me toch stiekem ook een beetje met trots. Borstklopperij is echt niet één van mijn kernkwaliteiten, maar dit was toch best een aardige actie ;-).
Met nog een handje vol soorten te gaan en nog een klein beetje licht over, reden we richting de Bantpolder. Hier vonden we al snel enkele Morinelplevieren op de bekende akker, alwaar zich ook een mooie Goudplevier bevond. Met een Wulp en een Regenwulp erbij stond de teller ineens op 129, en met nog enkele makkelijke soorten en maximaal een half uurtje restlicht, spoedden we ons richting Groninger zijde van het Lauwersmeer.
En laat ik maar gewoon met de deur in huis vallen: Het kwam goed! Relatief makkelijk pikten we nog Blauwborst, Sprinkhaanzanger en Nachtegaal op en met Braamsluiper als allerlaatste soort kwamen we uiteindelijk uit op... 136! En dat is nog zonder de tien bonuspunten die we de Lammergier eigenlijk wel waard vonden ;-). Het was een prachtige en gezellige dag, waarvoor ik mijn fanatieke deelneemsters hartelijk wil bedanken. En een extra bedankje voor het sympathieke cadeau aan het eind; ik zal het me goed laten smaken!
