PRIVÉ-EXCURSIE: AANSTEKELIJK ENTHOUSIASME, RATELENDE CAMERA'S EN FIJNE VOGELS!

Ik (Martijn) doe altijd erg mijn best om mijn oprechte enthousiasme voor de gebieden en de vogels die we tijdens onze excursies tegenkomen over te brengen op mijn gasten. Soms gebeurt het echter dat zelfs ik op mijn eigen terrein word afgetroefd! Gisteren (zaterdag) mocht ik op stap met Coen en Loes, stel uit Nijmegen dat niet alleen heel leuk en gezellig, maar ook aanstekelijk enthousiast was over alles wat we zagen en alle gebieden waar we rondliepen. En in zo'n geval zul je zien dat de vogels je ook belonen voor die flow! Dat wil zeggen: de eerste soort die we voor de dag in gedachten hadden gaf weer eens niet thuis. De Bosuil leek, tot onze teleurstelling en die van Peter en Kees, twee vaste gasten die we toevallig tegen het lijf liepen, de bui van de ochtend in het hol te hebben doorstaan en was nog niet van zins om weer naar buiten te komen. Als troost voor de twee heren konden ik, nog net voor Coen en Loes arriveerden, hen nog wel een Middelste bonte specht aanwijzen.

Het landgoed achter de plek waar de Bosuil doorgaans vertoeft is de afgelopen weken al redelijk productief gebleken. Vandaag, echter, bleek het de plek waar ik eindelijk kon afrekenen met een soort die de afgelopen jaren een soort "angstgegner" is gebleken tijdens excursies. Hoe goed de gebieden, hoe juist de periodes van het jaar en hoe perfect de omstandigheden ook waren, deze soort wist ons de afgelopen jaren zorgvuldig te ontwijken. Tot vandaag, dus, toen we eindelijk eens langdurig konden genieten van een schitterend mannetje... Kleine bonte specht! Dat werd echt hoog tijd en hopelijk is de ban nu gebroken!

Naast deze soort zagen we ook specht nummer vier, een Groene, en kregen we zowaar ook een Appelvink in de kijker; ook geen alledaagse gebeurtenis! En uiteraard zat het bos "vol" met de wat meer alledaagse verschijningen als Goudhaan, Zwarte mees, Vinken, Kepen, Staartmezen, Boomkruipers en Boomklevers

Loes had dus helaas nog niet haar uil (dat was eigenlijk de enige concrete wens van de dag; de soort maakte eigenlijk niet eens uit), maar we konden desalniettemin spreken van een mooie en veelbelovende start. En die uilen; ik had er vertrouwen in dat dat nog wel goed zou komen ;-). De grootste verplaatsing van de dag was die van dit landgoed naar het tweede gebied, Nationaal park Lauwersmeer. Rond het middaguur was die volbracht en startten we deel twee van de dag met een wandeling naar de inmiddels befaamde uitkijkheuvel. Nadat we in de ochtend het kleinste vogeltje van Nederland (Goudhaan) in de kijker hadden gehad, hoopten we nu de grootste te kunnen vinden: Zeearend. Welnu, dat lukte wel, maar twee adulte vogels zaten wel flink op afstand en de telescoop was dan ook geen overbodige luxe. Naast een Bruine kiekendief en wat Waterrallen was het verder echter redelijk rustig in het gebied. De arenden geen blijk gaven van enige activiteit (je hoopt ze toch te zien vliegen; dan zijn ze op hun indrukwekkendst), dus besloten ze het nog een korte kans te geven in de Ezumakeeg, ook een gebied waar vanwaar ze vaak worden gezien. Naast vele eendensoorten en de eerste Grutto's lag ook dit gebied er vredig en rustig bij, dus was het tijd om de figuurlijke pijlen te richten op de uilen. Al slalommend over kleine binnenweggetjes zetten we koers richting de Waddenkust en na enkele minuten stuitten we op een enorme gemengde groep Brand- en Rotganzen. Al bij het openen van mijn autoraam hoorde ik er een kenmerkend, hoog en tweetonig gakje boven de massa uit komen en al heel snel had ik de producent van het geluid vol in de kijker: een adult mannetje Roodhalsgans liep vooraan druk te doen en liet zich werkelijk geweldig zien! BAM, heet dat tegenwoordig! Dat is drie op een rij (drie excursies met die soort), maar deze ging wel heel erg makkelijk en deze vogel liet zich wel fenomenaal zien en horen! Aan het gezelschap en het gedrag te zien is dit weer een andere vogel dan de exemplaren van de afgelopen weken, wat dit dus de derde excursie op rij en de zesde in totaal van deze winter maakt met deze schitterende en zeldzame soort op de lijst. Daarnaast betreft dit waarschijnlijk het zesde individu van deze winter, de hybride uiteraard niet meegerekend! Voor iemand die hartstochtelijk fan is van deze soort (ikke!) begint het een vrij memorabele score te worden zo!

En kijk eens even hoe deze vogel liep te pronken! Dit wil je toch zelf een keer meemaken!?

Na deze onverwachte doch waanzinnige meevaller gingen we dan echt voor het hoofddoel: de uilen. En nog maar nauwelijks bekomen van de Roodhalsganzenshow stond Loes vlot daarna oog in oog met haar eerste uil, een Ransuil in dit geval. Zoals ze het zelf omschreef: "Een intens moment"! Iedereen herinnert zich zijn of haar eerste uil vast nog wel; dat zijn wel de mijlpalen in je vogelleven. Tel daarbij dat je tegenwoordig met behulp van een goede telescoop zo'n vogel werkelijk recht in de ogen kunt kijken en begrijp dat je best even achterover kunt vallen (figuurlijk) van zo'n waarneming. Leuk was ook dat een passerende Amerikaan hetzelfde overkwam. Hij had geen idee waarom we met een telescoop naar een conifeer stonden te kijken totdat hij zelf even door het oculair keek. Het enthousiasme was vervolgens niet van de lucht ;-)

Na deze eerste uil zou het heel leuk zijn om meteen door te pakken; een Velduil zou er ook mooi bij passen. Toen we de kwelders opliepen zagen we eerst vooral enkele Blauwe kiekendieven. Op een kort veldje zat het vol Gras- en Oeverpiepers en Witte kwikstaarten. Één exemplaar had veel weg van een Rouwkwikstaart, alleen sommige kleden zijn niet bepaald de makkelijkste. Dit exemplaar leek mij een adulte vogel (ik zie volgens mij alleen een oude tertial, maar de rest van de dekveren en arm- en handpennen leken me nieuw), wat betekent dat als dit een Rouwkwikstaart is, het een adult vrouwtje zou betreffen (mannetjes moeten echt pikzwart zijn op de bovendelen). Omdat ook het zwart op de stuit flink hoog doorliep en de flanken behoorlijk donkergrijs getekend zijn, denk ik dat dit wel goed zit voor deze schaarse doortrekker, de Britse variant (ai!) van onze Witte kwikstaart.

Na een korte wandeling leek opeens het denkbeeldige startschot geklonken te hebben, want van grote afstand zagen we de eerste Velduil flappen. Vervolgens ging het hard en het volgende uur konden we ons onderdompelen in een fantastische show van meerdere Velduilen, vaak jagend op heel korte afstand! De camara's ratelden, de kreten van bewondering waren niet van de lucht, oftewel: het was geweldig genieten van natuurvoorstelling die z'n weerga in Nederland maar nauwelijks kent!

Ik had nog vele tientallen andere foto's kunnen plaatsen, maar ik zal het hier even bij laten. Ondanks dat dit bepaald niet de eerste keer is dat ik de soort hier zie, blijft dit een fenomeen waar je geen genoeg van krijgt en voelt ditelke keer weer als een geschenk. En dat het niet vanzelfsprekend is en de vogels ook regelmatig niet thuis geven, hebben we ook meegemaakt; nog een reden om deze momenten te koesteren en op waarde te schatten. Binnenkort vertrekken deze vogels echter naar de broedgebieden en zal de rust voor de muizen enigszins weerkeren. Dit is voor ons dan ook één van de laatste excursies naar dit gebied, daarna gaan we vol het voorjaar in en sluiten we het uilenhoofdstuk voor in ieder geval dik een maand of acht af. Ik mis het nu al ;-)

U zult begrijpen dat Coen en Loes ook in de wolken waren en we zeer dik tevreden de dijk weer beklommen. We hadden nog een uurtje over en de plannen daarvoor waren snel gesmeed: we zouden via het Groninger deel van Lauwersmeer terugrijden in een poging ultieme poging om alsnog vliegende Zeearenden in beeld te krijgen. Op weg daarheen kregen we in de Bantpolder een krankzinnig relaxte Lepelaar voorgeschoteld. Deze vogel trok zich werkelijk geen seconde ook maar iets van ons aan en lepelde naar hartelust het ene na het andere waterdiertje (sorry, dat is niet mijn wereld ;-)) op. Dat overigens ondanks z'n beschadigde lepel, waar hij geen hinder van leek te ondervinden. Ik vermoed dat de vogel geringd is op Schiermonnikoog; zo goed als alle geringde Lepelaars in en rond Lauwersmeer komen van of zijn op weg naar die kolonie.

Het Oude Robbengat is de laatste weken een interessante plek, omdat er lekker veel water staat en de plasjes weer vele doortrekkers aantrekken. Ook vandaag waren er weer de nodige piepers en kwikstaarten te vinden, waartussen we zowaar twee "makkelijke" (want mannetjes) Rouwkwikstaarten vonden. Leuk, hoewel ze voor foto's wat te ver weg liepen.

Natuurlijk check je op een plek als deze ook altijd even de lucht. Nadat vlak ervoor al een Sperwer en een Havik waren gepasseerd, lieten de roofvogels ook nu niet lang op zich wachten. Eerst was het een mooi mannetje Blauwe kiekendief dat de aandacht trok, vervolgens zag ik boven de Marnewaard zowaar drie Zeearenden flappen. Twee ervan waren duidelijk verwikkeld in een territoriaal dispuut; een adulte vogel zat minuten lang en in volle vaart achter een jonge vogel aan. Zou het wellicht de vogel zijn die hier recentelijk door de Fugelhelling is losgelaten en die nu even hardhandig en in niet mis te verstane "bewoordingen" duidelijk werd gemaakt wie er in het gebied de baas in/zijn? Wie zal het zeggen, maar een mooie show was het wel. Het speelde zich echter veel te ver af voor foto's, maar met altijd het nog te schrijven verslag in het achterhoofd, probeer ik het altijd toch. Het was voor mijn gasten per slot van rekening een nieuwe soort en een herinneringsplaatje is dan altijd toch wel leuk. Welnu, zie hier het abominabele resultaat, waar echter wel degelijk en zonder twijfel Zeearenden te herkennen zijn ;-)

Zo langzamerhand begonnen de contouren van een topdag zich toch echt wel luid en duidelijk af te tekenen. Het enige wat er nu nog kon worden toegevoegd was de grootste uil van Europa, de Oehoe. De vogel was 's middags in een boom bij de bekende boerderij gezien, maar de vogel kennende blijft 'ie daar niet zitten wanneer er vogelaars naar 'm gaan kijken. Hij is behoorlijk schuw en houdt niet van aandacht, dus ik was bang dat het wel eens lastig zou kunnen worden. Inderdaad bleek de vogel verplaatst ten opzichte van eerdere meldingen, maar was 'ie gelukkig nog wel zichtbaar. Het was even manoeuvreren om zich op de vogel te krijgen (hij zat achter een schuur en tussen vele takken), maar uiteindelijk kregen we 'm mooi in de telescoop en was de kers op de taart een feit!

Terug kijkend op een heel erg geslaagde dag en alvast plannen makend voor een eventueel vervolg namen we afscheid. Coen, bedankt voor het initiatief (de excursie was een cadeau van hem voor Loes) en Loes succes met het selecteren en nabewerken van de ongeveer 3500 foto's ;-). En beiden dank voor de gezelligheid en het enthousiasme!