MINIBUSEXCURSIE, ZATERDAG 18 JUNI 2022
Iedereen die wel eens buiten komt op zoek naar leuke en mooie soorten, zal zich de vraag regelmatig hebben gesteld: wat heb ik vandaag links en rechts allemaal gemist...? Waar ben ik langs gelopen zonder op te merken. Wat is er over me heen gevlogen toen ik net even naar die vlinder stond te kijken? Wat zat er in het struikje toen ik net vijf minuten weg was?
Een succesvolle dag buiten is afhankelijk van vele factoren. Uiteraard zijn de omstandigheden, de scherpte en capaciteiten van de waarnemer enkele van de factoren die bepalend kunnen zijn, maar ook zoiets banaals als geluk speelt een belangrijke rol. Stuur twee vogelaars met dezelfde kennis en kunde een dag langs dezelfde route en ze zullen met twee verschillende lijstjes waarnemingen terugkomen. De enige "schuldige" daaraan: geluk, dan wel pech.
Afgelopen week vonden twee edities plaats van onze langste dagexcursie: Klokje rond in Drenthe. Van de eerste kun je veel zeggen, maar niet dat 'ie slecht was. Het was een prima dag (lees maar!) waarvoor ik zo weer zou hebben getekend. Maar tijdens de tweede editie van afgelopen zaterdag, waarbij de route niet dramatisch afweek, hadden we de factor geluk duidelijk prominenter aan onze zijde. Sterker nog: deze excursie mag gerust onder de L van "Legendarisch" worden opgeslagen! Ik heb helaas niet van alle magische momenten van deze dag foto's, dus enig inbeeldingsvermogen bij de tekst is wel gevraagd ;-)
De eerste bestemming was een andere dan de vorige editie, maar de doelsoort was wel dezelfde. Oostelijke witsnuitlibel verdween in 2012 uit Nederland (er was tot dat jaar één geïsoleerde populatie op de Delleboersterheide in Friesland) en sindsdien werden er her en der slechts wat zwervers opgemerkt. Vorig jaar dook de soort ineens weer op enkele plekken in Noord-Nederland op en in Midden-Drenthe vestigde zich een kleine populatie. Die plek bezochten we tijdens de eerste editie, maar een dag later stuitte ik stomtoevallig op een, op het oog vrij willekeurig, plasje in Noord-Drenthe waar, tot mijn grote vreugde en nog grotere verbazing, vele tientallen Oostelijke witsnuitlibellen bleken rond te vliegen! Ik wist werkelijk niet wat ik zag, maar wist wel dat ik hier even kort langs moest en ook prima kon gaan tijdens deze excursie. Zo gezegd, zo gedaan en daar aangekomen was het geen kunst om deze prachtige en zeldzame soort te vinden. Ze lieten zich makkelijk en mooi zien, waarbij we ook enkele Gevlekte witsnuitlibellen in beeld kregen!
Wat duidelijk was geworden tijdens de vorige editie is dat het Fochteloërveen niet te laat in het programma moet zitten en gezien de route en het streven om zo min mogelijk kilometers te rijden, was dat de logische, volgende stop. Op de eerste plek, aan de Drentse zijde, zagen we o.a. Havik, Geelgorzen, Grauwe klauwieren, een Groentje en een hoog overvliegende Zeearend. Op de tweede plek ging het echter werkelijk helemaal los...! Na een strakblauwe start was er inmiddels wat bewolking binnen gedreven, wat de temperatuur wat temperde (prettig!) en daarnaast zowel de activiteit als de zichtbaarheid van met name roofvogels ten goede kwam. Het begon met een prachtig schouwspel waarin de hoofdrol werd opgeëist door twee Wespendieven en twee Boomvalken. De laatstgenoemden probeerden met diverse stootvluchten en andere aanvalstechnieken de twee eerstgenoemden te verjagen, met slechts matig succes. Na enkele minuten verdwenen de Wespendieven dan toch en konden wij de aandacht verleggen naar... Slangenarenden! We zagen er eerst één, al snel twee en niet lang daarna DRIE vogels samen, die ook nog eens meermaals naar elkaar riepen en baltsachtig gedrag vertoonden; werkelijk geweldig en indrukwekkend! Intussen vlogen er vlak voor ons twee zeer zeldzame Veenhooibeestjes langs en werden we ook nog eens afgeleid door toeterende Kraanvogels (een paartje vloog boven het gebied) en een mannetje Paapje. U zult begrijpen dat het zeer moeilijk losrukken was uit de heerlijke, spreekwoordelijke en positieve wurggreep van het veen, maar toen we toch maar besloten terug te lopen, moesten we snel op onze schreden terugkeren toen er ook nog eens een adulte Rode wouw over kwam zeilen. Man, man, wat een weelde!
Na zo'n geweldige stop was het uiteraard ons verdiende loon dat de Zomertortel, die we de laatste weken enkele keren troffen in het Drents-Friese Wold, niet thuis gaf toen we daar even kort en op goed geluk langsreden. Er zijn grenzen ;-).
Maar tijdens de wandeling op het Dwingelderveld herpakten we onszelf. We startten al met een mooie Wespendief en daarna werd het al mooier. Boomvalk en Geoorde fuut waren enigszins te verwachten, de man Witoogeend kostte wat moeite maar troffen we uiteindelijk op het grote ven, maar de grootste verrassing kwam in de vorm van wederom een roofvogel, maar eerst een libel. Want op zoek naar de Witoogeend hoorden we een Wielewaal, maar landde er vooral vlak naast me een libel die ik de laatste tijd vaker had gezien maar die me desalniettemin achterover deed slaan. Ik keek gewoon WEER naar een Oostelijke witsnuitlibel, wederom op een zeer verrassende en volgens mij nog niet bekende locatie (de derde plek binnen vier dagen)! Dat betekent dat de soort óf inmiddels op meerdere locaties is gevestigd, dit jaar flink aan het rondzwerven is of een combinatie van beide. Hoe dan ook, het is geweldig en ik heb de boswachter via via inmiddels ingelicht. Ik ben benieuwd of dit een toevalstreffer bleek of dat ook hier een populatie huist! Echter, de soort die met het meeste enthousiasme werd onthaald was... een Zwarte wouw! En terecht, natuurlijk, want dat is er eentje die je niet meer verwacht in midden juni. Daarmee hadden we dus zomaar beide wouwen binnen korte tijd in de kijker gehad, wat ook een unicum, of in ieder geval zeer zeldzaam, is voor een excursie! Om de wandeling af te toppen zagen we een man Sperwer die eerst wat rondcirkelde, maar uiteindelijk achter een... Wielewaal (!) aan ging! De Wielewaal vloog paniekerig en roepend voor z'n leven, maar de afloop van de achtervolging zullen we nooit te weten komen omdat ze al snel over een bosrand verdwenen. Bizar!
Toen we een rieten nok van een boerderij aan begonnen te zien voor een Steenuil, concludeerden we dat het tijd was voor een welverdiende bak patat. Een uurtje later was iedereen gerevitaliseerd en togen we richting Diependal, alwaar de volgende verrassing op ons wachtte. Tegelijkertijd werden we wel weer keihard geconfronteerd met mijn grote frustratie van en afkeer tegen vogels kijken door een gleuf. Ten eerste zijn de kijkgaten in de gemiddelde vogelhut zo dramatisch gepositioneerd dat comfortabel kijken op zich vaak al een uitdaging is, maar het meest vervelende is dat je bij een snelle waarneming nooit iedereen op tijd in de juiste positie voor een gat krijgt. Dus toen ik een groep Krakeenden in paniek zag opvliegen en ik in een scan naar de oorzaak ineens een zwemmende OTTER (!!) in beeld kreeg, volgde een chaotische minuut waarbij sommige gelukkigen het dier in beeld wisten te krijgen (met kwalificaties tussen goed en matig) maar meerdere deelnemers jammerlijk met lege handen achterbleven. Ondanks deze flinke smet was het voor de geluksvogels natuurlijk wel fantastisch! Ik heb even nagekeken en het blijkt dat er vaker Otters zijn gezien op deze plek, maar een waarneming van dit fascinerende en vooral nachtactieve zoogdier is altijd een gelukstreffer en nooit vanzelfsprekend. Ik had op een gegeven moment zelfs de Otter samen in beeld met een Roodhalsfuut, een combinatie die in Nederland wel heel uniek is! Roodhalsfuten waren uiteraard wel voor iedereen weggelegd, evenals o.a. Wilde zwaan, zingende Blauwborst, Wespendieven en Kleine plevieren. De Baardmannetjes waren wederom voor een selectief gezelschap beschikbaar.
Als kers op de taart van een dag die al absoluut top was, reden we nog naar een locatie waar we kans maakten op diverse schemer- en nachtsoorten. En geheel in lijn met de rest van de dag ging dat ook prachtig, met o.a. meerdere zingende Nachtzwaluwen, Kwartels, Hout- en Watersnippen en uiteindelijk als bonus ook nog een Porseleinhoen!
Het was uiteindelijk 23.30 uur toen we, moe maar tevreden, de ontmoetingsplek weer opreden en er voor sommigen nog een nachtelijke rit huiswaarts voor de boeg lag... Ik plofte iets na middernacht vrij uitgeput maar met een grote glimlach neer op de bank en proostte met mezelf (dat klinkt triester dan het was ;-)) op een absolute topdag in alle facetten! Deelnemers, zeer bedankt voor deze memorabele trip en hopelijk tot snel. En mocht u dit volgend jaar ook willen meemaken: de nieuwe data staan inmiddels online!