DAGEXCURSIE TEXEL, TWEEDAAGSE TE LAND, TER ZEE EN... - 25, 27 en 28 september 2024
Laat ik maar met de deur in huis vallen: het wil nog niet echt vlotten dit najaar qua soorten. Ik heb meermaals verkondigd dat september en oktober de spannendste maanden van het jaar zijn, maar daar moet toch echt het werkwoord 'kunnen' tussen worden gevoegd. September en oktober kunnen de spannendste maanden zijn, maar het kan voor hetzelfde geld ook erg rustig zijn. Weersomstandigheden en aanvoer zijn meer dan welk seizoen ook van groot belang om het verschil te maken tussen rust en reuring. Dat het ook sprokkelen of simpelweg leeg kan zijn, bleek de afgelopen week maar weer eens.
Op woensdag zaten we weer op Texel. Ondanks dat we ons daar altijd prima vermaken en het eiland dermate veel mooie en vogelrijke plekken kent dat je je daar nooit verveelt, was het wederom mager qua soorten waarvoor je in september naar de kust zou gaan. Wat echter wel een grote meevaller was, was het weer. De dagen vooraf werd niets minder dan grootschalige druiligheid verwacht, maar wij hebben het de hele dag droog gehouden. Wederom een bewijs dat je je niet bang moet laten maken door apps en voorspellingen en gewoon moet gaan. Het komt zoals het komt en meestal red je je er prima mee.
Lekker weer, dus, maar geen ornithologisch spektakel. Dat wil zeggen, de groep was dik tevreden met de behaalde soortenlijst. Zeker als je niet vaak aan de kust vogelt, zie je tijdens een dag Texel altijd behoorlijk wat soorten die niet alledaags zijn. Dus een vogeldag vol steltlopers, zoutwatereenden, Kleine zilverreigers, mooie groepen Goudplevieren in prachtig licht en eilandvergezichten is sowieso niet te versmaden.
Wat mij betreft het hoogtepunt was het bezoek aan de IJzeren kaap. Deze locatie herbergt in de winter vaak een bonte selectie aan duikeenden en futensoorten, maar was nu al aardig op oorlogssterkte. Naast de vele honderden Eiders en vele "gewone" Futen zagen we namelijk zeker 20 Geoorde futen en zeker één, mogelijk twee (fanatiek duikend verder weg) Roodhalsfuten. Met name deze laatste soort is geen alledaagse verschijning en is er eentje waarmee we op één of andere manier wel vaker geluk hebben wanneer we op het eiland zijn.
De tweedaagse "Te land, ter zee en...." bestaat traditioneel uit een dag Lauwersmeer en omstreken en een dag zeevogeltocht. Al vooraf bleek dat deze editie zwaar te lijden zou hebben onder het weer. De grootste tegenvaller was dat reeds donderdag werd besloten dat de zeevogeltocht van zaterdag niet door zou gaan. De combinatie van noordwestenwind en een fikse kracht (met name verder op zee) zou volgens alle modellen gaan zorgen voor golven van aanvankelijk drie meter, "afzwakkend" tot 2-2,5 meter. Dat is niet alleen onprettig, maar ook simpelweg gevaarlijk, dus hoe jammer ook: de beslissing van de schipper van de Dageraad was in alle opzichten te begrijpen. Omdat de wind echter uit een zeer goede hoek zou komen, was het alternatieve programma een no-brainer: een oversteek naar Ameland en dan vanaf het paviljoen bij Buren over zee gaan kijken.
Maar ook de vrijdag rondom het Lauwersmeer was een dag met horten en stoten. Windstoten, vooral, want het was een zeer onstuimig dagje. Wind en regen zorgden ervoor dat we maximaal flexibel moesten zijn om er nog een leuk programma uit te persen. Uiteindelijk lukte dat aardig. Toen de wind nog uit de zuidwesthoek loeide, bezochten we het Lauwersmeergebied zelf. Dat leverde toch nog een leuke rij waarnemingen op: Zeearenden, Reuzensterns, 2 Grauwe franjepoten, Kleine strandlopers, Zwarte sterns, IJslandse grutto's, 8 Koereigers en een Pontische meeuw zijn toch een heel aardige oogst gezien het barre en boze weer.
De route langs de Waddenkust westwaarts was winderig en leverde niet bijster veel bijzonders op. In de middag draaide de wind in één klap (binnen een half uur) van zuidwest naar noordwest en dus besloten we vanaf Holwerd alvast ons eerste zeevogelgeluk te beproeven. We bleken iets te enthousiast, want buiten veel Pijlstaarten, Visdieven, 5 Toppers, de eerste Oeverpiepers en wat Kanoeten vloog er nog niet veel.
In Lauwersoog kwam de wind inmiddels keihard uit noordwest en gingen we er nogmaals voor zitten. Ditmaal ging het al een stuk beter! Binnen een uur hadden we bijvoorbeeld meerdere Noordse sterns, twee adulte Kleine jagers, een (zij het wat verre, doch duidelijke) juveniele Kleinste jager, vijf jagers-spec. (jagers die door de afstand niet op soort te brengen waren), twee Paarse strandlopers en de nodige Eiders. Voeg dat bij de waarnemingen die langs de Waddeneilanden op de Noordzee werden gedaan en je zult begrijpen dat de verwachtingen voor de volgende dag hoog gespannen waren!
We (en dan bedoel ik vooral mede-gids Bart-Jan en ik) hebben er alle mogelijke verklaringen op losgelaten. We hebben gejammerd, getreurd, gewanhoopt en zijn zelfs boos geworden op de zee. Het hielp echter allemaal niets, want ondanks dat alle seinen voor een legendarische dag zeevogels kijken op groen stonden, heb ik zelden zo'n lege zee meegemaakt. De wind stond goed, de aanvoer kwam recht uit de noordelijke Noordzee, het was de beste tijd van het jaar op één van de beste plekken van het land (Ameland, dus), maar er vloog echt HELEMAAL NIETS! Ja, oké, twee kleine jagers enigszins dichtbij, meerdere Roodkeelduikers, wat Alken en Zeekoeten, wat Grote sterns en een Roodhalsfuut, maar dat ik geweldig mager als je een uurtje of zes over zee hebt gekeken. Bart-Jan zag nog een Vaal stormvogeltje maar in de hoge golven lukte het slechts twee anderen om deze op te pikken.
Ontzettend frustrerend en vooral onverklaarbaar. Ja, misschien is de enige plausibele verklaring dat de wind niet noordwest stond tot in de Duitse bocht. Sterker nog, daar kwam er een "krul" in en werden de vogels mogelijk weer omhoog gestuwd, waardoor de terugweg na de stoot naar de kust noordelijk van ons plaatsvond.
Hoe dan ook: jammer, jammer, jammer. Zeetrek kan zo verschrikkelijk mooi zijn. Gelukkig was de groep heel gezellig en positief en waren Bart-Jan en ik misschien wel het meest teleurgesteld van iedereen. Dank voor jullie opbeurende en optimistische woorden, in ieder geval; ik kon dat wel even gebruiken ;-).
Ik hoop dat de afgelopen week de stilte voor de spreekwoordelijke storm was en dat oktober ons dan toch eindelijk de najaarssoorten en het spannende vogels kijken gaat brengen waar in ieder geval ik al maanden zin in heb.
Stay tuned, zou ik in prachtig Nederlands willen zeggen!
Comments