TARIFA EN DOÑANA, DAG 4-6: AANGENAAM OVENVOGELEN!

Martijn Bot
16 sep
6 minuten om te lezen

SAMENWERKINGSREIS BIRDINGHOLLAND.NL / BIRDINGBREAKS.NL, 10-17 SEPTEMBER 2025

Het is warm in Zuid-Spanje, heel warm. Dat is natuurlijk niets nieuws en evenmin uitzonderlijk, maar het is wel een serieuze factor tijdens onze vogeldagen. De temperaturen hebben regelmatig de 40 graden aangetikt of benaderd. Dan word je niet alleen zelf iets minder actief, de vogels volgen zo nu en dan dat voorbeeld.

Maar we zijn niet voor één gat te vangen en laten ons bovendien niet zo maar uit het veld slaan. Niet figuurlijk en zeker ook niet letterlijk, dus we gaan elke dag gewoon op pad alsof er niets aan de hand is. In een wat rustiger tempo, maar we gaan en gaan ervoor!

Dag 4

Vandaag stond een boottocht op de Straat van Gibraltar op het programma. Omdat we om 12 uur zouden uitvaren, maar wel ruim op tijd aanwezig moesten zijn, hadden we maar kort de tijd voor een bezoekje aan de telpost. We hebben dan ook alleen de opstart van de trek meegemaakt en zagen de eerste Wespendieven, Dwergarenden, Aasgieren, Slangenarenden, Vale gieren en Zwarte wouwen passeren. Twee Duinpiepers vlogen eveneens langs en een keer dichtbij en in mooi licht, een Ortolaan was helaas niet aan de rest van de deelnemers besteed...

De boottocht vertrok vanuit Tarifa en tijdens het wachten op 'boarden' zagen we verschillende groepjes Slangenarenden, Dwergarenden en Zwarte wouwen de zee op vliegen om de overtocht te wagen. Om deelgenoot te mogen zijn van het moment van daadwerkelijk oversteken is echt geweldig en zelfs een beetje emotioneel. Wat weten we nog weinig van de driften, drangen en oerkrachten die vogels twee keer per jaar aanzetten tot deze enorme en gevaarlijke krachtinspanning. Daar kun je alleen maar ademloos en vol bewondering naar kijken.

Iets na twaalven voeren we uit en al snel zagen we de eerste pijlstormvogels. Zowel Kuhls en Scopoli's komen hier voor, maar het is heel lastig om die in het veld en zonder goede foto's uit elkaar te houden. Gelukkig zijn er veel camera's mee en zo konden we vaststellen dat we beide soorten hebben gezien. Twee Vale pijlstormvogels passeerden net te ver om voor iedereen zichtbaar te zijn. Wel zagen we enkele Stormvogeltjes en vloog een Wilson's Stormvogeltje een tijd lang parallel aan onze boot. Ook indrukwekkend waren de vele Maanvissen en twee groepen Grienden. Deze laatste zwommen zo dichtbij dat we ze konden horen ademen...

Grienden

Scopoli's pijlstormvogel. Op deze foto is de soort niet vast te stellen, maar op een meerdere magere foto's van de onderzijde was dat wel het geval (Foto: Olaf Klaassen)

Maar een moment dat een speciale vermelding verdient was toen er een zeer grote groep Ooievaars vanuit Tarifa ongebruikelijk laag probeerde de overtocht naar Afrika te maken. Waarom ze het nalieten om de thermiek als 'springplank' te gebruiken is mij niet duidelijk, maar het was wederom een kippenvel moment van jewelste. Mooi was dat de hele boot, vol met voornamelijk 'gewone toeristen', eveneens onder de indruk was van wat ze zagen gebeuren. Later vloog er nog een tweede groep over de boot; deze had wel eerst flink hoogte gewonnen. Zoals het hoort, zou ik zeggen, maar waar bemoei ik me mee.

Ooievaars wagen de oversteek vanaf Tarifa

De rest van de dag spendeerden we in een landbouwgebied met veel water op een half uur buiten Tarifa. Het was er zeer warm, maar ook behoorlijk vermakelijk. Grauwe kiekendief, Kleine torenvalk, Ralreiger, Spaanse mus en tal van inmiddels gewone soorten als IJsvogel, Zwarte ibis en Kleine zilverreiger vulden de middag. Ook hoop ik dat twee parels van libellen, de Purperlibel en de Noordelijke bandgrondlibel, het enthousiasme voor deze soortgroep bij enkelen hebben aangewakkerd!

Tweedejaars vrouw Grauwe kiekendief met manke poot

Vale gierzwaluwen, vaste prik bij ons hotel

Dag 5

Rondom Barbate liggen geweldige lagunes en andere waterrijke plekken die voor deze dag op het programma stonden. Zo goed als de hele ochtend plus het begin van de middag verloren we ons in de vele vogels die het gebied rijk is. Toch was het eerste hoogtepunt ons dagelijks bezoek aan de supermarkt. Niet om het assortiment, maar om de leucistische Grauwe gors die we daar vanaf de parkeerplaats zagen. Wat een gaaf beest!

In en rond Barbate was het, tijdens diverse stops, dus heerlijk vogelen met o.a. Flamingo, Audouins meeuw, Dunbekmeeuw, Kortteenleeuwerik, Visarend, Grauwe klauwier, Paapje, Reuzenstern en de wereld aan steltlopers als Strandplevier, Regenwulp, Krombekstrandloper, Kleine strandloper, Steltkluut, Grutto, Drieteenstrandloper enzovoort. En dat alles vaak in mooi licht en vaak lekker dichtbij.

In de middag wilden we nog graag de Heremietibissen (ook wel Kaalkopibissen genoemd) meepakken, die hier in de omgeving aan een wederopstanding bezig zijn. Op de eerste locatie vonden we ze niet, dus kwamen we terecht bij mogelijkheid twee. Dat was een golfbaan in de buurt, die niet alleen aantrekkingskracht bleek uit te oefenen op Kaalkopibissen. Het was er erg leuk vogels kijken, vooral op het vlak van zangvogels. Met name Grauwe vliegenvangers en Bonte vliegenvangers waren veelvuldig en leuk te zien, maar ook vloog er een Wielewaal voorbij en een Hop over, lieten twee Raven zich leuk bekijken en zaten er in een klein plasje twee Witoogeenden en een IJsvogel. En nadat we meteen in het begin al een groep Kaalkopibissen zagen overvliegen, vonden we ze na een ronde wandelen over het golfterrein uiteindelijk praktisch naast de minibusjes terug. Daar waren ze van dichtbij te bekijken, zittend op enkele masten bij het restaurant. Minstens zo leuk waren hier overigens de talrijke Roodstuitzwaluwen, die steeds op het kort gemaaide gras van de golfbaan gingen zitten. Schoonheidjes zijn het, iets wat van Kaalkopibissen met de beste wil van de wereld niet gezegd kan worden...

Moeder Natuur heeft wel mooiere schepsels voortgebracht, als je het mij vraagt.

Tenslotte het libellennieuws van de dag. Naast de zeer algemene Zadellibel, Zwervende heidelibel en Zuidelijke keizerlibel, zagen we vandaag wederom enkele Wereldzwervers, Purperlibellen en een mannetje Epauletoeverlibel.

Dag 6

Vandaag stond een hotelwissel op de planning. We verlieten onze fijne houten huisjes nabij Tarifa en togen richting de kustplaats Chipiona. Uiteraard deden we dat al vogelend. We startten op de telpost, hopelijk om de roofvogels hier uit te zwaaien. Helaas kwam de trek, door de stevige oostenwind, niet echt op gang. Uiteindelijk zagen we toch wat stroompjes Zwarte wouwen richting zee gaan en trotseerden enkele Wespendieven, Slangenarenden, Alpengierzwaluwen en Dwergarenden de 'Levante'. Hopelijk komt er volgend jaar een nieuwe kans. Schrijf je in, zou ik zeggen en ga mee. Dan mogen Olaf en ik misschien ook weer ;-)!

Na een stuk rijden kwamen we aan in Cádiz. De baai hier is erg uitgestrekt en zeer vogelrijk. We hebben er een stuk gewandeld en zagen leuke soorten, zonder dat er nu echt spektakelstukken of nieuweigheden tussen zaten. Het waren vooral steltlopers en Reuzensterns die de show stalen.

Op een locatie waar Grielen zouden moeten zitten, was het in eerste instantie vooral bloedheet. Het was dan ook even moed verzamelen om de zinderende hitte in te wandelen, maar de beloning kwam al snel: een groep van 20 (!) Grielen vloog voor mij op en een deel ervan kon vervolgens mooi aan de grond bekeken worden. Datzelfde gold voor een groep Rode patrijzen. Dan ben je de hitte ineens heel snel vergeten!

Om de dag af te kunnen sluiten met een voor velen nieuwe en voor iedereen mooie soort, zochten we een vijver (zo kon je het wel noemen) op waarin de in Europa zeldzame en bedreigde Witkopeend te vinden zou moeten zijn. En dat bleek te kloppen, want we troffen er een stuk of 10. Schitterende vogels, als je het mij vraagt! Ook zat hier een hybride Witkoogeend x Tafeleend en zwommen er tientallen Dodaarsjes rond. In de bomen om de vijver heen zaten weer veel zangertjes: Grauwe- en Bonte vliegenvanger, Gekraagde roodstaart, een Hop en een geel rotzakje dat uiteindelijk gewoon een juveniele Fitis bleek te zijn.