Minibusexcursie, vrijdag 9 december 2022
Al een paar jaar lang is de uilen- en roofvogeldag één van de winterse hoogtepunten van de excursiekalender. Waar in Nederland kun je immers zo makkelijk een prachtige lijst rovers en uilen bij elkaar vogelen en tussendoor ook nog een heel aantal leuke bijvangsten noteren? De vraag stellen is 'm beantwoorden ;-)
Maar vogels kijken in de winter brengt een aantal gevaren en uitdagingen met zich mee, natuurverschijnselen die roet in het eten kunnen gooien. Ze horen erbij, zijn onderdeel van het risico dat je (als organisator en deelnemer samen) nu eenmaal neemt met vooraf geplande excursies, maar beïnvloeden het humeur en het soortenspectrum wel degelijk.
Het vervelendste fenomeen is wat mij betreft... mist. Als de wereld echt klein wordt en klein blijft, werken ook plannen B, C en D niet meer en ben je meer dan ooit afhankelijk van geluk en vogels en locaties die ook op korte afstand te zien zijn.
Nu is het vervelende dat je nooit weet of er mist zal zijn, waar de mist precies hangt, hoe dicht de mist is en hoe lang het zal duren. We gaan dus eigenlijk altijd gewoon op pad en meestal valt het uiteindelijk best mee.
Dit weekend speelde mist een dominante rol in de weersvoorspellingen en hield ik dus mijn hart een beetje vast. Echter, toen ik de groep van deze wederom volgeboekte excursie op de startlocatie ontving, was de hemel blauw, kwam de zon langzaam maar stralend op en stonden we in een helder winterwonderland. Er leek voorlopig dus geen vuiltje aan de lucht en vol goede moed togen we naar de eerste bestemming. Daar vielen we meteen met de neus in de boter, want we troffen al snel een juveniele Ruigpootbuizerd! De vogel zat aanvankelijk ver weg, maar kwam al snel vliegend in onze richting en ging kortstondig in een topje van wat berkjes dichtbij zitten, waar 'ie zich geweldig liet zien. Korte tijd later verdween de vogel helaas alweer, ver en uit zicht. Timing is alles!
Overigens en geheel ter zijde: de foto's in dit verslag van mijn hand zijn, bij wijze van experiment, gemaakt met de Canon 800/F11 lens PLUS een 1.4 extender en de R6. Daarmee krijg je dus een (lichte en betaalbare) lens van meer dan 1100 millimeter, maar wel met (daar is 'ie weer) F16! Oftewel, een hoge ISO is dan vereist om de sluitertijd acceptabel te houden. Deze dag was achteraf gezien niet bepaald de beste om een dergelijke combi uit te proberen vanwege de soms zeer matige lichtomstandigheden en de resultaten zijn dan ook wisselend. Vliegbeelden bleken erg lastig, maar voor bewijsplaatjes van zittende vogels op grote afstand is de combi leuk om achter de hand te houden.
Naast deze zeldzame, arctische beauty zagen we ook wat overwinterende Bruine kiekendieven en tot twee keer toe een langs vliegende Roerdomp! Omdat we allen steeds net te laat waren voor de foto, hier een plaatje van een dag eerder, toen ik tijdens mijn voorbereidingsrondje voor deze dag ook al een vogel zag vliegen en toen wel net op tijd was.
Van een heldere hemel was na de koffie inmiddels geen sprake meer. Langzaam maar zeker kwam er wat mist en nevel opzetten; een soort opkomend onheil waar je tegelijk helemaal niets aan of tegen kan doen behalve hopen dat het zal meevallen.
Eerst was het echter tijd voor een soort die we, los van de mistsituatie, wel zouden kunnen zien mits hij/zij aanwezig zou zijn in "het gat". En wat bleek: het ging zelfs om hij én zij, want het paartje Bosuil zat gezellig en knus samen te dutten op de plek die we voor ze in gedachten hadden! En een klein rondje in het bos bracht ons zowaar nog een Middelste bonte specht, alsmede de nodige Goudhanen, Vuurgoudhanen, Koperwieken, Boomkruipers en Boomklevers.
De volgende stop op de route was het paartje Zeearend in het Zuidlaardermeergebied. Helaas was het inmiddels toch wel dusdanig dichtgetrokken dat het lastig werd om zicht te krijgen op het nest en het gebied. Voor het eerst misten we de soort dan ook en moesten we genoegen nemen met o.a. een mooie man Blauwe kiekendief en enkele Grote lijsters.
We besloten dan maar koers te zetten naar de Waddenkust, hopend dat het daar beter zou zijn. Onderweg zagen we drie Kleine zwanen en een Sperwer en tot ons grote geluk bleek het zicht inderdaad zeer vogelbaar! Een wandeling buitendijks bracht dus meteen veel goeds, zowel op roofvogelgebied als in de categorie "prachtige bijvangsten": Ransuilen (3), Fraters (vele), Sneeuwgorzen (23), Strandleeuweriken (zeker 10), Blauwe kiekendieven (meerdere), Oeverpiepers (enkele), een IJsvogel, een Kleine zilverreiger, een kort en snel wegjakkerend Smelleken en als klap op de vuurpijl 10+ Velduilen! Daar wordt een mens toch blij van!?
Om nog een ultieme poging te wagen om Zeearend alsnog op de lijst te krijgen, hoopten we op een exemplaar dat wellicht in het laatste licht nog even zou komen snacken in de Keeg (dat doet 'ie regelmatig), maar dat geluk troffen we niet. Wel zagen we nog wat Wilde- en Kleine zwanen alsmede een jonge, geringde (blauw, verder kwamen we niet) Slechtvalk, wat het totaal van Roofvogels en uilen op 11 (8 rovers en 3 uilen) bracht. Voeg daar alle andere leuke soorten bij en concludeer dat we, gezien de omstandigheden, een prima dag hebben gehad!
Als je ook eens mee wilt: er zijn enkele nieuwe data toegevoegd voor begin 2023. Een mooie start van een vogeljaar of een leuk cadeau voor de feestdagen, lijkt me zo (en ik ben uiteraard geheel objectief)!