ROOFVOGELS EN UILEN: IBISSEN 'KAPEN' DE DAG!
- Martijn Bot
- 14 uur geleden
- 4 minuten om te lezen
MINIBUSEXCURSIE, ZONDAG 14 DECEMBER 2025
De roofvogelexcursies van deze winter hebben me flinke hoofdbrekens gekost. Had ik vorig jaar een mooi compact rondje met 'betrouwbare' soorten, dit jaar is het allemaal wat lastiger en liggen de kansrijke locaties op grotere afstanden van elkaar. En in tijden van weinig daglicht, kom je dan al snel in tijdsnood.
Het valt dus even niet mee om een logische route samen te stellen. En als je dan ook een beetje geluk ontbeert, kan het zomaar zijn dat de opbrengst uiteindelijk wat benedengemmiddeld uitpakt.
Dat was ook gisteren een enigszins het geval. Een van de oorzaken zal ongetwijfeld de, wederom, waterkoude en flink harde wind zijn geweest. Deze maakte het voor het voor het gevoel onprettig en zorgde er ook voor dat er, in tegenstelling tot de prachtige dag ervoor, wat minder dynamiek in de lucht te vinden was dan je zou mogen verwachten.
Vooral de start in Matsloot was zeer tam. Had ik tijdens de voorbereidingsronde de dag ervoor nog moeiteloos zes roofvogelsoorten binnen en uur gezien, nu verlieten we het gebied met alleen wat Torenvalken en Buizerds en schitterde het hoofddoel, de Grijze wouw, dus ook door afwezigheid. Een valse start, dus. De dag ervoor zag 'ie er nog ongeveer (of eigenlijk precies) zo uit:
Omwille van de tijd en de voorkeuren besloot ik de Bosuil over te slaan. Deze vogel zat er gisteren wel, maar zou eigenlijk net te veel tijd kosten als we ook nog een poging voor o.a. Ruigpootbuizerd wilden wagen. Ransuilen lagen wel op de route en werkten gelukkig wel fijn mee. De boom zat flink vol, we zagen er (mede met hulp van de warmtebeeldcamera) ongeveer 15-20.
Ruigpootbuizerds worden elk jaar zeldzamer in Nederland. Was het vroeger een vrij gangbare verschijning in de winter, nu neemt er nog maar een handjevol vogels de moeite om zo ver zuidwaarts als Nederland te vliegen. Er vertoeven momenteel twee jonge vogels in de Oostvaardersplassen (altijd op zeer grote afstand), eentje is er al een tijdje te zien op de Asselse heide in Gelderland er er zal zich vast nog een aantal vogels her en der verborgen houden. Maar het zou me niet verbazen als het aantal individuen dat momenteel in ons land verblijft op de vingers van twee handen te tellen zijn. En het zou me evenmin verbazen als de soort over een jaar of vijf de status 'zeer zeldzaam' zal krijgen. Reden te meer om een poging te wagen bij de enige, bekende vogel die momenteel in Noord-Nederland zit, het volwassen exemplaar ten noorden van Pieterburen.
En was het in het binnenland al koud, langs de Waddenkust was het helemaal bibberen! En van de lege akkers onder de zeedijk, waar de vrouw Ruigpootbuizerd doorgaans haar domicilie houdt, werden we ook niet bepaald warm. Er was namelijk geen roofvogel te bekennen, dus scanden we ook de kwelders voor wat leuke 'troostsoorten' Die kwamen in de vorm van meerdere Kleine zilverreigers, wat Oeverpiepers en een groepje van 9 Fraters. Toen we rechtsomkeert wilden maken om het warme busje weer in te gaan, viel mijn ook echter op een vogel die samen met een Kleine zilverreiger uit een slenkje opvloog en honderd meter verderop weer in een andere slenk neerging. De determinatie was niet echt een uitdaging: dit was een Zwarte ibis! Erg leuk en erg onverwacht, zo op een koude, winterse Waddendijk! We moesten nog even een stukje lopen om mooi zicht te krijgen, maar werden uiteindelijk beloond. Een nieuwe soort voor meerdere, een nieuwe jaarsoort voor andere, inclusief voor mijzelf. En ik kom toch best vaak buiten ;-).
Tevreden met deze leuke, onverwachte soort wilden we richting Lauwersmeer koersen toen ik boven de dijk toch ineens een roofvogel zag hangen die vervolgens landde langs een slootje middenin de kleiakkers. Daar was 'ie toch ineens, de Ruigpootbuizerd! Helaas bleef de vogel wel steeds op flinke afstand, maar het typische staartpatroon en foerageergedrag waren prima te zien.
De Groningerzijde van het Lauwersmeer bracht korte waarnemingen van o.a. Blauwe kiekendief, Zeearend en Kleine zwanen.
De combinatie van zowel een grauwe als bijna de kortste dag van het jaar maakte dat het licht al vroeg begon te doven. We spoedden ons dus naar de kwelder om te kijken of daar nog wat spektakel voor ons in het verschiet lag. Ondanks dat we geen Velduilen troffen, was de show die o.a. vier adulte mannen Blauwe kiekendieven gaven (ravottend in ƩƩn kijkerbeeld) de moeite waard! In het allerlaatste licht reden we nog even naar de Ezumakeeg, ook een plek waar nog wel eens een uiltje of roofvogels acte de prƩsance geven. Op dat vlak was het rustig, maar de verrassing was groot toen er ineens TWEE Zwarte ibissen stonden te slapen vlak naast de weg! Het was echt al bijna donker, dus een bewijsplaatje was zeer lastig. ISO 4000 en 1/4 sluitertijd bracht toch nog redding. Bizar, hoor, twee waarnemingen van drie Zwarte ibissen op een donkere decemberdag in Noord-Nederland!
Daarmee was de soort van de dag op deze roofvogelexcursie dus geen roofvogel, maar een Zuid-Europese opportunist in opkomst! Ook prima; als het niet gaat zoals het 'moet', dan moet het maar zoals het gaat!
Opmerkingen