PRIVÉ-EXCURSIE, 19 NOVEMBER 2021
Afgelopen vrijdag mocht ik weer eens privé op pad, in dit geval met Heleen en Geertje. Nu de groepjes weer/nog doorgang vinden, schoot dat type excursie er de laatste tijd een beetje bij in, maar uiteraard doen we dat, wanneer de agenda het toelaat, nog steeds met veel plezier. Afgelopen vrijdag bewees namelijk maar weer eens dat privé-excursies ontzettend leuk en gezellig zijn. Een dag volledig afstemmen op de wensen van de gasten zorgt voor een duidelijke focus en dat pakte in dit geval eens te meer wonderbaarlijk goed uit. Daarbij kregen we nog een ontzettend fijne bonus in de vorm van het weer. Was er unaniem een grijze dag met kans op miezer voorspeld, we kregen een staalblauwe hemel met 's middags 15 graden voorgeschoteld: Volledig onverwacht doch heerlijk!
De wensen van de twee dames waren breed, maar kwamen neer op een mix tussen een roofvogelexcursie en een kweldertocht. Voor mij (Martijn) betekende dat meteen een mooie voorbereiding op de serie excursies die de komende maanden op het programma staan. Een paar locaties had ik een dag eerder al voorbereid, anderen bezocht ik deze dag voor het eerst sinds een tijdje weer en konden meteen alle voorzien worden van een groen vinkje ;-).
Nadat we elkaar ontmoetten voor onze "tweede thuisbasis" (Hotel In 't Holt 1654 te Zuidhorn) werden de aanvankelijk nog enigszins vage plannen geconcretiseerd en rolde er een route uit die ons eerst roofvogels en uilen en tenslotte wat Kweldersoorten zou moeten opleveren.
We startten bijna letterlijk om de hoek. Deelnemers die vaker zijn mee geweest weten dat er in het dorp enkele Ransuilen verblijven. Nu de winterroestplaatsen nog niet volledig bevolkt zijn, is het zoeken naar enkele van hun favoriete bomen waar nog blad aan zit (pas als die ook kaal worden, vertrekken ze definitief naar naaldbomen). Ik ken die plekken van voorgaande jaren, maar desalniettemin kon ik de uilen de afgelopen weken toch even niet vinden. Vandaag was het echter wel raak. Op de winterplaats konden we met moeite één exemplaar vinden, maar in enkele, op het oog volledig willekeurige en daarnaast ook nog eens losstaande bomen tussen een doorgaande weg en een stoep (van alle bomen in het dorp kozen ze er dus ééntje op één van de meest befietste, bereden en bewandelde plekken) was het raak en telden we er zeker zes! Uiteraard werden we opgemerkt (net als iedereen die passeert) en met argwaan bekeken, dus na enkele foto's, "oohhh's" en "ahhh's" lieten we de vogels snel weer met (relatieve) rust.
Na deze prachtstart hoopten we op een tweede coöperatieve uil. Vorig jaar bleek de Bosuil een soort waarop je, mits het droog was, goed kon rekenen, maar het ene jaar is het andere niet en vogels zijn nooit vanzelfsprekend. Gelukkig zijn de voortekenen voor de komende roofvogelexcursies weer veelbelovend, want de vogel zat weer trouw op ons te wachten en liet zich fenomenaal zien!
Tevredenheid alom, dat zult u begrijpen. Uilen spreken altijd zeer tot de verbeelding en maken een vogeldag per definitie tot een succes, maar de manier waarop liet in dit geval ook weinig te wensen over. Nu we toch het geluk "aan onze donder" leken te hebben hangen, leek het een goed idee om de volgende wenssoort ook maar meteen te proberen: Zeearend! Het Zuidlaardermeergebied leek daarvoor het meest kansrijk en dat bleek! Al vanuit het rijdende busje zagen we een vogel vliegen en in het half uurtje erna ontspon zich een schouwspel waarbij wij op de eerste rang zaten. Na een mislukt broedsel vorig jaar (vogelgriep) is het paartje nu bezig met de bouw van een nieuw nest voor een frisse start en de bouwwerkzaamheden zijn fantastisch te volgen. Er werd gesjouwd met dikke takken voor de fundering, voor het fijne vlechtwerk werden dunne takken van omringende bomen met de snavel afgeknipt en uit de weilanden werden plaggen gras gestoken voor het zachte opvulwerk. En wij stonden erbij en keken ernaar!
Met een overvliegende Grote gele kwikstaart en Groene specht was het een onvergetelijke show, waar zelfs ik (met toch "de nodige" ervaring met de soort) intens genoot!
Tsja, na zo'n ochtend vraag je je wel af of we ons glas geluk niet in drie volle teugen hadden leeggedronken. De enige manier om daar achter te komen was dom doorgaan, en dat deden we middels een ritje richting de Waddenkust. Met de voorlopige afwezigheid van Velduilen (na twee geweldige winters zijn ze nu nog grotendeels afwezig, maar wat niet is kan in de loop van de winter nog best komen) wil ik de pijlen deze winter als alternatief gaan richten op een andere échte en indrukwekkende winterroofvogel: Ruigpootbuizerd. Ook deze soort is verre van overvloedig aanwezig, maar in het Lauwersmeergebied lijken zich toch enkele vogels te hebben gevestigd. De dag voor deze excursie had ik een wandeling "uitgetest" in de hoop deze prachtige soort mooi in beeld te kunnen krijgen en dat was gelukt! Mijn hoop was dat ik deze ervaring kon herhalen in het bijzijn van Heleen en Geertje. Aanvankelijk leek het weinig hoopvol; door maaiwerkzaamheden was het vrij luidruchtig in het terrein en waren er weinig roofvogels aanwezig (tijdens het oefenrondje was ik nog tot 7 roofvogelsoorten gekomen). Wel zagen we al meteen een vrouwtype en iets later ook een mannetje Blauwe kiekendief en vloog er een Zeearend heel ver langs, een waarneming waar ik na de ochtendshow verder weinig aandacht aan schonk. Beter zou het immers toch niet worden met die soort. Echter, vijf minuten later werden we opschrikt door een slagschaduw en vloog de vogel ineens recht boven ons! Toen hebben we toch maar even gekeken ;-)
We hadden al vrede met deze "troostprijs" toen ineens, blijkbaar ook wakker geschud door dit overvliegende slagschip, een man Ruigpootbuizerd boven de bomen begon te bidden en te jagen. Aanvankelijk vloog de vogel nog flink ver weg, maar uiteindelijk konden we 'm heel mooi bekijken alvorens 'ie over de bomen de grote vlakte opvloog en uit zicht verdween!
Het was inmiddels strak zonnig en 15 graden; naast de geweldige vogels was het dus ook nog eens fantastisch toeven buiten. Als je verwacht dat het grijs en fris wordt en je krijgt dit, dan voelt het als een groot geschenk dat we in grote dankbaarheid aanvaardden!
We hadden nog een kleine twee uurtjes licht over en die besloten we te besteden op de befaamde kwelders van Paessens. Een laatste wenssoort was namelijk Sneeuwgors en daarop heb je uiteraard een mooie kans op één van de mooiste plekken van de Waddenkust.
Het eerste stukje van de wandeling was nog rustig, maar deze rust werd bruut verstoord door een soort die Heleen en Geertje eigenlijk helemaal niet op de radar en derhalve ook niet op hun wensenlijstje hadden staan, maar die met (zéér) grote verbazing werd verwelkomd: Strandleeuwerik! We zagen er ongeveer 10, die zich in het namiddagstrijklicht fenomenaal lieten zien. Pareltjes zijn het en als je er nog nooit één hebt gezien, sla je daar natuurlijk stijl van achterover!
We liepen verder en zagen Oeverpiepers en al snel ook een mooi groepje Fraters! Helaas kregen we ze niet "lekker" aan de grond te zien (ze waren nogal vliegerig en verdwenen regelmatig in de hoge en onoverzichtelijke vegetatie), maar het geluid en vliegbeeld sprak voor zich!
En waarschijnlijk raadt u het al en liet het verloop van de dag eigenlijk geen andere mogelijkheid: Ook met de Sneeuwgorzen kwam het (meer dan!) goed. Een schitterende groep van zo'n 50 vogels zat op één van de piertjes en scharrelde uiteindelijk op enkele meters van ons alsof we er niet zaten. Geweldig!
Zowel landschappelijk als qua soorten was dit een waardig einde van een fantastische vogeldag. Hoewel... ik besloot nog even de dijk op te rijden en daar zagen we nog een Torenvalk en Sperwer en een klein ander valkje op verschillende palen zitten. Een snelle blik door de telescoop bevestigde mijn vermoeden: Smelleken, het kleinste roofvogeltje van Europa! De vogel vloog echter snel op (zoals het de soort betaamt) en de enige twee foto's bestonden uit een vage vluchtfoto en een onscherpe foto van de vogel op een paaltje. Maar het is er wel één, kijk maar ;-).
Dit was echt het slotstuk en als dit de voorbode is van zowel de Kweldertochten als de roofvogelexcursies, dan teken ik meteen!
Heleen en Geertje, bedankt voor de gezelligheid en de fantastische dag! Ik houd elke dag van mijn werk, maar dit soort dagen neemt de kleinste twijfel over mijn recente beslissing definitief weg ;-)