MINIBUSEXCURSIE "WINTERVOGELS ROND DE AFSLUITDIJK", 22 JANUARI 2022 Nadat de excursie "Wintervogels rond de Afsluitdijk" vorig jaar sneuvelde door "u-weet-wel-waarom" (We zijn klaar met het c-woord ;-)), konden we dit jaar de draad gelukkig weer oppakken; aan voorpret had het voor velen dus niet gelegen! Zo stonden we derhalve afgelopen zaterdag op een parkeerplaatsje nabij Den Oever klaar voor een dagje vogels kijken aan weerszijden van de dijk, een excursie die in het verleden nogal eens wat zeldzaamheden heeft opgeleverd. Helaas en gelukkig tegelijk is de ene winter de andere niet. Het was de afgelopen tijd namelijk enigszins rustig qua meldingen van vogels die opzien baren, maar dat betekent niet dat een dag in deze contreien niet de moeite waard is. De aantallen vogels maar ook de kwaliteit ervan is zelfs in rustige tijden nog bovengemiddeld en dat bleek vandaag ook maar weer!
We startten met een korte wandeling langs de Zuiderhaven en dat leverde meteen wat leuke waarnemingen op. Zo hadden we in een vloek en een zucht (beide figuurlijk, overigens) alle gangbare zaagbekken in het vizier. Eenden zijn vaak een nogal onderschatte en ondergewaardeerde soortgroep, maar wat zijn het, en dan zaagbekken in het bijzonder, toch fantastisch mooie vogels! We kunnen nog een maandje of twee genieten van Grote- en Middelste zaagbek en Nonnetje (die eigenlijk Kleine zaagbek zou moeten heten) en dan zullen we het weer een flinke tijd zonder moeten doen; het zijn namelijk alle drie vooral wintergasten (op enkele zeldzame losse zomerwaarnemingen en broedgevallen na).
Ook Brilduikers waren present (en baltsten er al vol op los), een IJsvogel vloog roepend langs, verschillende Dodaarsjes foerageerden langs de rietkragen en er stond zowaar een achtergebleven Lepelaar te koukleumen tussen enkele Blauwe reigers. Nog een paar weken volhouden, dan kan hij/zij zich weer aansluiten bij uit warmere regionen terugkerende soortgenoten.
Op weg naar Dijkwielen zagen we, vlak naast het busje, vele Vinken, enkele Kepen, meerdere Koperwieken en vele Kramsvogels foerageren. Op dit soort momenten is het jammer dat nog niet iedereen in het busje meereed, want uitstappen om te zeggen waar we vanuit de minibus naar keken betekende geheid dat de groepen zouden opvliegen...
De volgende stop was dus Dijkwielen, een plek waar traditioneel vele eenden overwinteren. Ook vandaag was daarop geen uitzondering en we vonden dan ook al snel de eerste Toppers van de dag (allemaal vrouwtypes), samen met enkele Nonnetjes en vele honderden Kuifeenden. Het meest opmerkelijk waren echter de vele tientallen Watersnippen. Af en toe vlogen ze op, maar ze landden uiteindelijk steeds weer op hetzelfde "schiereilandje", alwaar ze met wat moeite (lang leve camouflage) terug te vinden waren. Hoe langer je tuurde, hoe meer gouden rugstreepjes je in de korte begroeiing ontwaarde!
Een rondje in de polders leverde opvallend weinig (lees: geen) ganzen of zwanen op, maar nog wel een mooie man Blauwe kiekendief. Rond het middaguur en na de koffie met koek was het tijd voor een wandeling in en rond de haven van Den Oever. Het tij viel vandaag gunstig, dus de hoogwatervluchtplaats was een feest met vele, vele duizenden vogels. Goudplevieren, Wulpen, Zilverplevieren, Bonte strandlopers, Tureluurs, Steenlopers, Scholeksters, Kanoeten en Rosse grutto's stonden zij aan zij te wachten tot het water weer verdween en boden ons de gelegenheid om te oefenen op iets wat behoorlijk lastig is (zeker met afstand als extra complicerende factor): Herkenning van steltlopers in winterkleed. Na ongeveer een half uur hadden we de meeste soorten herkenbaar in beeld gehad en waren een leucistische Scholekster en een Noordse kauw achter ons op de dijk het meest memorabel.
Een dag zonder ganzen is een dag niet geleefd, zeker in de Kop van Noord-Holland, dus voor ons broodnodige portie "winterganzen" reden we lukraak de polders ten westen van Den Oever in. Al snel kregen we de eerste groep Rot- Kol- en Brandganzen in het vizier en eigenlijk waren we meteen klaar! De twee zeldzame soorten waarop we hoopten en die realistisch gezien ook mogelijk waren, stonden namelijk netjes op ons te wachten en met enige moeite kreeg iedereen ze ook goed in beeld: Witbuikrotgans en Zwarte rotgans. Ze konden met het (digitale) vogelboekje in de hand mooi vergeleken worden met de vele honderden "gewone" Rotganzen die ze omringden. De foto's zijn niet van erg hoge kwaliteit en tonen ook niet alle bruikbare kenmerken helemaal duidelijk, maar in het veld was het allemaal beter te zien en vast te stellen.
Nu het geluk aan onze zijde leek, hadden we nog even tijd om te zoeken naar een soort die altijd notoir lastig te vinden is, niet alleen de sterk afnemende aantallen maar ook vanwege hun voorkeur voor ruig en onoverzichtelijk terrein: Patrijs. Nu is de Kop van Noord-Holland wel één van de weinige nog resterende bolwerkjes, dus kan het de moeite lonen om te speuren op ruige akkertjes en voedselrijke veldjes. En zowaar bij de tweede plek waar we stopten was het raak! Een familie van vier ontspannen vogels (ze leken zich helemaal niets van ons aan te trekken) liet zich prachtig en langdurig bekijken. Heerlijk!
Na deze fijne opsteker sloten we het rondje aan de Noord-Hollandse zijde van de Afsluitdijk af bij een Ransuilenroest. Hier vonden we zeker acht individuen rustend in een boom die reeds jaren dienst doet als verzamel- en rustplaats.
De middag vorderde inmiddels gestaag en we hadden niet gek weel tijd meer voor de Friese zijde van de dijk. "Gelukkig" was de IJsselmeerkant van Kornwerderzand rustig (op wat Grote Zaagbekken en Nonnetjes na) en konden we dus snel door richting de Waddenkant. Daar vonden we vlot waar de locatie bij vogelend Nederland bekend om is: Vele duizenden overwinterende Toppers op grote afstand, maar ook enkele honderden exemplaren dichterbij. Deze soort is overal in Nederland schaars tot uitgesproken zeldzaam, maar kent hier traditioneel een enorme winterpopulatie. Erg gaaf, zeker als ze soms vlak voor je langsvliegen!
In de Makkumer Noordwaard konden we even geen Krooneenden vinden (het is een soort die zich hier doorgaans wel in kleine aantallen ophoudt) maar zagen we nog wel meerdere Nonnetjes, Brilduikers, Middelste- en Grote zaagbekken en Toppers.
Als dagafsluiting werd gekozen voor een ritje langs de IJsselmeerdijk richting het dorp Workum. Hier bevindt zich al weken lang een vrouwtje Grote trap. Deze Oost-Duitse vogel (ze is geringd en gezenderd) doet zich hier doorgaans tegoed aan de lokaal geteelde boerenkool, maar toen wij arriveerden was het bewuste veldje rustig en leeg... Even dachten we dus de domme pech te hebben om op de eerste dag na haar vertrek op de plek aanwezig te zijn, maar gelukkig vond ik de vogel terug aan de andere kant van de weg, in een ruig weiland. Blijkbaar had de vogel de maag even vol van de boerenkool!
Dit betekende een passend einde van een mooie winterdag buiten. Er staat nog één editie op het programma met nog een plekkie vrij. Kijk daarvoor, en ook voor andere excursies in de komende weken met nog ruimte, op https://www.birdingholland.nl/dagexcursies
Komentáře