STERNTJES KIEKEN: HIAAT OPGEVULD, KLASSIEKER IN WORDING!
- Martijn Bot
- 8 jul
- 5 minuten om te lezen
MINIBUSEXCURSIE, MAANDAG 7 JULI 2025
Het was eigenlijk een onbegrijpelijk hiaat in het excursieprogramma, zeker in ogenschouw nemend dat ik nota bene vanuit Groningen mijn excursies verzorg. Waarom waren we nog nooit in juli naar Noordoost-Groningen getogen om daar Ć©Ć©n van de meest opmerkelijke en fascinerende vogelgebeurtenissen van Nederland te aanschouwen: de doortrek van de meest noordelijke populatie ter wereld van de fantastische Lachsterns? Ikzelf ben de enige die daarop zou kunnen antwoorden, maar moet het antwoord toch schuldig blijven. Waarom gebeuren sommige dingen en andere niet? Soms loopt het gewoon zo, is er nooit een schakeltje geactiveerd, is het bij plannen en voornemens gebleven.
Gelukkig had ik afgelopen najaar een spaarzaam helder moment en werkte ik deze dag eindelijk uit. De recente geschiedenis had uitgewezen dat de Lachsterns uit de kolonie in Noord-Duitsland altijd vanaf ongeveer 1 juli in oplopende aantallen te vinden zijn op en rond (dat dan weer wel) enkele lelijke zandafgravingen in Groningen. Dat is ook de tijd dat een andere Groninger specialiteit, de Grauwe kiekendief, idealiter bezig is met het grootbrengen van de jongen. Een prachtige combinatie, dus, want de twee gebieden liggen min of meer tegen elkaar aan. En met een verzamelpunt net ten westen van de stad Groningen zouden we ook nog een derde unieke broedvogel kunnen meepakken: de Witwangstern.
Natuurlijk kun je dit allemaal leuk uitdenken, maar ben je altijd afhankelijk van de natuur en haar grillen. Helaas liep het dit jaar niet goed met de Groninger Witwangsterns. Wat er exact is gebeurd in de kolonie is mij niet duidelijk, wel is duidelijk dat de nesten verlaten zijn en er voor zo ver ik weet geen jongen zijn grootgebracht. Daarmee zijn ook bijna alle volwassen vogels verdwenen of in ieder geval een stuk minder makkelijk te vinden. Deze soort moesten we dus helaas laten schieten; hopelijk komen ze volgend jaar wel weer terug en hebben ze dan meer succes.
Gelukkig had de groep deelnemers die vandaag mee was in overgrote meerderheid eerder dit jaar al Witwangsterns gezien en kwamen ze toch vooral voor de kiekendieven en de Lachsterns. Omdat het weer bij aanvang van de excursie aan de vochtige kant was en we voor sterns en kieken toch liefst droog weer wilden, besloten we eerst een poging te wagen de Gestreepte strandloper, die gisteren op een minuut of tien rijden van de afspreekplek was ontdekt, terug te vinden. Helaas leek deze vogel gevlogen, maar duidelijk was wel dat het steltloperseizoen alweer in volle gang is. Op een klein plasje zagen we zonder moeite twaalf soorten steltlopers: Kluut, Oeverloper, Witgat, Bosruiter, Groenpootruiter, Scholekster, Grutto, Kleine plevier, Bontbekplevier, Kemphaan, Tureluur en Kievit.
De rit naar de plek waar we hoopten de zeldzame Lachsterns te vinden verliep nog steeds regenachtig, maar meteen bij aankomst zagen we al wel een exemplaar kortstondig boven een graanakker foerageren. De eerste stop was nabij een niet bepaald oogstrelend zandgat, maar wat maakt dat uit als je al meteen 18 Lachsterns in beeld krijgt, rustend op de buizen die door het water liepen. Dat was meteen het hoogste aantal dat tot deze dag was geteld; fijn!
We reden wat rond om in te schatten wat de beste plek zou zijn om de vogels uiteindelijk foeragerend te kunnen zien. Naar mate de ochtend vorderde, werd het steeds droger en steeds warmer en werden de sterns ook steeds actiever. Uiteindelijk viel alles samen en konden we genieten van rondvliegende, roepende en uiteindelijk ook foeragerende Lachsterns. Wat zijn het geweldige vogels! Grote groene sabelsprinkhanen vormen hier de hoofdmoot van hun dieet en de vogels blijken werkelijk meesters in het vinden en in de vlucht uit de graanaren plukken van deze traktatie. Bijna elke duik is raak en daarom zijn de foerageersessies per vogel meestal ook vrij kort. Je moet dus een beetje geluk hebben en dat hadden we. Niet alleen met waar we stonden, maar ook met de prachtige luchten en lichtomstandigheden, die het spektakel helemaal afmaakten! Waanzinnig; waarom hebben we dit niet al veel eerder en veel vaker gedaan!?
Leuk om te zien was dat de lokale Visdieven zich de kunst van het jagen op Grote groene sabelsprinkhanen boven graanvelden ook eigen hadden gemaakt. Ik had dat persoonlijk nog niet eerder gezien!
Vlak voor we weg zouden gaan om te verplaatsen richting Grauwe kiekendievenland, kwam er zowaar al een mannetje overvliegen! Leuk was deze foto, die de excursie mooi samenvatte!
Met ook de nodige Geelgorzen en meerdere Ringmussen 'op zak' reden we noordoostwaarts, hopend op meer en mooiere Grauwe kiekendieven. Nou, die kregen we! Nadat we eerst een man met prooi zagen passeren en ook een verrassend vrouwtje Blauwe kiekendief troffen, konden we net boven de A7 genieten van twee mannetjes Grauwe kiekendief, waarvan er Ć©Ć©n rustig, langdurig en dichtbij bleef foerageren. Wat een elegantie en sierlijkheid!
Soms moet je wat geluk hebben. Op weg naar de Carel Coenraadpolder en polder Breebaart dacht ik dat het de moeite waard zou kunnen zijn om langs de Tjamme te rijden. Af en toe wil daar op doortrek nog wel eens een leuke (moeras)stern belanden; niet geschoten is altijd mis. Een moerasstern werd het niet, maar toch pakte de beslissing geweldig uit: er hing namelijk plotsklaps een Reuzenstern boven de plas! Samen met een Visdief joeg deze indrukwekkende soort kortstondig, ving een vis, at deze in de lucht op en vertrok weer westwaarts! Een Kleine zilverreiger maakte de stop hier helemaal compleet.
Na wederom een mannetje Grauwe kiekendief en een roepende Kwartel kwamen we op de laatste stop: de Breebaartpolder. Dit is de beste plek in Nederland voor Zwarte ruiters, die reeds in leuke aantallen voor handen waren. Dat gold ook voor o.a. Lepelaars, terwijl vier mannen Kemphaan, Bonte strandloper en Bontbekplevieren ook voor de (veel te kleine) gaten van de hut te zien waren, samen met een flink aantal algemene soorten.
Hiermee kwam een einde aan een excursie die meteen na de aftrap al de allure heeft van een klassieker! Volgende week maandag mag ik nog een keer (deze trip is al lang volgeboekt); eens kijken of dan de eerste juveniele sterns en kieken te zien zullen zijn!
Opmerkingen