top of page

LANDGOED TWICKEL: ULTIEM VOORJAAR EN NIEUWE SOORT VOOR HET GEBIED?

WANDELEXCURSIE, 7 EN 8 MAART 2025


Je hebt van die dagen waarop de vogels bijna, ik herhaal bijna, als bijzaak voelen. De twee achtereenvolgende wandelexcursies op het schitterende Twentse landgoed Twickel waren daar voorbeelden van. Strak blauwe lucht, een heerlijke temperatuur en een zeer afwisselende wandeling maakten de dag al tot een genot.

Gelukkig deden de vogels, én trouwens ook de insecten, ook een flinke duit in het zakje. Zij maakten het voorjaarsfeest compleet.

De meest in het oog springende vogel, die ik op vrijdag vond en die op zaterdag gelukkig ook nog aanwezig was, was er één die, voor zo ver ik kon nagaan, wel eens een nieuwe soort voor het gebied kan zijn: een Kortsnavelboomkruiper! Deze in Nederland zeer schaarse soort met een gefragmenteerd voorkomen langs vooral de oostgrens, riep twee keer toen we naar een paartje laag foeragerende Middelste bonte spechten aan het kijken waren. Niet veel later hadden we de vogel in beeld, maar de aanwezigheid van enkele 'gewone' Boomkruipers, alsmede de verwarrende zang, maakten determinatie nog geen abc'tje. De vogel zong namelijk gemengd: hij begon als Kortsnavelboomkruiper, en eindigde als Boomkruiper. Achteraf las ik dat dat een zeldzaam, maar niet onbekend fenomeen is. Waarschijnlijk gebeurt dat vooral wanneer vogels veel en 'alleen' in territoria zitten met gewone Boomkruipers. Ze passen zich dan aan. Deze mixzangers blijken eigenlijk altijd 'gewoon' Kortsnavelboomkruipers te zijn en van hybrides is, voor zo ver ik weet, nooit sprake. Bij nader inzien ben ik zelf ook wel eens eerder een dergelijke mixer tegengekomen, enkele jaren geleden in de Achterhoek. Ook die vogel had alle uiterlijke kenmerken van een Kortsnavelboomkruiper.

Overigens denk ik dat zoiets ook vaak voorkomt bij, bijvoorbeeld, afgedwaalde en daardoor geïsoleerde Iberische tjiftjaffen. Ik heb in het verleden zeker twee vogels meegemaakt die bij ontdekking zongen als Iberische tjiftjaffen en later steeds meer gemengd gingen zingen. Dit zou prima kunnen komen omdat het jonge vogels (van vorig jaar) zijn die hier alleen maar 'gewone' Tjiftjaffen om zich heen horen. Voor de commissie dwaalgasten is een mixzang bij deze soort nog wel eens reden om de vogel niet te aanvaarden als pure Iberische tjiftjaf, maar ik heb daar zo mijn vraagtekens bij.

Hoe dan ook: het was een erg verrassende en mooie vondst. Op zaterdag konden we de vogel gelukkig vrij snel terugvinden, zodat beide groepen van deze zeldzaamheid hebben kunnen genieten!

Hieronder de plaatjes en omdat ik de geluidsopname hier niet kan toevoegen ook de link naar de waarneming waarbij de opname wel zit: https://waarneming.nl/observation/340498835/

Collage van Kortsnavelboomkruipers
Collage van Kortsnavelboomkruipers
Kortsnavelboomkruiper; de eerste voor Twickel?
Kortsnavelboomkruiper; de eerste voor Twickel?


Behalve dat het beide dagen geweldig weer en heerlijk wandelen was, valt er niet een heel lang of opwindend verhaal te vertellen. Ik houd het dan ook kort en veeg de soorten die we op de beide dagen zagen voor het gemak samen. De meeste zagen we op beide dagen, maar er zijn natuurlijk altijd verschillen.

Op het lijstje van hoogtepunten van de twee dagen prijken wat mij betreft, naast natuurlijk bovenstaand pareltje, soorten als Middelste bonte specht, Groene specht, Zwarte specht, Kleine bonte specht (helaas alleen gehoord), Vuurgoudhaan, Havik, Appelvink, Glanskop, Kuifmees, Raaf, Grote gele kwikstaart, IJsvogel en Patrijs. Qua dagvlinders zagen we de te verwachten overwinterende en vroeg vliegende soorten: Citroenvlinder, Gehakkelde aurelia, Dagpauwoog en Kleine- en Grote vos. Deze laatste soort is altijd erg leuk, want redelijk zeldzaam. Het gaat deze soort echter flink voor de wind en elk jaar nemen de aantallen in ons land toe. Ook wel eens fijn! Verder noemenswaardig waren meerdere Bruine winterjuffers, Oranje berkenspanners en Levendbarende hagedissen. Tenslotte was het doorlopende concert aan algemene voorjaarszangvogels natuurlijk een uitstekende soundtrack van de beide dagen!

Middelste bonte specht
Middelste bonte specht
Oeps... Deze vuurgoudhaan werd boos bij het horen van zijn eigen roep. Was niet de bedoeling, maar het zag er wel spectaculair uit...
Oeps... Deze vuurgoudhaan werd boos bij het horen van zijn eigen roep. Was niet de bedoeling, maar het zag er wel spectaculair uit...
Patrijs op de es
Patrijs op de es
Grote vos op een lekkende beuk
Grote vos op een lekkende beuk
Grote gele kwikstaart
Grote gele kwikstaart
Bruine winterjuffer; samen met Noordse winterjuffer de enige libel die als imago overwintert.
Bruine winterjuffer; samen met Noordse winterjuffer de enige libel die als imago overwintert.
Appelvink met een poging tot zang
Appelvink met een poging tot zang
Zelfde boze Vuurgoudhaan als eerder. We zijn maar snel doorgelopen...
Zelfde boze Vuurgoudhaan als eerder. We zijn maar snel doorgelopen...
Dit wil je!
Dit wil je!
Drinkende Middelste bonte specht
Drinkende Middelste bonte specht
Gehakkelde aurelia, Oranje berkenspanner, Dagpauwoog en Citroenvlinder. Met name die laatste was erg algemeen!
Gehakkelde aurelia, Oranje berkenspanner, Dagpauwoog en Citroenvlinder. Met name die laatste was erg algemeen!
Grote vos
Grote vos
Grote gele kwikstaart
Grote gele kwikstaart
Bruine winterjuffer
Bruine winterjuffer
Nogmaals
Nogmaals

We hebben nog een aantal wandelexcursies op het programma staan. De eerstvolgende met kans op Kortsnavelboomkruiper (en spechten en Oehoe) zijn de excursies in de Achterhoek op vrijdag 21 en zaterdag 22 maart aanstaande:



Ook voor de minibusexcursie "Spechten en voorjaarszang in Friesland" van komend weekend is nog beperkt plek: https://www.birdingholland.nl/details-en-registratie/minibus-voorjaarszang-en-spechten-in-friesland-2025-03-15-09-30


Tenslotte nog aandacht voor de laatste roofvogelexcursie van deze winter, met o.a. goede kans op Velduilen: https://www.birdingholland.nl/details-en-registratie/extra-datum-roofvogels-en-uilen-in-noord-nederland-velduilen-2025-03-19-09-30


Hopelijk tot binnenkort, dus!


 
 
 

Comments


bottom of page