HONDERD SOORTENDAG EN VERRASSINGSEXCURSIE: RECORDDAGEN!
- Martijn Bot
- 7 sep
- 7 minuten om te lezen
MINIBUSEXCURSIES, VRIJDAG 5 EN ZATERDAG 6 SEPTEMBER
Het waren twee heel fijne en memorabele dagen buiten afgelopen vrijdag en zaterdag. Vanwege tijdgebrek (o.a. de reis naar Spanje staat voor de deur) combineer ik de twee excursies, die beide een record in zich hadden, tot Ć©Ć©n blog.
Honderd soortendag, najaarseditie, vrijdag 5 september
De laatste in de najaarsserie Honderd soortendagen (ik doe maandag nog wel een privƩversie) was er eentje die wat anders verliep dan de vorige twee. Bezochten we toen de Groninger Waddenkust vanwege de aanwezigheid van een leuk setje zeldzaamheden, ditmaal besloot ik weer te gaan voor 'good old' Lauwersmeer. De soorten waarvoor we de route omlegden leken de dag vooraf namelijk grotendeels verdwenen en dan biedt het Lauwersmeer net iets meer kans om leuke en mooie aantallen soorten. Bovendien is het natuurschoon daar net even iets oogstrelender, ook niet onbelangrijk.
We begonnen echter wel oud en vertrouwd in het Drents-Friese Wold. Nadat we de Merel al op de parkeerplaats troffen (zie eerdere blogs) ging het natuurlijk in het eerste uur hard met algemene soorten, maar waren bijvoorbeeld Grauwe vliegenvanger, Groene- en vooral Kleine bonte specht vogels 'die je maar beter kunt hebben'.
Het Fochteloƫrveen bracht misschien wel het mooiste halfuur van de dag. Het begon met een Slangenarend, maar al snel voegden zich daar Zeearend en een Slechtvalk bij en kwam er als klap op de vuurpijl een Zwarte ooievaar aanvliegen die zich mengde in een groep van tientallen cirkelende Kraanvogels. We waanden ons even in, pak 'm beet, Polen! Dat duurde maar kort, want net toen de hele groep vogels steeds dichterbij kwam, werden we verrast door een oer-Hollandse plensbui die ons tot schuilen dwong.
Rondom 'de plas' zagen we de eerste steltlopers van de dag (o.a. Groenpootruiter, Kemphaan, Witgat en Kleine plevier) en troffen we een late Grasmus. In het laatste stukje bos pikten we nog een paar zangvogels als Kuifmees, Vuurgoudhaan en Glanskop mee en zagen we leukerds als Paapje en Raaf.
De verplaatsing richting Lauwersmeer werd aangenaam onderbroken door een bezoek aan de Kwak in Groningen. Deze zat braaf of de plek waar ik 'm verwachtte en een IJsvogel vormde hier een mooie bonus.
In het Lauwersmeer was het typisch 'verandering van spijs doet eten'. De lijst kreeg, door een nieuwe habitat, ineens een flinke slinger. Met name de Waddenzee bracht een scala aan nieuwe dagsoorten, maar ook het Jaap Deensgat was leuk. Los van de haast onvermijdelijke Zeearenden zagen we daar heel mooi Baardmannetjes, maar ook Reuzensterns (we hadden er trouwens onderweg ook al Ć©Ć©n gezien, vanaf de snelweg bij 100 kilometer per uur!), Casarca's, Grutto, Pijlstaart, Zwarte ruiter, Waterral en Lepelaar.
Zoals gezegd bracht het zoute water heel veel nieuws. Een eerstejaars Pontische meeuw zat kort in de haven, waar ook een Zwarte roodstaart zich liet zien. Op het Wad zagen we o.a. Grote- en Zwarte stern, Visdief en een hele set aan steltlopers, met o.a. Bonte- en Krombek- en Kleine strandloper, Goud- en Zilver- en Bontbekplevier, Kanoet en Rosse grutto naast nog vele algemene en talrijke soorten.
De teller was inmiddels de honderd ruim gepasseerd toen we naar de laatste locatie, Paessens, reden. Daar konden we de dag mooi afsluiten met o.a. Tapuit, Kleine zilverreiger en toch vooral een juveniele Grauwe franjepoot, die tussen de poten van de vele Groenpootruiters foerageerde. Toen we uiteindelijk koers zette richting het ontmoetingspunt, stond de dagteller op niet minder dag 117 soorten; een evenaring van het all-time record tijdens een najaarseditie!
Verrassingsexcursie Noord-Nederland, zaterdag 6 september
Het concept van deze excursie laat zich waarschijnlijk makkelijk raden, maar toch: deelnemers melden zich op een verzamellocatie en horen daar pas waar we die dag naar toe zullen gaan. Ik vul deze dag in op basis van weer, omstandigheden, recente waarnemingen enzovoort. Oftewel: ik kijk waar ik, als ik alleen zou zijn geweest, naar toe zou gaan en wat ik dus het meest kansrijk acht.
De keuze viel ditmaal op de Friese IJsselmeer- en Waddenkust. De combinatie van kansrijk weer voor vogeltrek, het hoogwater bij Westhoek en deze altijd veelbelovende en vogelrijke hoek van Nederland in de nazomer en winter maakte de keuze ditmaal niet te moeilijk.
En een verrassende dag werd het, zelfs voor mij! Normaal gesproken vraag ik achteraf wat voor een ieder de soort van de dag was, maar ditmaal was het niet een soort, maar een fenomeen dat verreweg het meest in het oog sprong: de roofvogeltrek! Ik had er, gezien het weer en de windrichting, al een beetje op gehoopt, maar wat ons op deze dag overkwam, kun je niet voorzien en heb ik eerlijk gezegd maar zeer zelden eerder in Nederland meegemaakt. Er waren OVERAL EN DE HELE DAG DOOR roofvogels! Achteraf gezien had ik aantallen moeten bijhouden, maar zie dit maar eens aankomen... Vanaf een uurtje of tien vormden zich continu thermiekbellen van vooral Buizerds en Bruine kiekendieven (soms van 20+ vogels) die opschroefden en uiteindelijk zeer hoog zuidwestwaarts verdwenen en was er een onophoudelijke stroom van Torenvalken die allemaal ook zuidwaarts gingen (en soms ook eerst thermiekbelletjes vormden). Waar we ook stonden, of het nu de Waddendijk was ten noorden van de Afsluitdijk of de IJsselmeerdijk ten zuiden: het bleef maar doorgaan, constant waren er roofvogels te zien, waarbij vooral Buizerds en Torenvalken eruit sprongen. Nadeel was dat het grootste deel gemakkelijk en snel hoogte wist te winnen (dat was ook meteen de reden dat ze er Ć¼berhaupt waren, natuurlijk), dus het was vaak moeilijk uitleggen waar je keek en het was nog lastiger om er eventueel leuke soorten uit te pikken. Dat mocht de pret natuurlijk niet drukken, het fenomeen was waanzinnig en spectaculair! Om hoeveel rovers het uiteindelijk ging is dus niet duidelijk, maar dat de dagtotalen van Torenvalken en Buizerds in een getal met drie cijfers eindigden is zeker, terwijl het qua Bruine kiekendieven ook enkele tientallen vogels betrof. Wat ik wel kon zien is dat het bij bijna alle gevallen om jonge/juveniele exemplaren ging.
Echt geweldig en alvast een leuke warming-up voor de komende week in Zuid-Spanje ;-).
Wat betreft de route: aangezien het getij prima paste in onze dag, begonnen we bij de steltloperhotspot in Westhoek. Los van de roofvogels, die hier al in grote aantallen over ons heen en achter ons langs vlogen, waren ook de steltlopers in prachtig licht weer een lust voor het oog. Kleine strandlopers, Krombekstrandlopers, Kanoeten, Rosse grutto's, Zilverplevieren, Goudplevieren, Bontbekplevieren, Kluten, Wulpen, Kemphanen, Lepelaars, Drieteenstrandlopers, Baardmannen, een mooie groep Ringmussen en een late Gierzwaluw: het was weer fijn toeven! Onderstaande plaatjes zijn inmiddels bekend, maar ik kan het toch niet laten ze steeds weer te maken ;-)
Bij Koehool stopten we natuurlijk even voor de Duitse populatie Sneeuwganzen, die zich jaarlijks in de nazomer ophoudt in deze omgeving. Geinige vogels! Een IJsvogel riep vanuit de sloot, een verre, juveniele Bontbek probeerde kortstondig een Strandplevier te zijn (ook hier was de gouden vogelwet weer van toepassing: bij twijfel is het er geen) en twee Slechtvalken cirkelden op en verdwenen hoog en ver uit zicht.
In de Makkumer Noordwaard nabij Kornwerderzand zagen we de eerste Reuzensterns van de dag. Ook zwommen er nog steeds tientallen Krooneenden tussen de Tafel- en Kuifeenden en waren de bijna gebruikelijke megagroepen Wulpen en Goudplevieren ook weer aanwezig. Een Oranje luzernevlinder is altijd een heel fijne soort, die ik echt niet zo vaak zie. Nu dus wel weer eens!
Langs de IJsselmeerdijk en door het pittoreske Makkum kwamen we uiteindelijk bij de hut van Piaam. Een aantal fotografen zat daar vooral te wachten op een Visarend, die niet kwam in de tijd dat wij er waren. Wel zagen we hier veel Kemphanen, enkele Reuzensterns, een late Snor, een Cetti's zanger en vlogen er natuurlijk veel roofvogels over ons heen. Ik ben dus ook maar snel weer buiten gaan staan. Tussen de Buizerds, Bruine kiekendieven en Torenvalken vonden we een onvolwassen Zeearend en een schitterende, lichte Wespendief, alsmede de derde Slechtvalk van de dag en een juveniele Havik. Je wist eigenlijk niet goed waar je moest kijken en mij bekruipt dan ook het onrustige gevoel dat je in de 'blauwe soep' ook heel veel moois mist. Wat ook vast zo is ;-)
De tijd was al aardig aan het wegtikken, maar er was nog tijd voor een laatste stop in de Workumerwaard. Ook hier passeerden weer de nodige Torenvalken en Buizerds, joegen weer een aantal Reuzensterns, liet een (Groenlandse?) tapuit zich mooi zien, maar werd de show gestolen door een juveniele Koekoek en wat we dachten twee Visarenden. Op de foto's stonden er echter drie, wat niet heel gek was. De vogels vlogen veel rond en werden steeds gepest door Bruine kiekendieven, Buizerds en Sperwers, dus het was wat onoverzichtelijk ;-)
Hiermee kwam een eind aan een dag die vooral in het teken stond van omhoog kijken en versteld staan. Een verrassingsdag in meerdere betekenissen van het woord, dus!
Op maandag de 29e staat nog een verrassingsexcursie op het programma. Daarvoor is nog plek, dus wees welkom. Hetzelfde geldt voor een leuk dagje najaarsvogelen op Texel op bijvoorbeeld woensdag 24 september, inclusief vervoer vanuit Den Helder. Op dat eiland bevinden zich namelijk altijd verrassingen ;-).
Ook de zeetochten beginnen volgende week weer. Voor de eerste, op zondag 14 september, is nog een klein aantal plekken vrij.
Opmerkingen