top of page

FIETSWORKSHOP "HERKENNING VAN GROTE MEEUWEN": ONTSPANNEN LEREN LANGS DE DIJK

Bijgewerkt op: 17 aug. 2020

Een excursie geheel gericht op herkenning van meeuwen... Ik moet eerlijk zeggen dat het altijd een beetje spannend is om een dergelijke dag op de agenda te zetten gezien het feit dat meeuwen traditioneel niet behoren tot de meest populaire soortgroep. Echter, die "angst" blijkt de laatste jaren eigenlijk ongegrond, want telkens wanneer we er een organiseerden liep 'ie toch vrij snel vol. Het lijkt erop dat meeuwen toch echt bezig zijn aan een opmars wat betreft waardering en interesse en dat is uiteraard niet meer dan terecht: het zijn fascinerende en subtiel mooie vogels. Determinatie van de verschillende soorten en de verschillende leeftijden vergt echter inspanning, oefening, studie en daarmee samenhangend doorzettingsvermogen, iets wat niet iedere vogelaar heeft, kan of wil opbrengen. De tien dapperen die vandaag met mij (Martijn) en tweede gids Lazar Brinkhuizen aan de start verschenen waren echter zeer gemotiveerd om de eerste (of soms tweede) stap te zetten in de prachtige en fascinerende wereld der meeuwen en welke plek is daar in deze tijd van het jaar nou beter voor dan de locatie nabij de enige "broedkolonie" van Pontische meeuwen in Nederland en de plek waar zich traditioneel veel meeuwen verzamelen in de zomermaanden: de Oostvaardersdijk. En aangezien je langs de dijk met auto's nauwelijks kunt stoppen, maakten we er vandaag een excursie per fiets van. Zo ben je de hele dag lekker buiten, kun je stoppen waar en wanneer je wilt en pik je links en rechts wellicht ook nog wat andere leuke soorten mee. Onder het genot van een kop koffie met stroopwafel begonnen we met een korte les, vooral gericht op de "vogeltopografie": welke veerpartij zit waar? Deze les werd bruut verstoord door de eerste Zeearend van de dag en toen we net op de fiets zaten kwam ook nummer twee prachtig langs. Geen meeuwen, maar we kijken in zo'n geval uiteraard niet weg ;-).

Tweedejaars Zeearend (eentje maar, hoor ;-))

Om meteen de andere niet-meeuwenwaarnemingen door te nemen: gedurende de dag zagen de twee groepjes, waarin we onszelf verdeelden, o.a. enkele Tapuiten, een late Blauwborst, een Vos, een Casarca, Kemphanen, Cetti's Zangers, Kleine zilverreigers en in totaal vier Zeearenden (en op de weg terug met deelneemster Wilma nog een Purperreiger).

Man Kemphaan
Juveniele Kemphaan

Maar het ging natuurlijk allemaal om de meeuwen en daarvan was de variatie in ruime mate aanwezig. We hebben ons vooral toegelegd op de grote soorten en we zagen dan ook alle te verwachten soorten in ruime tot zeer ruime mate: Kleine- en Grote mantelmeeuw, Zilvermeeuw, Geelpootmeeuw en Pontische meeuw. Met name die laatste soort was zeer talrijk, en dan te bedenken dat we nog niet zo gek lang geleden van het bestaan nog niet of nauwelijks afwisten! Hoe goed we ons best echter ook hebben gedaan om de verschillende kleden uit te leggen en aanknopingspunten te geven, meeuwen zijn, zoals eerder aangegeven, iets van de lange adem en je leert ze niet in een paar uurtjes allemaal feilloos determineren. We hopen echter door middel van deze fietstocht langs de warme en (behoorlijk drukke!) Oostvaardersdijk de tien deelnemers zowel wat kennis als een ruime portie enthousiasme te hebben meegegeven; twee belangrijke elementen van vogelen in het algemeen en meeuwen kijken in het bijzonder. Hieronder, ter leering ende vermaeck, een serie foto's van de twee soorten waarop we ons het meest hebben gericht, soorten die worden beschouwd als de krenten in de grote meeuwenpap: Pontische- en Geelpootmeeuwen. Eerst wat Pontische meeuwen, op volgorde van leeftijd (jong -> oud)

Eerste kalenderjaar Pontische meeuw (dit jaar uit het ei gekropen, dus)
Eerste kalenderjaar Pontische meeuw van Nederlandse makelij (dus uit de kolonie van Lelystad). Zwart FZ. Op de achtergrond een tweede kalenderjaar (KJ) Kleine mantelmeeuw.
Zelfde vogel als hierboven
Eerste KJ Pontische meeuw
Zelfde vogel als hierboven
Tweede Pontische meeuw met een lokale ring: Zwart FL. Om hem/haar heen nog de nodige andere Ponten plus een Kleine zilverreiger.
Eerste kalenderjaar Pontische meeuw
Tweede kalenderjaar (dus vorig jaar geboren) Pontische meeuw
Tsjechische tweede KJ Pontische meeuw met ring Wit 406U, met daarnaast een Duitse (vermoedelijke) Geelpootmeeuw met vermoedelijke ringcode Groen XDEA
Tweede KJ Pontische meeuw
Sommige tweede kalenderjaar Ponten zijn nog behoorlijk aan het ruien...
Anderen zijn al een stukje verder op weg (maar hebben ook nog groeiende buitenste handpennen, armpennen en staartveren)
Tweede kalenderjaar Pontische meeuw
Derde kalenderjaar Pontische meeuw
Derde kalenderjaar Pontische meeuw met ring uit Tsjechië, wit 327U
Derde kalenderjaar Pontische meeuw uit Duitsland, Geel X52A
Vierde kalenderjaar man Pontische meeuw
Kleine, adulte vrouw Pontische meeuw
Adulte Pontische meeuw met lichte iris
Subadulte (blijkt derde kalenderjaar) Pontische meeuw met Poolse ring, geel P842
Meeuwen kijken langs de Oostvaardersdijk

Hier een iets kleinere selectie (want er waren er simpelweg iets minder) Geelpootmeeuwen, wederom oplopend in leeftijd.

Eerste kalenderjaar Geelpootmeeuw
Eerste KJ Geelpootmeeuw
Eerste kalenderjaar Geelpootmeeuw
Eerste KJ Geelpootmeeuw
Eerste kalenderjaar Geelpootmeeuw
Derde kalenderjaar (dus geboren in 2018) Geelpootmeeuw

Subadulte Geelpootmeeuw
Adulte Geelpootmeeuw
Adulte Geelpootmeeuw
Adulte Geelpootmeeuw. Ook deze soort ruit volop in de zomer, dus mist het karakteristieke handpenpatroon met veel zwart, doorlopend tot en met de zesde handpen (vanaf buiten geteld).

Uiteraard kom je af en toe ook meeuwen tegen die "niet passen" en soms simpelweg niet te determineren zijn. Wij vogelaars kunnen daar doorgaans slecht tegen, maar bij meeuwen heb je dat soms te accepteren, zeker ook omdat hybridisatie vaker voorkomt dan bij veel andere soortgroepen. Hier bijvoorbeeld een exemplaar dat ons achter de oren deed krabben. Wie het weet mag het zeggen, wie het niet weet kan zich troosten met de gedachten dat ook uw gidsen af en toe met de mond vol tanden staan ;-)


Beide foto's tonen hetzelfde exemplaar. Tweede generatie mantelveren (verse, geruide veren, te herkennen aan het ankerpatroontje) sluiten in deze tijd van het jaar Zilvermeeuw eigenlijk uit (die ruien doorgaans nog niet zo vroeg). Patroon van de geruide veer is des Geelpoots, maar de rest van de vogel (structuur, erg gekartelde dekveren en tertialranden) ziet er niet lekker uit voor Geelpootmeeuw. Ook in vlucht is de staartband te breed en het venster te licht. Ook een Pont is het niet, wederom gezien de grote dekveren, tertials, het plompe voorkomen met lage poten en het patroon van de tweede generatie mantelveren. Als ik blind zou moeten gokken zou ik zeggen een hybride, en dan wellicht Zilver (zit er sowieso in) met Geelpootmeeuw. Voor betere/andere suggesties houden we ons aanbevolen!

Gezien het succes en de animo voor dit type excursies zal dit zeker niet de laatste meeuwentrip zijn. Wellicht plannen we er ook een in de winter, wanneer de vogels in alle kleden strak ik het pak zijn en er ook soorten uit noordelijke streken zijn binnengekomen. Stay tuned, zoals de Fransen dat zo mooi zeggen ;-).

385 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven

Comments


bottom of page