In het welhaast hypothetische geval dat u nog nooit heeft deelgenomen aan één van onze Honderd soortendagen (denk de dikke knipoog hier even bij, alstublieft), zou u zo maar een verkeerde associatie kunnen maken bij de naam. Vooroordelen als "soorten jagen", "het gaat alleen maar om de kruisjes op de lijst" of "zoiets heeft niets met natuurbeleving te maken" zouden op de loer kunnen liggen, maar die willen we bij deze ferm en voor altijd ontkrachten. Natuurlijk, meer dan bij andere excursies houden we wel de daglijst van soorten in de gaten, maar deze dient vooral als extra aansporing om gedurende de hele dag lekker fanatiek te blijven. Waar het vooral om gaat en altijd om zal blijven gaan is een (in dit geval extra lange) dag lekker vogels kijken waarbij we gezamenlijk zo veel mogelijk mooie momenten en mooie soorten uit de excursie willen halen. Je merkt namelijk dat wanneer "elke soort telt" je extra goed gaat zoeken, langer scherp blijft en elke nieuwe habitat weer een boost geeft aan de dag. Bovendien: Als je extra goed zoekt, vind je automatisch ook meer, waaronder soms ook erg leuke en onverwachte dingen. Daarbij is de vreugde bij de vondst van de eerste Scholekster of Waterhoen van de dag natuurlijk buitenproportioneel maar daardoor ook heel grappig. Sommige zeer algemene soorten kunnen soms ineens behoorlijke lastpakken blijken, zeker omdat je je op zo'n dat niet veel in bebouwde kom begeeft (en daar zijn bijvoorbeeld de Eksters en Turkse tortels toch vooral te vinden).
Hoe dan ook: Onze Honderd soortendagen zijn inmiddels ware klassiekers en kennen voorjaars- en najaarsedities. Met die laatste zijn we nu bezig en die kennen een belangrijke handicap: de vogels zingen niet meer. Dat maakt het halen van de honderd een grote extra uitdaging, maar die schuwen we natuurlijk nooit. Daar staat tegenover dat het najaar weer extra/andere soorten oplevert en het sowieso heerlijk en spannend is om ook in deze tijd buiten te zijn.
Afgelopen donderdag en zaterdag waren de eerste twee van in totaal vier uitvoeringen en het leek me wel eens leuk de twee dagen naast elkaar te leggen. We hebben exact dezelfde route afgelegd, de weersomstandigheden waren min of meer hetzelfde (rustig nazomerweer), maar er rolden toch twee best verschillende daglijsten uit. De belangrijkste overeenkomst, echter: Beide dagen gingen over de honderd soorten heen. Even ter verduidelijking: een soort telt wanneer deze door minimaal de helft plus één deelnemers is waargenomen. Waarnemen kun je doen met alle zintuigen, dus zowel zien als horen zijn goed (ruiken en voelen hebben tot op heden nooit iets aan de soortenlijst toegevoegd).
De route leidde ons langs het Drents-Friese Wold, Fochteloërveen, Zuidlaardermeer en uiteindelijk Lauwersmeer, vier prachtige gebieden met een eigen avifauna en een combinatie die zich inmiddels wel bewezen heeft als een ideale voor een combinatie van kwantiteit, kwaliteit en relatief weinig autokilometers.
Mooie soorten die we op beide edities zagen.
Zoals gezegd gingen we beide dagen over de honderd heen en hadden we vergelijkbare omstandigheden, dus het grootste deel van de soorten was voor beide groepen weggelegd. Daarbij zat een leuk aantal "krenten" die je niet alleen nodig hebt, maar die ook extra energie geven en waar vogelaarsharten sneller van gaan kloppen. Enkele soorten die wat mij betreft in dat rijtje thuis horen zijn (in willekeurige volgorde) Kraanvogel, Casarca, Kleine strandloper, Grauwe franjepoot, Reuzenstern, Zeearend, Witwangstern, Boomleeuwerik, Blauwborst en Matkop (best een lastig soortje aan het worden). Ook zagen we op beide dagen Boomkikkers; ze tellen niet voor de soortenlijst maar verdienen natuurlijk wel een plekje in dit verslag!
(Lees verder onder de foto's)
Soorten die we op donderdag wel zagen, maar op zaterdag niet.
Zoals gezegd zaten er toch wel wat verschillen in de beide daglijsten. Tijdens de eerste editie, op donderdag 2 september, pronkten bijvoorbeeld (een mooi groepje van vier) Koereigers, Eiders, Zwarte sterns, Krombekstrandloper, Waterral, Tureluur (!), (een erg vroege) Zeekoet, Zwarte mees, Goudvink, Baardman en ......Ekster (!!) op de lijst, alle soorten die zaterdag ontbraken!
Soorten die we op zaterdag wel zagen, maar op donderdag niet. Dit lijstje is net iets langer, simpelweg omdat de soortenlijst zaterdag vier soorten meer telde. Zaterdag konden de deelnemers een vinkje zetten achter Geoorde fuut, Wespendief, Kleine plevier, Groenpootruiter, Grutto, Groene- en Zwarte specht, Heggenmus, Grote lijster, Boomklever (!), Grauwe klauwier, Kruisbek en Geelgors.
Er ontbrak echter nog één naam in het rijtje, maar die verdient dan ook een speciale vermelding: Slangenarend! Nadat er (ondanks meerdere zoektochten door meerdere mensen, inclusief onze groep tijdens de laatste roofvogelexcursie) al meer dan een week geen exemplaar meer was gezien in het Fochteloërveen, vonden we vandaag zowaar een waarschijnlijk nieuw, donkerkoppig exemplaar. De vogel liet zich door de telescoop goed zien, maar voor foto's was het een flinke uitdaging. Omdat een Slangenarend op 4 september toch echt iets noemenswaardigs is (ze zijn al lang op weg naar het zuiden), hebben we er toch alles aan gedaan om de vogel zo goed en zo kwaad als het ging te documenteren. Met onderstaand als mager maar net voldoende resultaat.
Een tweede hoogtepunt diende zich min of meer op een presenteerblaadje aan. In Groningen werd namelijk gedurende de dag een Rouwmantel gezien, die steeds terugkeerde op een favoriete rottende appel. Zoals u op onze sociale media al heeft kunnen lezen, is er een voorlopig bescheiden influx gaande van deze prachtige en zeer zeldzame vlinder en tijdens onze verplaatsing van Zuidlaarder- naar Lauwersmeer kwamen we praktisch langs de plek. En het geluk was aan onze zijde, want het was een kwestie van uitstappen en twee stappen lopen. Wat een traktatie en wat een buitenkansje! Ik had niet de juiste lens bij me voor vlinderfoto's, dus hierbij een plaatje gemaakt met mijn telefoon. Moet u nagaan hoe mooi de vlinder te bekijken was!
Opmerkelijke "missers" op beide dagen.
Er zijn altijd van die soorten die je in je beleving op een vogeldag in september "altijd" of in ieder geval best vaak ziet, die alles behalve zeldzaam zijn maar die je om onverklaarbare maar meestal stiekem best verklaarbare redenen op een dag toch kunt missen. Soorten die inmiddels twee dagen de dans wisten te ontspringen waren bijvoorbeeld Groenling, Zanglijster, Staartmees, Grauwe vliegenvanger, Appelvink, Sijs, Paapje, Regenwulp, Drieteenstrandloper, Zilverplevier, Rosse grutto (we zijn duidelijk niet op het Wad geweest) en Boom- en Slechtvalk, plus nog een hele zwik aan soorten waarop je een goede kans hebt maar die je zeker niet bij voorbaat opschrijft.
We doen in de loop van deze maand deze excursie nog twee keer en voor de laatste editie zijn nog wat plekjes vrij.