WEEKENDJE WADDEN: TWEE DAGEN WADDENWEELDE!
- Martijn Bot
- 2 dagen geleden
- 7 minuten om te lezen
VOGELWEEKEND, ZATERDAG 8 EN ZONDAG 9 NOVEMBER 2025
Het is inmiddels november, de dagen worden rap korter, maar de najaarstrek is nog volop aan de gang. Voeg daarbij dat de voorspellingen qua weer vooraf zeer gunstig leken, dus alle seinen stonden op groen voor een spannende editie van 'Weekendje Wadden!
Er lag echter Ć©Ć©n gevaar op de loer: mist. De combinatie van windstil weer en najaar wil nog wel eens resulteren in een langdurige belemmering van het zicht. Op vrijdag, de dag voor onze tweedaagse, waren Groningen en Friesland nog gedurende de hele dag in nevelen gehuld. Ook toen we elkaar op zaterdagochtend troffen, konden we nog geen hand voor ogen zien... Even sloeg de angst ons om het hart, maar gelukkig bleek deze ongegrond. Langzaam maar zeer zeker trok de mist toch op, om aan het eind van de dag wel weer terug te keren. Toen was de buit voor de zaterdag echter al binnen.
Over de zaterdag gesproken: bij het wegrijden richting de Waddenkust kwam er een melding van een mogelijke Oostelijke gele kwikstaart bij Paessens, de plek waar we sowieso wilden starten. Vol ongeduld reden we die kant op. Bij aankomst zagen we wel de vogelaars die de kwikstaart hadden gezien, maar van de vogel zelf was vooralsnog geen spoor. Ik meende 'm nog tweemaal te horen roepen, maar lang verhaal kort: hij is uiteindelijk niet meer teruggezien.
Maar gelukkig was er op deze erkende winterhotspot veel meer te zien. Het mooiste en tegenwoordig meest bijzondere was dƩ specialiteit van het gebied: Frater! Het is nog relatief vroeg in de winter, maar nu al waren er ongelofelijk grote en prachtige groepen te zien. Ik denk dat we met in totaal 400 exemplaren nog conservatief hebben geschat; geweldig dat ze er weer zijn!
Maar er was meer. Wat betreft de 'Small five', de vijf typische Scandinavische winterkwelderzangvogels (drie keer woordwaarde), wisten we er al vier te vinden. Oeverpiepers waren algemeen, maar dat kon nog niet worden gezegd van Sneeuwgorzen. We troffen er slechts Ć©Ć©n, maar wel meteen een mooi mannetje dat lekker dichtbij foerageerde. Leuk was het moment waarop er vier Strandleeuweriken (# 4 van de small five) overvlogen. De Sneeuwgors herkende duidelijk de roep (uit de broedgebieden), ging alert rechtop staan, zocht contact door terug te roepen, maar sloot zich uiteindelijk niet bij hen aan.
Tijdens de koffie op de dijk iets verderop hadden we inmiddels prima zicht. Blijkbaar was de optrekkende nevel een stimulans voor een Velduil om een stukje te gaan jagen! Het duurde maar kort en het was op afstand, maar een Velduil is altijd een waarneming om te koesteren! Verder zagen we vele steltlopers, waaronder opvallend veel Groenpootruiters en meerdere Zwarte ruiters, Zilverplevieren en Rosse grutto's. Leuk waren ook meerdere Lepelaars en in totaal 9 Kleine zilverreigers, waaronder een groep van zeven. Erg fijne bonus was een groepje van vijf recht over ons heen vliegende Kleine rietganzen!
Na de sanitaire stop in de haven waagden we een poging om een leuk zangvogeltje te vinden, aangezien er behoorlijk wat leuke phylloscopus-zangers werden gevonden. Zelf was ik de dag ervoor tegen een Humes bladkoning aan geblunderd tijdens een hardloopronde en ik hoopte natuurlijk op iets soortgelijks. Helaas bleef het tijdens een wandeling bij meerdere Vuurgoudhanen, Goudhanen, wat Tjiftjaffen, Sijsjes en andere, algemenere soorten.
Op weg naar een volgende plek om te wandelen, passeerden we een ruig terrein waar ik wel potentie zag voor bijvoorbeeld een leuke gors. Een scan met de warmtekijker bracht geen spannende zangvogels, maar wel een snip. Het was even puzzelen om een goede hoek te vinden waarin we de vogel konden bekijken, maar toen was de identiteit ook klip en klaar: Bokje!
Op de laatste 'hoofdbestemming' van deze dag was het wederom spannend vogelen met veel zangvogels (weer veel Goudhanen en Vuurgoudhanen, bijvoorbeeld), maar de absolute sterren en de grootste verrassing van de dag waren niet minder dan VIER Buidelmezen! Ik hoorde op afstand een vogel roepen en toen we in de richting van het geluid liepen, kregen we de vogels al snel geweldig in beeld. Ze foerageerden op lisdodden, zoals ze dat vaker doen. Op een bepaald moment zaten er drie vogels vlak bij elkaar. Een vierde vogel riep vervolgens van verderop uit het gebied, wat het signaal was voor de drie om gezamenlijk op te vliegen richting de roepende vogel, ons met een grote glimlach achterlatend. Het was nog een nieuwe soort voor sommige deelnemers en een geweldige waarneming voor ons allen. Mooier wordt het niet!
Inmiddels trok het weer flink dicht en werd het ook snel donker. We wilden eigenlijk een punt zetten achter de dag toen bleek dat de Roodkopklauwier van de Zwagermieden, die twee dagen niet was gemeld, toch nog aanwezig was. Dat paste nog net in de dag, dus we probeerden in het laatste licht en in de mist de vogel toch nog te zien. En het lukte! Nadat we eerst nog werden gefopt door een Roodborsttapuit, zag Ć©Ć©n van de deelnemers de vogel ineens in de achtertuin van de boerderij die aan het gebied grenst foerageren. Dankzij de korte afstand waarop de vogel zich bevond, was de waarneming (ondanks het zeer matige licht) toch nog prima. De jonge vogel zelf is niet moeders mooiste (het is een ruiend exemplaar), maar het is en blijft een Roodkopklauwier, een zeldzaamheid die weer een nieuwe soort betekende voor enkelen. Heel fijn, dus, en wederom een waarneming die met hoofdletters aan de toch al indrukwekkende daglijst kon worden toegevoegd!
Dag 2
Het inmiddels vaste recept van deze tweedaagse: een dag Waddenkust langs de vaste wal en een dag Ameland. Zo stonden we dus op zondagochtend met minibus en al op de boot naar de 'Waddenparel' en was het meteen goed vogels kijken. Met name de zeer grote aantallen Eiders trokken de aandacht. Niet vaak zag ik zulke 'tapijten' op dit deel van de Waddenzee en ze kwamen af en toe nog eens mooi langsgevlogen ook. Dat gold ook voor, onder andere, meerdere groepjes Middelste zaagbekken; ook al zulke schoonheden!
Op Ameland begonnen we, zoals inmiddels ook goed gebruik, met een korte zeekijksessie. Dit bracht enorm veel (duizenden) Zwarte zee-eenden, die vooral rustend te zien waren. De meeste bevonden zich op enkele honderden meters afstand, enkele kleine groepjes zwommen dichterbij. Dat gold ook voor de vrij talrijke Roodkeelduikers, terwijl enkele tientallen Jan-van-Genten eveneens op afstand aan het duiken waren, maar door hun formaat en contrastrijke tekening waren deze door de telescoop prima te zien. Het krentje kwam in de vorm van een Grote zee-eend, die in z'n (haar) eentje opvloog uit de meute Zwarte zee-eenden.
Het hoofdprogramma bestond echter uit een wandeling op het Groene strand. We hadden het qua omstandigheden werkelijk niet beter kunnen treffen. Strakblauw, zonnig, weinig wind en heel veel vogels! Het was echt genieten van de vele duizenden steltlopers die stonden te overtijen: Rosse grutto's, Bonte strandlopers, Kanoeten, Goud- en Zilverplevieren, Drieteenstrandlopers en opvallend (en wat mij betreft ongeƫvenaarde) aantallen IJslandse grutto's. Er stond een enorme groep van meerdere duizenden vogels; ik had dat nog nooit eerder gezien in deze tijd van het jaar en op deze plek!
We struinden lekker door het gebied en vonden al wandelend ook hier enkele van de kwelderzangvogels. Met name Fraters en mooie groepen Strandleeuweriken vlogen eigenlijk constant wel rond, maar waren best lastig in beeld te krijgen in de ruige vegetatie. Het hoogtepunt was hier echter en zonder enige twijfel de soort die we gisteren nog misten, die de 'small five' compleet maakte en die bovendien hoog op het verlanglijstje van velen stond: IJsgors! Deze, in mijn beleving steeds schaarser wordende, wintergast is notoir lastig aan de grond te zien te krijgen vanwege z'n voorkeur voor ruig landschap met dichte begroeiing. Met behulp van zowel doorzettingsvermogen als de warmtebeeldcamera vonden we een groepje van maar liefst vier exemplaren. De vogels lieten zich in eerste instantie allen in vlucht prachtig bekijken en veelvuldig horen (zo ontdekten ze we ook), maar uiteindelijk wisten we ze ook meermaals tussen het helmgras te ontdekken. Met wat moeite waren ze daar van dichtbij soms ongelofelijk mooi te zien. Een prachtige soort, een uniek moment en een memorabele waarneming!
Ondanks de aanwezigheid van de warmtebeeldcamera, die ik veelvuldig heb gebruikt, trapten toch twee deelnemers nog ongewild bijna bovenop een Bokje. Opvallend waren ook de honderden Watersnippen, die zich blijkbaar goed thuis voelen nu het gebied (door de laatste storm?) vochtiger is dan gemiddeld. Toen we uiteindelijk terugliepen, werd het afgaand tij en kregen we, net als vorig jaar, het adembenemende schouwspel van grote groepen steltlopers die zich verplaatsen van het Noordzeestrand (overtijen) naar de Waddenzee (foerageren). Daarbij roepen de soms duizenden vogels nauwelijks en hoor je alleen het suizen van de vleugeltjes wanneer ze overvliegen!
De laatste 1,5 uur op het eiland spendeerden we in de polders rondom Ballum en Hollum. Vele ganzen zijn inmiddels teruggekeerd, maar een zeldzaamheid wisten we er niet ui te peuteren.
Op de boot konden we de zon prachtig in de zee zien zakken en kregen we een mooie afsluiting in de vorm van drie Blauwe kiekendieven, die vlak voor we aanmeerden in Holwerd aan het jagen waren boven de kwelders. Daarbij zat zelfs een prachtige, volwassen man.
Dit was een prachtige afsluiter van een werkelijk heerlijk najaarsweekend. Met weer veel dank aan de deelnemers en succes met het schoonmaken van de schoenen ;-).
Mocht je dit weekend niets te doen hebben: we hebben nog plekken vrij op de middagexcursie in de Biesbosch van aanstaande zondag 16 november. En om het extra aantrekkelijk te maken: je kunt nu boeken met 10 euro korting ten opzichte van de reguliere prijs (25 euro in plaats van 35!)
Opmerkingen