Het voorjaar dendert door. Het is, in mijn beleving, zo'n seizoen dat vaak tussen je vingers door lijkt te glippen: nog voor je het idee hebt dat het echt is begonnen, is het alweer voorbij. Inmiddels zijn alle voorjaarssoorten gearriveerd en zijn tegelijk de eerste nesten al uitgevlogen; het ideale moment voor een weekendje op zoek naar noordelijke specialiteiten. De soorten die je gedurende zo'n weekend namelijk wilt zien zijn een combinatie van late aankomers, zeldzame doortrekkers en koloniebroeders die reeds aardig op tijd aanwezig zijn maar er doorgaans een tijdje over doen om te "settelen".
Het is inmiddels de vierde keer dat dit weekend plaatsvindt en gek genoeg hadden we voor het eerst dit voorjaar enkele plekken over. Dat is vooraf al jammer, maar achteraf zeker, want ik denk dat we weer kunnen terugkijken op twee mooie dagen met enkele memorabele momenten op meerdere grenzen van de provincie Groningen.
Dag 1 stond voornamelijk in het teken van Grauwe kiekendieven, één van de absolute succesverhalen van de provincie Groningen. Zaterdagochtend waren we dan ook te vinden op de grens van Groningen en Duitsland, in de gemeente Oldambt, en waren we getuige van een fantastische show van "de doelsoort". We zagen in totaal ongeveer 15 exemplaren, waaronder een prachtige tweede kalenderjaar man (mijn tweede alweer dit voorjaar van dit zeldzame kleed) maar toch vooral een graanveld waarboven ZEVEN (!) vogels tegelijk aan het baltsen waren! Drie mannetjes en vier vrouwtjes lieten zich fenomenaal zien én horen; echt waanzinnig! De foto's doen absoluut geen recht aan de show die we voorgeschoteld kregen, maar ach... je probeert toch wat.
Naast de Grauwe kiekendieven zagen we tijdens de ochtend en eerste helft van de middag in Oldambt ook vele Bruine kiekendieven, Gele kwikstaarten en Veldleeuweriken, een Wespendief, een Raaf en een adulte Zeearend.
In de middag zochten we een andere grens op: die van Groningen en Drenthe, waar zich het Zuidlaardermeergebied alsmede zeker twee andere noordelijke specialiteiten bevinden. Hier zochten we naar bijvoorbeeld Geoorde futen (geen exclusieve soort, maar wel eentje waarvan zich de verreweg grootste aantallen/dichtheden van Nederland in het gebied bevinden) en Witwangsterns (de enige kolonie van deze soort in Noordwest-Europa). Beide soorten lieten zich makkelijk en prachtig zien en horen. De Geoorde futen waren nog volop aan het baltsen (door het hoge water vinden ze dit jaar moeilijk broedplekken), de Witwangsterns waren elkaar het hof aan het maken en zichzelf aan het verwennen met heerlijke, sappige Groninger kikkers!
Andere soorten in het gebied waren o.a. Zeearend, Lepelaar, Zwarte stern, Steltkluut en Kleine plevier. Na het diner maakten we, als afsluiting van dag 1, nog een korte zonsondergangtrip naar Matsloot en konden o.a. Roerdomp, Snor, Sprinkhaanzanger, Porseleinhoen en Otter (!) op de lijst worden gezet!
Dag twee stond in het teken van de grens van Groningen en Friesland: het Lauwersmeergebied. Een enigszins belemmerende factor was het weer: in tegenstelling tot gisteren stond er vandaag een stevige en frisse noordoosten wind en was het daarbij de hele dag zonnig. Vaste lezers weten inmiddels dat dat betekent dat vogels kijken niet bepaald makkelijk wordt. Keihard (tegen)licht, veel zindering en wind uit de verkeerde richting is een nare combinatie, dus het was af en toe best "hard werken" (lees: leeg en rustig qua vogels). We wilden in de ochtend meteen wat zeldzame soorten proberen mee te pikken, maar dat ging aanvankelijk niet bepaald soepel. We vonden wel enkele Temmincks strandlopers in een klein, binnendijks plasje en op het wad zagen we enorm veel steltlopers in ook best een aardige variatie, maar de gezochte zeldzaamheden die de voorgaande dagen waren gezien (o.a. Breedbekstrandloper en Grauwe en/of Rosse franjepoot) schitterden door afwezigheid. Van treurnis kun je tegelijk moeilijk spreken als er voor je duizenden vogels foerageren in het weidse decor van de Waddenzee. We zagen o.a. Zilverplevieren, Rosse grutto's, Drieteenstrandlopers, Kleine strandlopers, Bontbekplevieren, Bonte strandlopers, Kanoeten, Steenlopers en Krombekstrandlopers. Er zijn wat mij betreft weinig plekken die zo spannend en vogelrijk zijn als de Waddenzee bij het juiste tij!
Nadat we een uur of twee in de koude wind hadden gelopen, gooiden we het even over een andere boeg. We gingen, in de luwte van het bos, op zoek naar iets wat ook wel een Lauwersmeerspecialiteit (zij het wederom niet meteen exclusief) genoemd mag worden: Wielewalen. Die waren pijlsnel gevonden; ze lieten zich heel mooi horen en zelf ook kort zien; een luxe! Verder was het, op Grauwe vliegenvangers, een Spotvogel en een Cetti's zanger na, relatief rustig.
Het Groninger deel van het Lauwersmeer hield vogeltechnisch ook niet over, maar gelukkig was de oude, vertrouwde Grote karekiet wel weer van de partij en liet zich schitterend zien. Inmiddels werd de Grauwe franjepoot weer af en toe gezien in de Bantpolder en dus besloten we, tegen de regels uit het "Grote Handboek voor Vogelgidsen", voor de tweede keer dezelfde plek te bezoeken. Het risico daarvan is dat je, na misser één, een tweede keer mist en je dus voor je dus dubbel dipt, wat je eigenlijk moet zien te voorkomen. Je loopt anders wel heel erg achter de feiten aan, wat voor het gevoel van welslagen van de dag wel eens fataal kan zijn.
Ditmaal pakte de beslissing, met enig geluk, echter perfect uit. In een binnendijks plasje zagen we al snel de Grauwe franjepoot zwemmen, maar het werd nog mooier! In gezelschap van een stuk of 15 Bonte strandlopers schuifelde namelijk een Breedbekstrandloper doodleuk mijn beeld in! Zochten we 's ochtends dus tevergeefs duizenden steltlopers af op het wad, hier liep 'ie gewoon in een fijn, klein groepje en liet zich prachtig en makkelijk zien! Deze soort mag ook echt wel een specialiteit van het noorden genoemd worden. Het was traditioneel letterlijk een "Groninger hoogtepunt" (polder Breebaart was dé plek van Nederland), de laatste jaren worden ze langs de hele Waddenkust met enige regelmaat gezien. In de rest van ons land is de soort ronduit zeldzaam. Fantastisch, dus en tegelijk ook wel een opluchting; dit maakte de (in mijn ogen) wat moeizame vogeldag in één klap goed en deze soort hoort ook echt wel in een weekend als dit!
En de stijgende lijn werd doorgezet in de Ezumakeeg. Nadat we nog even een Ringmus hadden opgezocht (er is vraag naar, tegenwoordig ;-)) was de Ezumakeeg goed voor een mooie show van kempende Kemphanen en een veelheid aan Steltkluten, naast de algemene steltlopers die ook al een tijdje voor handen zijn op deze mooie plek!
Hiermee sloten we het weekend grensvogelen mooi af en waren de meeste soorten die je associeert met Groningen en mei wel "binnen". De enige soort die afwezig bleef, was Kleinst waterhoen. Door (waarschijnlijk) de hoge waterstand in de gebieden zijn die ook nog nergens vastgesteld, dus het was eigenlijk bij voorbaat duidelijk dat we deze "specialiteit" zeer waarschijnlijk zouden missen. Desalniettemin was het mooi en gezellig en kijk ik met genoegen terug! Wat betreft de Grauwe kiekendieven: dat ziet er dus goed uit wat betreft broeden, dus ik heb goede hoop dat we in augustus veel jongen kunnen zien rondvliegen. Vandaar dat we ze eerst even met rust laten en in augustus het gebied weer in gaan en het leuke is: u kunt nog mee!