Het is inmiddels een gevleugeld begrip onder vogelaars en ook gewoon heel leuk om te doen: het bijhouden van een jaarlijst. Oftewel: per kalenderjaar noteren hoeveel soorten je hebt waargenomen (gezien en/of gehoord). En of je nu dagelijks een rondje fietst in je "eigen" gebieden of door Nederland reist om zeldzaamheden te zien: het is geinig en interessant om de verschillende jaren tegen elkaar af te zetten en met elkaar te vergelijken. En met behulp van persoonlijke lijsten op waarneming.nl kan dat ook nog eens heel makkelijk!
Het leek Birdingholland.nl, in samenwerking met datzelfde waarneming.nl, dan ook een leuk idee om hierop in te spelen en in het eerste weekend van 2020 een excursie te organiseren langs enkele totaal verschillende habitats. Zo konden we u de mogelijkheid bieden het jaar te beginnen met een mooi aantal "gewone" soorten aangevuld met enkele specialiteiten die wellicht niet elk jaar op de jaarlijst zullen prijken, dit alles onder het mom van "Een goed begin is het halve werk"!
Het bleek een schot in de roos, want de excursie was in een mum van tijd volgeboekt en zo troffen we elkaar afgelopen zaterdagochtend bij het krieken van de dag op de verzamelplaats in het Fochteloërveen, waar de route zou beginnen en eindigen. Het weer was niet helemaal wat je ervan hoopt (bewolkt met een stevige wind), maar desalniettemin had iedereen zin in een dagje fanatiek doen en stond de voltallige (wederom erg gezellige) groep op scherp om er een mooie en productieve dag van te maken. De eerste soort die we in beeld kregen was een BLAUWE KIEKENDIEF; geen slechte start, hoewel we daar in de loop van de dag nog meerdere van zouden tegenkomen.
Toen iedereen goed en wel geïnstalleerd was kon de zoektocht naar de eerste doelsoort, Kraanvogel, beginnen. De akkers bleken in eerste instantie nog vrij leeg, maar vulden zich gedurende het eerste uur met voornamelijk groepen TOENDRARIETGANZEN en uiteindelijk was het raak: we zagen twee KRAANVOGELS opvliegen van een akker en (helaas) over de bomen verdwijnen. Omdat het licht nog matig was zijn de foto's dat ook, maar dat mag de pret van de waarneming niet drukken. Overige leuke soorten die we in een uurtje Fochteloërveen tegenkwamen waren GEELGORS, WATERPIEPER, meerdere Blauwe Kiekendieven, SPERWERS en een SLECHTVALK.
Omdat het naar onze inschatting iets te hard waaide om het veen op te gaan, verplaatsten we ons na deze mooie start naar Bakkeveen voor een korte wandeling met als doel enkele typische bossoorten, met hopelijk wat spechten. Al snel zagen we GROTE BONTE SPECHTEN, hoorden we een GROENE SPECHT en kregen we soorten als KEEP, GOUDVINK, GLANSKOP en ZWARTE MEES prima in de kijker. Maar het mooiste werd, zoals dat hoort, voor het laatst bewaard: toen ik (Martijn) de boel in het minibusje al aan het inpakken was en de eerste mensen alweer in de gordels zaten, vond Wilma met enkele andere deelnemers heel knap een prachtige MIDDELSTE BONTE SPECHT, die langdurig aan het foerageren was op oude eiken en zich uiteindelijk prachtig liet zien!
Het was inmiddels bijna lunchtijd, dus de transfer kon gebruikt worden om de boterhammen te nuttigen en op te warmen voor het tweede deel van de excursie, dat we vanwege de te verwachten soorten iets aangepast hadden ten opzichte van het originele programma. Oorspronkelijk zouden we richting Onlanden en Zuidlaardermeer gaan, maar we besloten toch wat meer noordwaarts te rijden richting Friese en Groningse waddenkust. Daar is tegenwoordig zo veel leuks te zien dat als je serieus werk wilt maken van een jaarlijst je daar eigenlijk nu moet zijn!
Zo gezegd zo gedaan en ongeveer 40 minuten later stonden we op een winderige Friese dijk, maar keken we wel naar een aantal soorten om U tegen te zeggen. Nadat we in een eenzame naaldboom, die tot voor kort echt nog leeg was, ineens zeven RANSUILEN naast elkaar zagen zitten ging het hard met prachtsoorten als FRATER (ongeveer 150 exemplaren!), OEVERPIEPER, KANOET, twee KLEINE ZILVERREIGERS, SNEEUWGORS en last but not least zeker vier VELDUILEN, allemaal binnen een uur!
U zult begrijpen dat de soortenlijst inmiddels rap groeide, maar tevreden waren we nog niet. Er stond namelijk nog een soort op het programma die je simpelweg elk jaar gezien wilt hebben: Pestvogels! Een enorme groep was neergestreken niet ver van waar wij ons bevonden en er was nog ruim licht over, dus eenmaal terug bij de minibus pakten we de boel snel in en zetten koers naar de plek waar de vogels het laatst gemeld waren. Dat bleek niet de plek te zijn waar ze op dat moment uithingen, maar na een kleine extra verplaatsing was het snel raak en keken en luisterden we naar één van de grootste groepen PESTVOGELS van Nederland van de afgelopen jaren: we telden in totaal niet minder dan 49 exemplaren! En omdat deze soort traditioneel niet schuw is en de bewolking zowaar begon te breken, konden de camera's eindelijk fatsoenlijk hun werk doen. Het was kortom genieten met deze indrukwekkende en prachtige vogels met hun kenmerkende roep!
Nadat iedereen uitgefotografeerd was en we per toeval nog stuitten op de voorlopig enige (?) HALSBANDPARKIET van Noord-Nederland (een zeldzaamheid, dus ;-)) hadden we nog precies tijd genoeg voor een bezoek aan de vissershaven, alwaar we zowaar nog wat leukerds onder ogen kwamen: de inmiddels lang aanwezige ROODHALSFUUT en vier PAARSE STRANDLOPERS die zich zoals gebruikelijk tussen de STEENLOPERS ophielden. Uiteindelijk gebeurde het onvermijdelijke en ging het licht uit, waarbij de eer van de laatste soort van de dag ging naar WILDE ZWAAN. Op de weg terug kon de balans van de dag worden opgemaakt en was de conclusie dat we een merkwaardige maar prachtige mix van soorten hadden verzameld. Het zal je niet vaak gebeuren dat je op één dag, pak 'm beet, Middelste bonte specht, Velduil, Sneeuwgors, Pestvogel en Kraanvogel ziet! En naast de kwaliteit was er ook kwantiteit, want de totaallijst bestond uiteindelijk uit 83 soorten! Da's niet misselijk, zeker gezien het feit dat we her en der ook wel iets hebben laten liggen op gebied van "makkelijke soorten".
Hoe dan ook: dit zijn de excursies waar ik in ieder geval altijd met een grote glimlach op terugkijk, dus hij komt volgend jaar zeker terug. Sterker nog: hij is nu al te boeken!
