Elke aanleiding om het Lauwersmeergebied te bezoeken is natuurlijk een goede, maar de najaarstrek is wellicht een éxtra goede. Er zijn maar weinig gebieden in Nederland waar je zo veel verschillende habitats dicht bij elkaar vindt en waar je de verschillende facetten van de vogeltrek zo mooi kunt beleven als hier.
Nu hadden we vandaag wel heel speciale omstandigheden. Hoe vaak gebeurt het nou dat je op 21 september comfortabel in het gebied kunt rondwandelen in je t-shirt? Nu zou je zeggen dat mooi weer ook automatisch mooi weer om te vogelen betekent, maar die vlieger gaat eigenlijk vrijwel nooit op. Mooi weer heeft vaak het effect dat de licht/zichtomstandigheden snel slechter worden en hetzelfde geldt voor de vogelactiviteit. Bovendien is het in trektijd ook nog eens zo dat vogels bij helder, zonnig en warm weer geen noodzaak zien om te landen/te foerageren en van de goede omstandigheden gebruik maken om kilometers te maken richting het zuiden. En geef ze eens ongelijk.
We (tweede gids Lazar Brinkhuizen en ik, Martijn) waren dan ook bang dat het wel eens een vrij rustig dagje zou kunnen worden en daar leek het aanvankelijk ook op. Maar naar mate de dag vorderde stapelden de hoogtepunten zich langzaam maar zeker op en werd het naast comfortabel ook nog eens heel vermakelijk.
We begonnen met een welkom bij het Lauwersnest, alwaar we ook maar meteen een kort rondje liepen (IJsvogel, Vuurgoudhaan). We was al duidelijk dat de bosjes niet vol zaten met doortrekkers vanwege bovengenoemde reden.
De tweede stop was de dijk tussen de Waddenzee en de Marnewaard. Hier bevindt zich de trektelpost van het gebied; een perfecte plek om even koffie te drinken en het wad, de dijk en het terrein af te zoeken naar doortrekkende vogels. Het was relatief rustig, maar toch konden we o.a. een fikse groep Kruisbekken, meerdere Buizerds en Bruine Kiekendieven, een Kleine Barmsijs, wat Roodborsttapuiten, Zwartkoppen en wat algemene soorten steltlopers noteren.
Maar verreweg de zeldzaamste waarneming hier (en waar dan ook vandaag) was geen vogel, maar een vlinder! Een scherpe deelnemer (heel goed, Dirk!) vond namelijk een heus Oostelijk Resedawitje op een van de weinige bloemen die nog bloeiden op de dijk. Deze zeer zeldzame vlinder uit Oost- en Zuidoost-Europa wordt heel af en toe in Nederland gezien, en dan vooral in het oosten en noorden van het land. Een ontmoeting blijft echter vaak een lot uit de loterij en ik ben dan ook heel erg blij dat we vandaag een geluksnummer hadden: ondanks dat ik al heel wat jaartjes buiten rondstruin was ik er nog nooit eentje tegen gekomen en was dit dus een heuse "lifer"!
De volgende stop was het Jaap Deensgat. Hier zitten sowieso altijd veel vogels en ook vandaag was daarop geen uitzondering. We zagen hier onder andere een Slechtvalk, een jagend Smelleken (joeg achter Witte Kwikstaarten aan, erg spectaculair), twee verre Zeearenden, een leucistische Witte Kwikstaart, een Havik, Zwarte Ruiters en als topsoort een mooie, juveniele Grauwe Franjepoot. Deze fascinerende zwemmende steltloper liet zich uiteindelijk op relatief korte afstand bewonderen!
Na de lunch- en sanitaire stop in de haven van Lauwersoog (honderden Steenlopers alsmede een paar mooie, op thermiek overtrekkende groepen Lepelaars) vertrokken we richting Paessens. Het buitendijkse gebied aldaar is in alle jaargetijden een bezoek waard en met dit zonnige en kraakheldere weer is een wandeling over de pier helemaal mooi en kansrijk Voordat we daar aankwamen viel ons oog echter op een uienveld waarop zich letterlijk DUIZENDEN Goudplevieren bevonden. Ze lieten zich in zit al geweldig zien, maar het werd pas echt fantastisch toen een Slechtvalk z'n oog ook had laten vallen op hetzelfde veld, zij het met een ander doel. Toen de vogel begon te jagen en de duizenden vogels dus op de vleugels gingen voltrok zich om ons heen een waar spektakel met wolken Goudplevieren die een soort lichtshow voorschotelden die nog wel even in ons geheugen zal blijven. Treurige kanttekening was dat het voor één pechvogel slecht afliep; toen de rust was weergekeerd zagen we de Slechtvalk aan een onfortuinlijke Goudplevier kluiven, onder het toeziend oog van een haas die zich zo onopvallend mogelijk trachtte op te houden tussen de welriekende uien.
Uiteindelijk kwamen we dus, met enige vertraging, aan bij het buitendijkse deel ten noorden van Paessens. Heel schokkende soorten kwamen we daar niet tegen, maar het was desalniettemin prachtig, kraakhelder (Schier leek op een steenworp afstand te liggen) en vermakelijk, met onder andere (Groenlandse?) Tapuiten, een late Regenwulp, een vroege Oeverpieper, een Boomvalk en een Kemphaan.
De laatste stop van de dag was de uitkijkheuvel bij de Bochtjesplaat. Normaal gesproken is dit een mooie plek voor veel steltlopers, maar vandaag leek de boel erg rustig. Al snel was de reden duidelijk: twee Slechtvalken veegden de boel meermaals achter elkaar professioneel en zorgvuldig leeg. Dit zorgde voor aanhoudende paniek, veel vliegende vogels en dus lastige waarnemingsomstandigheden. Wel zagen we nog 10 Kleine Strandlopers en kregen we nog een hoogtepunt voorgeschoteld in de vorm van een prachtige adulte Baardman, die een tijdje hoog in het riet poseerde! Dit betekende een waardige afsluiter van een vogelrijke (86 soorten) excursie met als bonus een zeer zeldzame vlinder (stiekem mijn soort van de dag ;-)). Dit najaar gaan we nog twee keer op pad in het noorden. Op 19 oktober is er de verrassingsexcursie (geen vaste route, we laten de dag afhangen van waar de leuke soorten zitten) en op 2 november is er weer eennajaarseditie van Lauwersmeer compleet Voor beide excursies zijn nog enkele plekken vrij.
