Deze week vormt de aftrap van een zeer drukke tijd vol mooie najaarsexcursies. Er staat een prachtige mix van zeevogeltochten en minibusexcursies op het programma waarop ik me in ieder geval alvast erg verheug. Oostvaardersplassen Afgelopen dinsdag begonnen we met een privé-excursie met Paul en zijn "drie oude mannen" in de Oostvaardersplassen. Ze bleken echter nog flink kwiek en in prima vorm, want we beleefden een mooie dag met meerdere wandelingen langs enkele van de hotspots. Ik heb al eens eerder iets gezegd over vogels kijken op warme en "blauwe dagen" en waarom dat niet per se voordelig is en die vlieger ging ook nu op. Uiteraard was het heerlijk om ons een dag lang te laven aan de najaarszon, maar qua vogels maken die omstandigheden vaak, en deze dag was daarop geen uitzondering, dat je flink moet sprokkelen om een degelijke soortenlijst bij elkaar te krijgen. Gelukkig was een dag buiten zijn voor de heren al een feest genoeg en was elke soort die we mooi zagen meegenomen, dus dat maakte dat de dag eigenlijk bij voorbaat al geslaagd was. We zagen voor het gebied dan ook niets schokkends, hoewel je niet moet vergeten dat wanneer je enkele jaren geleden zou hebben meegedeeld dat het aantal Zeearenden dat je zag niet op de vingers van een hand te tellen waren, je glazig en vol ongeloof zou zijn aangekeken. Naast de "gewone" vogelsoorten zagen we o.a. drie Koereigers, indrukwekkende mannen Edelherten, enkele vossen en staken voor onze voeten o.a. een Kleine watersalamander en een larve van de Grote spinnende watertor (een echt monster!) het wandelpad over. Hieronder enkele plaatjes van de dag, waarvoor ik de mannen nogmaals hartelijk wil bedanken!
Honderd soortendag najaar - editie 3 Afgelopen woensdag stond de derde Honderd soortendag van dit najaar op het programma. Met een minibusje vol enthousiastelingen gingen we om 8.30 uur op pad langs onze inmiddels beproefde route. De afgelopen twee edities bleek ik steeds iets te lang in het bos (Drents-Friese Wold) te blijven hangen, wat ervoor zorgde dat we aan het eind wat tijd te kort kwamen in Lauwersmeer, dus vroeg ik mijn deelnemers vooraf om me af en toe even aan te sporen wanneer dezelfde "fout" dreigde. Het waren echter uiteindelijk de vogels zelf die de noodzaak tot lummelen al de kop in drukten, want in het bos zaten we bij de eerste stop reeds te midden van een leuke flock (vogels trekken in najaar en winter in gemengde groepen door het bos; die groepjes worden in jargon flockjes genoemd). We gingen meteen hard met o.a. zowel Glans- als Matkop, Zwartkop, Goudhaan, Kuifmees en Boomklever en riep er kort een Groene specht. Ook de tweede bosbestemming bleek redelijk, met o.a. Boompieper, Kruisbek en een frustrende, piepende Tjiftjaf die erg klonk als een Siberische (zou wel erg vroeg zijn, dat realiseer ik me) maar zich niet wilde laten zien. We besloten het bij deze stops te houden (eventuele extra soorten zouden te veel tijd kosten) en door te rijden naar het Fochteloërveen. Ook dat levert traditioneel geen kwantiteit op, maar kwaliteit is ook wat waard; een Honderd soortendag zonder Kraanvogels is uit den boze en ook ditmaal werkten ze vriendelijk mee; toen we het gebied binnenreden kwam er net een groepje van acht vogels aanvliegen dat besloot "naast" ons busje te landen. Fijn!
Na koffie met Boomkikkers concludeerden we dat ook in het veen niet gek veel meer te halen viel zonder buitenproportioneel veel tijd kwijt te zijn, dus reden we door naar het Zuidlaardermeergebied. Ook daar verliep het redelijk gladjes en konden we al snel o.a. Witwangstern, Reuzenstern en flink wat eenden en steltlopers (Zwarte ruiter, Bosruiter, Bontbekplevier, Kemphaan en Bonte strandloper) bijschrijven. Een verre Koereiger was een bonus, een Grote zilverreiger met een hormoonafwijking (rode poten, zwarte snavel en groene teugel) bijzonder, maar de ster was toch echt wel een juveniel mannetje IJsvogel, dat zich werkelijk fenomenaal en langdurig van dichtbij liet bewonderen. Het was lang geleden dat we de soort zo mooi tijdens een excursie hebben kunnen zien!
Iedereen die wel eens met een Honderd soortendag is meegeweest, kent inmiddels onze meest gevreesde vijand: DE EKSTER! Steevast blijkt deze natuurlijk rete-algemene soort een kwelgeest te zijn die we simpelweg niet of heel moeilijk tegenkomen. Dat komt natuurlijk omdat we nauwelijks in de bebouwde kom zijn, waar de meeste te vinden zijn. Het zoeken naar de soort is dan ook een uitdaging binnen een uitdaging alsmede een running gag geworden en wanneer we er dan uiteindelijk één vinden, is het gejuich dan ook niet van de lucht. Heel grappig en dat kan ook gezegd worden van deze fantastische bewijsfoto van deelnemer Frans van de enige (!) Ekster van deze dag!
Omdat we tijdens de vorige edities wat in tijdnood kwamen, sloegen we toen een stop voor Ransuilen over, maar nu zaten we goed in de tijd en paste de plek prima in de route. Gelukkig zaten er twee Ransuilen ook braaf op ons te wachten; het bleek een soort die wederom goed werd gewaardeerd!
Met de teller inmiddels al boven de 80 soorten kwamen we aan het eind van de middag in een behoorlijk winderig en zwaar bewolkt Lauwersmeer aan. De beloofde opklaringen bleken uit te blijven en in ruil daarvoor kregen we zelfs wat regen, maar we gingen dapper door met onze missie. Casarca, Goudplevier, Tapuit, Groenpootruiter: de nieuwe dagsoorten bleven gestaag komen. Een hoogtepunt volgde toen we uit het Jaap Deensgat wegreden en er een Smelleken vlak voor het busje langs jakkerde en gelukkig door iedereen kon worden gezien. Deze minivalk is één van mijn favoriete wintergasten en de eerste dit najaar; erg leuk dus, en die mening werd algemeen gedeeld. In de haven van Lauwersoog zagen we o.a. Steenloper, Visdief, en een prachtig Paapje, terwijl we vanaf de Waddendijk even moesten stipjesvogelen (de vogels zaten erg ver weg) maar toch o.a. Grote stern, Zilverplevier, Kluut, Eider en Wulp konden bijschrijven. De traditionele afsluiter was de Ezumakeeg. We waren de honderd inmiddels genaderd, maar de laatste paar waren nog even hard werken: Kleine zilverreiger, Kleine strandloper, Garuwe franjepoot, Zwarte stern en als allerlaatste soort de Krombekstrandloper zorgden dat de teller uiteindelijk stokte op... 102 SOORTEN!
Oké, 102 soorten was het kleinste aantal van de drie edities tot nu toe, maar wat doet dat er toe!? Het was wederom een prima editie van deze echte Birdingholland.nl-klassieker. We hadden ditmaal dan ook enigszins pech met het weer (mist in de ochtend, grijs in de middag en de avond, maar dat was uiteindelijk toch nog beter dan de weermensen ons wilden doen geloven) wat ons veel roofvogels kostte. Daarnaast waren er buitenproportioneel veel soorten die ík nog net wel zag of hoorde maar die ik de deelnemers om verschillende redenen niet (op tijd) kon aanwijzen. Zwarte specht (verre roep), Havik (vloog DRIE keer net een bosje in of een bosrand over), Waterral (korte roep), Zeearend (vloog met de wind mee over een bosrand), Baardman (geluid verwaaide, liet zich niet zien), Kleine karekiet (riep kort tijdens het fotograferen van de IJsvogel, waar de deelnemers terecht vol in op gingen) en Geoorde fuut (zwom de pitrus in): ze waren er, maar mogen niet op de lijst vanwege onze strenge regel dat in ieder geval de helft van de deelnemers de soort gezien of gehoord moet (kunnen) hebben. Er zat dus meer in, maar zo gaat het soms.
Deelnemers: ik heb genoten en wil jullie bedanken voor de gezelligheid en het fanatisme; dankzij een ieders inbreng hebben we nog steeds een 100% score; alle najaarsedities hebben tot nu toe meer dan honderd vogelsoorten opgeleverd. Er staat nog één editie op het programma met nog enige beschikbaarheid!