Afgelopen weekend was er (alweer!) eentje waar ik als gids echt naar uitkeek. Dat deed ik niet alleen om de prachtige en veelbelovende plekken die we zouden aandoen, maar ook omdat de weersverwachtingen uitmuntend waren. Met zacht, rustig en zonnig najaarsweer komen de kwelders van de Waddenkust namelijk nóg beter tot hun recht en maak je bovendien een grotere kans op het vinden van de vele specialiteiten.
Echter, het werd een weekend met duidelijk twee gezichten, gelukkig wel in de voor ons juiste / te prefereren volgorde. Zaterdag zou op veel plekken in Nederland de boeken in gaan als de warmste 12 november uit de geschiedenis, maar die vlieger ging niet op in de gebieden waar wij ons bevonden. De hardnekkige mist, altijd een gevaar op een rustige herfstdag, speelde ons een groot gedeelte van de dag parten. Gedurende de laatste uren van de dag werd het iets helderder, maar de zon kregen we niet of nauwelijks te zien. We hielden derhalve onze harten vast voor de zondag, maar wonderbaarlijk genoeg scheen die dag de zon van begin tot eind, hooguit af en toe gehinderd door wat onschuldige sluierwolken. Wat ziet de wereld er dan toch ineens anders en een stuk vrolijker en mooier uit.
Niet dat ze zaterdag niet vrolijk en mooi was, overigens. Ondanks de beperkte zichtbaarheid kunnen we echt zeggen dat we er qua soorten toch nog een heel goede dag van hebben weten te maken langs de Groninger Waddenkust (want dat was het programma van de zaterdag).
Het begon al in de Eemshaven, waar de "Rommelhoek" ons al meteen enkele van de kwelderspecialiteiten opleverde. Gelukkig maken de meeste vogels ook geluid en zo vonden we dus al vlot een groepje Strandleeuweriken, gevolgd door een fikse groep Fraters en enkele overvliegende Oeverpiepers. Daarmee hadden we al drie van de zogenaamde "Small five" van de kwelders in het eerste uur te pakken! Een erg late Tapuit op de dijk zag er bepaald niet okselfris uit...
Bij Ruidhorn zagen we naast weinig vooral wat steltlopers, maar op weg naar Noordpolderzijl blunderden we, dankzij wat vinken die in een winterveldje verdwenen en zo mijn aandacht trokken, zo maar tegen vier Grauwe gorzen aan! Geen soort waarmee je mensen kunt overhalen om vogelaar te worden, maar voor de liefhebber een soort om blij van te worden. Voor vaste gast Dirk was de soort zelfs nog nieuw, dus onze appeltaart was daarmee voor de volgende dag alvast veilig gesteld ;-). Mijn plaatjes kwamen eigenlijk geen van alle door mijn eigen ballotage, maar om toch enig bewijs te leveren, beperk ik me tot één bundeltje pixels waar je met enige fantasie wel een Grauwe gors in kunt herkennen (zie o.a. de gestreepte bovenborst, gele snavel en het ontbreken van witte buitenste staartpennen).
Bij Nieuwpolderzijl leek het zowaar enigszins op te klaren, wat meteen de eerste jagende Blauwe kiekendief bracht, alsmede wat overvliegende Strandleeuweriken en Fraters, een Middelste zaagbek met een gebroken ondersnavel en vele Oeverpiepers.
Na een kronkelig weggetje door het Groninger land kwamen we aan bij de Westpolder nabij het Lauwersmeer. Nummer vier van de Small Five vloog hier helaas alleen over; een groepje van 11 Sneeuwgorzen passeerde strak en hard westwaarts. Verder was het leuk vogels kijken met vooral meerdere soorten steltlopers en ganzen en een langsvliegende Havik.
Omdat we heel af en toe zelfs een vaag zonnetje zagen prikken in de nevel, gokten we op een helder laatste uurtje met wellicht mooi licht op... Velduilen? Helaas bleek die hoop ongegrond. We kwamen nog net op tijd om enkele exemplaren te zien, één zelfs meermaals in de slag met een Blauwe kiekendief, maar het licht ging na een korte opleving snel weer uit. Wel maakten we het kwintet van de "Small Five van de kwelder" compleet met een overvliegende en roepende IJsgors! Helaas kwam deze vogel een beetje onverwacht en tijdens het inpakken van de minibus, dus niet iedereen kreeg 'm (even goed) mee.
Omdat de mist snel terrein herwon, besloten we in eerste instantie de dag als beëindigd te beschouwen. Echter, toen we nabij de Keeg reden, klaarde het wonderbaarlijkerwijs ineens helemaal op en kregen we nog een half uurtje bonuslicht en zelfs wat zon in de schoot geworpen. Dat cadeau pakten we met dankbaarheid aan en later ook uit, want de stop op de bekende uitkijkheuvel leverde een hele hoop vogels op, waaronder een spectaculaire Zeearend, die nog even paniek kwam schoppen en zich ook langdurig drinkend en rondkijkend liet begluren. Ook flapte er zowaar nog een Velduil boven de ruige landen achter de Keeg en joegen er zowel een overwinterende Bruine- als een onvolwassen Blauwe kiekendief.
Na een nachtje rust in "ons" comfortabele hotel in Zuidhorn werden we de volgende dag dus heel anders wakker dan de dag ervoor. Een heldere ochtendzon scheen ons tegemoet en deed het gemoed goed! En omdat de Ransuilen uit het dorp bij mooi en rustig weer in november vaak nog in loofbomen zitten en dan leuk te zien zijn, besloten we als "extraatje" (ik bewaar die soort eigenlijk voor de roofvogel- en uilenexcursie) de vogels met een bezoek te vereren. We zagen er twee, die echter heel begrijpelijk met de kop richting de zon en daardoor niet naar ons zaten. Voor foto's was het daarom wat minder geschikt, derhalve een plaatje van één van dezelfde vogels eerder deze week, tijdens een middagwandelingetje:
Ook de tweede noemenswaardige soort was een uil; we zagen wederom een Velduil, nu in iets beter licht maar iets verder weg dan gisteren.
De eerste serieuze wandeling was er meteen één om in te lijsten, zowel qua atmosfeer als qua licht als qua landschap als qua soorten. Om bij dat laatste te blijven: Sneeuwgorzen (10+), Fraters (200+), Strandleeuweriken (6), Oeverpiepers, Blauwe kiekendieven, Veldleeuweriken, een Slechtvalk, een Kleine rietgans (losse vogel tussen Brandganzen) en vele steltlopersoorten maakten het twee welbestede uurtjes, die dankzij de Grauwe gorzen van gisteren werden afgesloten met koffie en heerlijk appelgebak (dank, Dirk)!
De middag trapten we af bij Holwerd, waar we een Paarse strandloper troffen tussen honderden Steenlopers (probeer 'm dan maar eens aan te wijzen!) en er meerdere jagende Blauwe kiekendieven te zien waren.
Het slotakkoord kwam op naam van het uitgestrekte kwelderlandschap van Friesland-buitendijks ten westen van Holwerd. Dit is één van de mooiste, rustigste en meest uitgestrekte kweldergebieden van Nederland waar het heerlijk struinend altijd fantastisch vogelen is. Zeker voor roofvogels is het gebied 's winters geweldig en die status werd vandaag nog maar eens bevestigd. Naast Bruine- en Blauwe kiekendieven, Sperwer, Torenvalken en Buizerds zagen we o.a. een Slechtvalk, een prachtige Velduil en niet minder dan TWEE Ruigpootbuizerds; een adulte man en een juveniel! Dat mogen met recht vette krenten worden genoemd, want dik gezaaid is de soort nooit en dit najaar zijn er helemaal nog maar weinig gedocumenteerde vogels voorbij gekomen. Dat ze best vaak worden gemeld heeft te maken met het feit dat dit een soort is waarbij gigantisch veel determinatiefouten worden gemaakt. Verreweg de meeste meldingen waar uiteindelijk een foto bij wordt gezet blijken niet te kloppen en dat zal minstens even zo goed gelden voor vele meldingen zonder foto. Realiseer je dat de soort echt zeldzaam is en check ALLE kenmerken zorgvuldig en kritisch voor je tot melden of noteren overgaat. Het wel of niet bidden moet je sowieso meteen vergeten; het is een hardnekkig misverstand uit wat oudere vogelgidsen dat bidden bij een buizerd een kenmerk/pointer is voor Ruigpoot. Ruigpootbuizerds bidden inderdaad vaak, maar Buizerds doen dat net zo goed. Sowieso is gedrag altijd tricky om te gebruiken bij determinatievraagstukken. Kijk naar kleedkenmerken, die liegen (vrijwel) nooit en zijn (doorgaans) niet aan interpretatie onderhevig.
Naast de roofvogels zagen we hier (zoals eigenlijk gewoonlijk in deze tijd van het jaar) duizenden Goudplevieren, vele Kieviten, Watersnippen, Wulpen, ganzen en eenden en vlogen er meerdere Fraters en Strand- en Veldleeuweriken over. Dit zal niet de laatste keer zijn geweest dat we ons hier vertoonden deze winter, dat is zeker!
Dit vormde een waardig slotakkoord van een heerlijk weekend Waddenkust. Deelnemers wederom veel dank voor de fijne dagen; het was zeer gezellig! Wellicht plannen we later deze winter nog eens een tweedaagse in; het smaakt mij in ieder geval naar meer!
Comments