Gemiddeld twee keer per jaar verschijnt deze excursie op de agenda: de verrassingsdag in Noord-Nederland. Voor sommige mensen klinkt dit te vaag en avontuurlijk, voor anderen is het juist reden om meteen in te schrijven. Het concept is vrij simpel: een dag voor de excursie werpen we een blik op de weersvoorspellingen alsmede de waarnemingensites en op basis daarvan maken we een plan voor de excursiedag, dat gedurende de dag overigens ook nog meerdere keren aangepast kan worden als de actualiteit daarom vraagt. Waar je als deelnemers (en als gids!) dus precies terecht gaat komen is ongewis, maar het biedt wel grote kansen op een mooie, gevarieerde en verrassende dag vogels kijken. Er is uiteraard ook een klein risico aan verbonden, want soms rijden we op een leuke soort af waarvan nog niet helemaal duidelijk is of deze "te doen" is (de tijd heeft dat nog niet geleerd). Echter, omdat we altijd gaan voor de combinatie van locatie en soort, blijft als de gewenste soort niet meewerkt altijd nog een veelbelovende locatie over waar het sowieso goed vogelen is. Qua soorten waren er tijdens de 2020-najaarseditie van afgelopen weekend wel wat mogelijkheden, maar de grootste uitdagende factor was het weer. De voorspellingen waren niet al te rooskleurig: regelmatig flinke buien, een frisse en stevige wind en lage temperaturen: niet per se een aantrekkelijk vooruitzicht. De ervaring heeft echter geleerd dat het ten eerste vaak erg meevalt als je eenmaal op pad gaat en dat ten tweede turbulent weer helemaal niet wil zeggen dat dat ten koste gaat van het aantal vogels(oorten). Integendeel; ik prefereer herfst boven nazomer en westen- boven oostenwind; trouwe lezers van dit blog weten inmiddels waarom ;-)
Afijn, een select en gemêleerd gezelschap stond zaterdagochtend om 9 uur klaar voor de dag. De eerste locatie was eigenlijk onvermijdelijk, aangezien er een dag eerder op 5 kilometer van ons ontmoetingspunt, in de sowieso al aantrekkelijke en veelbelovende Onlanden, een GRIJZE WOUW was ontdekt. Ondanks dat de vogel nog niet was gemeld togen we vol vertrouwen richting de plek, alwaar zich al wat vogelaars bleken te hebben verzameld en de vogel zowaar al in beeld was! Toen de zon even doorbrak, kregen we een prachtige vliegshow voorgeschoteld van deze zeldzame, Zuid-Europese roofvogel, die eigenlijk in niets aan één van de andere wouwen doet denken. Een perfect begin van de dag!
Nu we er toch waren reden we meteen maar even een rondje door het gebied. Dat bleek best een goed idee, want een uurtje en een kop koffie met gebak, gemaakt door studenten van de bakkersopleiding van Noorderpoort Euroborg (waar ik werk) verder kon de daglijst worden uitgebreid met soorten als BAARDMAN, BRUINE KIEKENDIEF, een krijsende WATERRAL, VELDLEEUWERIK en liefst twee volwassen ZEEARENDEN!
In deze tijd van het jaar moet je eigenlijk aan de kust zijn om de meeste kans te maken op leuke doortrek van allerhande najaarssoorten en dat was dan ook het originele plan. Na deze uitermate prettige start was het dan ook tijd voor een iets langere verplaatsing richting Friesland-buitendijks. Toen we echter net de Onlanden verlieten, vloog er zo maar een VISAREND recht over het busje de weg over! Stoppen was geen optie, maar bijna alle deelnemers wisten de vogel in beeld te krijgen en het mag een grote prestatie heten dat deelneemster Tanja door de ramen van een 80 kilometer per uur rijdend busje er toch nog een herkenbaar bewijsplaatje uit wist te persen!
Het begon ondertussen zowaar op een veredelde roofvogelexcursie te lijken, maar daar had niemand echt problemen mee ;-). Eenmaal aangekomen in het uitgestrekte, buitendijkse gebied ten westen van Holwerd moest ik eerst nog even een jeep met paardentrailer achteruit aan de kant rijden (een boer had gemeend de combinatie midden op de weg te moeten parkeren, maar stond me toe het gevaarte eigenhandig te verplaatsen, aangezien ze bezig waren de paarden uit het gebied te verzamelen....) alvorens het vogelen kon beginnen. Wat overigens ook was begonnen was de buiigheid, ervoor zorgde dat we af en toe iets eerder moesten inpakken dan ons lief was. Daar stond tegenover dat de luchten en de sfeer indrukwekkend waren en we vrijwel continu vergezeld waren van (soms zelfs dubbele) regenbogen. Dat levert natuurlijk meteen kitscherige fotomogelijkheden op, zoals deze:
Verder zaten er erg veel vogels, maar viel de variatie wellicht iets tegen. We noteerden, naast vele duizenden GOUDPLEVIEREN, soorten als BLAUWE KIEKENDIEF, IJSLANDSE GRUTTO, TAPUIT, GROENPOOTRUITER, OEVERPIEPER en diverse algemenere steltloper-, eenden- en ganzensoorten.
Inmiddels werd er, na waarnemingen van gisteren, ook weer melding gemaakt van de zeldzame Grote grijze snip nabij Harlingen. Dit, gecombineerd met het feit dat de luchten er ten westen van ons aanzienlijk minder dreigend uitzagen dan te oosten, deed ons besluiten de dag westwaarts voort te zetten. Zo bevonden we ons een dik half uur later bij de "plasjes van Harlingen", zoals de plek onder vogelaars even treffend als inspiratieloos worden genoemd. Ik had persoonlijk nog een appeltje te schillen met deze locatie, aangezien we hier tijdens een vorige verrassingsexcursie al eens een Amerikaanse soort hadden gemist (Amerikaanse smient). Om maar meteen met de deur in huis te vallen: die appel bleef ook dit jaar nog even in de schil, want ondanks zoeken met meerdere vogelaars kon de bewuste snip niet worden gevonden. Het is en blijft een lastige plek, omdat vogels veel randjes, veldjes en begroeiing hebben om in te verstoppen. Goed voor hun, minder leuk voor ons. Het was echter heus niet alleen kommer en kwel; er was genoeg leuks te zien om ons even bezig te houden. Vele eenden, die langzaam weer uit eclipskleed en naar een toon- en herkenbaar jasje aan het ruien zijn (waaronder veel PIJLSTAARTEN en SLOBEENDEN), een ZWARTE RUITER, enkele ZILVERPLEVIEREN, BONTE STRANDLOPERS, WATERSNIPPEN, DODAARZEN en twee GEOORDE FUTEN.
De middag liep inmiddels langzaam op haar einde, maar er was nog precies genoeg tijd om de havens rondom Kornwerderzand te bezoeken. De soorten die we daar zagen waren niet per se verrassend (we hadden inmiddels al begrepen dat de bosjes helaas behoorlijk leeg waren) maar zeker vermakelijk. Zo zagen we o.a. twee SLECHTVALKEN (één vloog vanuit de berm vlak naast ons busje op nadat 'ie een Meerkoet uit het water had gevist), een paartje KROONEEND, enkele tientallen TOPPERS en een mooie club TURELUURS en KANOETEN. Ook vlogen er nog flink wat VISDIEVEN rond, vloog er tevens een jonge NOORDSE STERN aan de Waddenkant nabij de pieren en hoorden we een GROTE GELE KWIKSTAART.
De buien maakte inmiddels plaats voor wat langdurigere regen, dus het was een prima moment om het "een dag te noemen". En het was er eentje met vele gezichten, zowel op gebied van vogels als qua weer. Een mooie combinatie van kleurrijk en vele tinten grijs, dus!
Laten we hopen dat we onze excursies ook na komende dinsdag nog mogen voortzetten. Als dat zo is zullen we ook weer kijken naar nieuwe data en nieuwe excursies voor de komende maanden. Daar zal vast ook weer een verrassingsdag in zitten (omdat het zo leuk is!), dus mocht u ook eens mee willen: houd de site in de gaten!