MINIBUSEXCURSIE: Roofvogels in de Oostvaardersplassen, 20 januari 2024
De tweede excursie met de focus op roofvogels in de Oostvaardersplassen vond plaats op het eind van wat waarschijnlijk (hopelijk) de meest langdurige winter-achtige periode van dit seizoen zal zijn geweest. Het landschap lag er wat mij betreft verrassend verstild en onder ijs en sneeuw bedekt bij; ik had niet door dat het stiekem toch zo koud was geweest dat er in het hele gebied nauwelijks wakken of open water meer te vinden was!
De dag ervoor had ik nog wel een privé-excursie mogen doen moet twee vogelaars uit Utrecht. Ook toen hadden we wel gevoeld dat vooral de gevoelstemperatuur flink laag was, maar was het toch vooral sneeuw dat het landschap wit "kleurde" en leek het ijs nog wat minder prominent aanwezig. Tussen de opwarmsessies in de auto zagen we toen o.a. een Ruigpootbuizerd, Witbuikrotgans, Blauwe kiekendieven, een Bosuil, een Koereiger, Water- en Oeverpiepers, Baardmannetjes, een paartje Raven boven de kwelder (!) en als hoogtepunt twee open en bloot rondwandelende Roerdompen!
De Oostvaardersplassen kende een heel andere soortenlijst, maar verrassingen waren er evenzeer. Zo zagen we tijdens de eerste wandeling enkele Waterrallen rondscharrelen en open rietdoorgangen oversteken. Geheel verrassend is dat natuurlijk niet; winter en vorst zijn juist de elementen die je nodig hebt om deze doorgaans zeer schuwe en verscholen soort te zien, maar vanzelfsprekend is het natuurlijk nooit. Ook pikten we hier een Matkop op.
Tijdens een koffiestop diende zich een soort aan die we heel toevallig deze zelfde ochtend wel even hadden genoemd, maar waar ik eigenlijk nooit op durf te rekenen: een Kleine bonte specht! De vogel vloog in eerste instantie zwijgzaam, snel en op afstand over. De aanvankelijke twijfel veranderde al snel in zekerheid toen we de vogel hoog in de boom terugvonden, waarna we haar (het was een vrouwtje) redelijk langdurig maar wel op enige afstand konden bekijken. Leuke, mooie en lastige soort in grote delen van Nederland, dus een waarneming om te koesteren!
Op de Kleine praambult spreidde de winter zich in z'n volle omvang voor ons tentoon; op de Siberisch aandoende vlakte zaten veel minder vogels dan we de laatste maanden gewend waren en zagen we bijvoorbeeld precies nul Zeearenden! Dat is tegenwoordig bijna uniek te noemen in dit gebied! Wel zagen we de eerste Blauwe- en Bruine kiekendieven, wat verre Kleine zwanen en een Havik. Op het Oostvaardersveld zagen we een enorme groep zangvogels, bestaande uit vele honderden Putters, Groenlingen, Vinken en enkele Kepen en Grote barmsijzen. Deze laatste soort zagen we een paar keer overvliegen, maar kregen we niet lekker in de kijker, helaas.
We vervolgden de ronde over de Oostvaardersdijk en daar zagen we al snel waar de Zeearenden waren gebleven. Blijkbaar zaten ze in de kou ook gezellig dicht bij elkaar, want vanaf één punt zagen we zeker zeven exemplaren in bijna één kijkerbeeld! Een volwassen vogel zat iets dichterbij en uiteindelijk vloog er ook een jonge vogel mooi langs. Gelukkig maar, want deze indrukwekkende vertoning hoort natuurlijk bij een dag in dit gebied en zeker als de excursie ook speciaal op roofvogels gericht is.
Bij de Blocq van Kuffeler was het gezellig druk met vogelaars en met een goede reden: er houdt zich hier namelijk al enkele weken een erg zeldzame Kleine topper op. Deze Amerikaanse eendensoort kan dagelijks op aandacht rekenen, maar dat lijkt 'm bijzonder weinig te boeien. Zoals vele duikeenden slaapt ook deze vogel vooral en ook nu zagen we 'm maar heel kort met de kop uit de veren. Hoe zeer wij de vogel ook blikken waardig gunden, andersom was dat niet of nauwelijks het geval. Wel leuk was dat de vogel steeds naast z'n Europese evenknie zwom, waarbij de subtiele verschillen tussen de twee, beide slapende, eenden voor het geoefende oog net te zien waren.
Verder zagen we in en rond de Blocq van Kuffeler o.s. meerdere Pontische meeuwen, Grote- en Middelste zaagbekken, Nonnetjes, Brilduikers en een geinige hybride Kuifeend x Tafeleend!
Aan de Almerezijde van het gebied waren het vooral de Edelherten en Vossen die de show stalen, maar ook Goudplevieren, Watersnippen, Bonte strandlopers, enkele Zeearenden en Blauwe kiekendieven waren de moeite waard. Langzaam maar zeker moesten we weer denken aan de terugreis en omdat de Oostvaardersdijk leuker en kansrijker leek dan de "oostelijke" route terug, legden we de route nogmaals langzaam in omgekeerde volgorde af. Heel veel nieuwe soorten leverde dat niet op, maar wel kregen we nog een mooie Blauwe kiekendief en twee majestueuze adulte Zeearenden!
Het meest opmerkelijke moment van de dag was toen we Lelystad weer naderden. Een grote groep eenden trok de aandacht en dan moet je natuurlijk even stoppen. We stonden wat ongelukkig langs de weg, dus het was even snel checken. Vele Slobeenden gingen door mijn beeld, maar ook Wilde eenden en Wintertalingen, totdat er vier duikeendjes uit de begroeiing kwamen zwemmen. Één ervan trok meteen de aandacht, want het bleek waarachtig weer een Kleine topper! Gezien de zeldzaamheid moet het haast wel dé Kleine topper zijn, maar omdat we de vogel maar kort zagen (ze verdwenen snel weer) heb ik niet de plaatjes om dat goed te kunnen vaststellen/vergelijken. Enigszins bizar is dit wel, omdat bij mijn weten de bekende vogel altijd en vast op de Blocq van Kuffeler vertoeft en deze locatie hier toch een flink eind vandaan ligt... Afijn, geinig is het hoe dan ook!
Hiermee kwam een eind aan een koude, winterse maar mooie dag Oostvaardersplassen. Deelnemers, ik hoop dat de uiteinden weer zijn opgewarmd en graag tot in warmere tijden ;-)
Comments