ZATERDAG 5 FEBRUARI 2022 Precies tussen twee afgrijselijke regendagen in, mochten wij zaterdag in een weliswaar stevige wind maar met flink wat zonneschijn op stap voor de tweede editie van de minibusexcursie "Kop van Noord-Holland en Afsluitdijk. Deze excursie was wederom volgeboekt en met een gezellig gezelschap gingen we dus onder een eindelijk weer eens blauwe hemel van start in de Zuiderhaven van Den Oever. De start is traditioneel gevuld met eenden en meer specifiek zaagbekken; eigenlijk is het hier steevast raak met de drie soorten die de Nederlandse winter opsieren: Grote-, Middelste en Kleine zaagbek, die laatste beter bekend onder de naam Nonnetje. Vandaag vormde daarop geen uitzondering en ook de vele Brilduikers, enkele Dodaarsjes en een/de overwinterende Lepelaar waren een vermelding waard. De "beste" soort werd ons aangekondigd door enkele alarmerende lokale zangvogels; zij hadden het jonge Smelleken, dat recht over ons vloog, uiteraard eerder door dan wij! Normaal jakkert de soort keihard over een akker of kwelder, deze ploegde aanvankelijk vrij rustig tegen de wind in. Heel leuk, maar mijn autofocus kon de vogel helaas niet oppikken. Het is niet voor niets de kleinste roofvogel van Europa ;-).
Zuidwaarts rijdend kom je via het Robbenoortbos al snel bij Dijkwielen terecht en daar ging het flink los met de vogels. Uiteraard lagen er tussen de vele rustende Kuifeenden enkele Toppers, maar zoeken was eigenlijk niet nodig want kort daarvoor hadden we vanaf de dijk een waanzinnig en onvergetelijk tafereel voorgeschoteld gekregen, iets dat ik vooral ken van kilometers ver op de Waddenzee: Een tapijt van duizenden en duizenden Toppers! Hoeveel het er precies waren durf ik werkelijk niet te gokken, maar met 10.000+ zit ik zeker niet aan de conservatieve kant! Echt geweldig! En zoiets vastleggen is eigenlijk zinloos; de massaliteit is eigenlijk niet in foto's te vangen...
Maar er viel meer te genieten. Naast een opvliegende Waterpieper zagen we wederom heel veel Brilduikers (vele tientallen en vaak baltsend), maar ook Nonnetjes, Middelste zaagbekken en zowaar een winterkleed Geoorde fuut! De vogel zat best ver weg en benadering had zeker geleid tot flinke verstoring. We lieten het dus maar bij telescoopbeelden.
Na de koffie reden we verder op zoek naar mogelijk wat akkers met ganzen. Uiteindelijk vonden we die ook, zij het op afstand. Opvallend waren wel de grote aantallen "gewone" soorten overal: Kieviten, Goudplevieren, Kramsvogels, Kepen, Vinken, Sijsjes, Koperwieken, Holenduiven (op één veld zaten er vele honderden!): we hoefden ons niet te vervelen! Toen we wat Toendrariet-, Brand- en Kolganzen stonden te checken diende het volgende hoogtepunt zich plotseling auditief aan: We hoorden van achter de bomen een groep zwanen aankomen. Hun melancholische tonen kwamen steeds dichterbij, tot zich de groep aan ons openbaarde: Het bleken niet minder dan 46 Kleine zwanen te zijn, die strak richting noordoost overvlogen! Heerlijk en een echt kippenvelmoment, aangezien ik en volgens mij iedereen met mij fan is van deze op wereldschaal zeldzame soort met hoog knuffelgehalte. Leuk was dat dezelfde groep ruim een half uur later door twee verschillende waarnemers op twee verschillende locaties in Friesland is opgemerkt. Ze lagen dus nog steeds goed op koers terug richting hun broedgebieden in de Baltische staten of Rusland.
Rond enen kwamen we weer terug in Den Oever en maakten we een wandeling aan de buitenzijde van de haven. De plek die normaal dienst doet als hoogwatervluchtplaats was grotendeels onder water gelopen door de stevige wind, dus we moesten het doen met slecht een kleine aantal Wulpen, Tureluur, Bonte strandlopers en enkele Oeverpiepers. Meestal betekent dit wel dat de steltlopers dan binnendijks op de akkers te vinden zijn en een ritje door de prachtige, smalle binnenweggetjes ten westen van Den Oever bevestigde dat beeld. Ook hier overal vogels, maar dan vooral Goudplevieren (duizenden!), Wulpen, Bonte strandlopers, Scholeksters, wat Steenlopers, Tureluurs en uiteraard ganzen. Ondanks het afzoeken van enkele grote groepen lukte het ditmaal niet om er, met name op ganzenvlak, iets noemenswaardigs uit te halen. De massaliteit is echter ook iets om heel blij van te worden! Naast de massa en het scannen op leuke ganzen waren we tegelijk nog ergens anders op uit. Wieringen is namelijk een erkend, overgebleven bolwerkje van Patrijzen. Tijdens de vorige excursie waren we, na een relatief korte zoekactie op een groepje gestuit, maar ditmaal ging het allemaal niet zo vlotjes. Opvallend is wel het vele geschikte habitat in deze hoek; er zijn lekker veel ruige akkers, kruidenrijke randen, ruige terreintjes en graslanden met greppels. Je snapt dat Patrijzen het hier leuk vinden maar weet tegelijk dat ze zich ook overal kunnen en vaak ook zullen schuilhouden. Gelukkig zijn we van het volhoudende en volhardende soort, maar ik moet wel zeggen dat ik een zucht van opluchting slaakte toen ik uiteindelijk bij de laatste plek die ik nog kon bedenken uiteindelijk twee bolletjes opmerkte op een grasveldje bij enkele caravans: Hoppa, voor meerdere vogelaars een nieuwe soort en voor iedereen een fijne waarneming. Het zijn soorten die je tegenwoordig moet koesteren!
Een vaste tussenstop in deze hoek van het land zijn de Ransuilen in een bekende tuin. Het zijn er dit jaar overigens aanzienlijk minder dan voorgaande jaren en ik heb het idee dat dit niet de enige roestplaats is die karig bezet is. Een veeg teken en het resultaat van een beroerd broedseizoen afgelopen jaar (volgens mij...)
Het liep inmiddels tegen drie uur en nu was het moment om te kiezen voor welk slotstuk we zouden kiezen. Volgens het excursieprogramma (voor zo ver dat bestaat) zouden we kiezen voor de Afsluitdijk en dan vooral de Friese kant. Echter, na het Topperfeest eerder deze dag, gezien de waarnemingen die we al hadden gedaan en met het oog op de werkzaamheden bij Breezanddijk en het monument, zou het zo maar kunnen dat dit geen nieuwe soorten meer zou opleveren. Er was dus tijd om de flexibiliteitsjoker in te zetten en die heette: Provençaalse grasmus! Deze zeer zeldzame en prachtige dwaalgast zit al langere tijd langs de Hondsbossche zeewering, op relatief bescheiden afstand van waar we zojuist de Patrijzen hadden uitgezwaaid. Toen ik deze optie voorlegde, was iedereen er snel uit (want de soort was nieuw voor iedereen): We gingen een poging wagen.
Zo stonden we 25 minuten later aan de voet van een winderige zeewering en begon de lucht inmiddels ook aardig te betrekken. Bovendien: Toen we de duinvallei waar de vogel zou moeten zitten betraden, kwam ons net iemand tegemoet met het nieuws dat 'ie een paar uur tevergeefs naar de vogel had lopen zoeken. Allemaal voortekenen die niet bepaald in ons voordeel spraken, maar geen reden om niet ons best te doen. En zo goed en lang hoefde dat eigenlijk niet, want net nadat we de arme vogelaar het duin over was verdwenen (we konden hem dus niet meer alarmeren) zag ik de vogel door een duindoorn struikje schieten. Ik weet uit het buitenland dat bijna alle grasmussen aanslaan op smak/klikgeluiden met je tong en deze vogel vormde daarop geen uitzondering. Vlot nadat ik dat probeerde, bewoog de vogel omhoog en kon iedereen 'm, voor een grasmussoort aardig lang en aardig goed, bekijken. Het is wat je met recht een "omrijsoort" mag noemen met de ideale combi van zeldzaam en prachtig!
Dit was een knetterend slotstuk van een zonnige en zeer vogelrijke dag in één van de fijnere (winter)vogelgebieden van ons land!
Overigens: de dag ervoor mocht ik ook op pad. Dat was vrijdag en voor wie niet meer weet welk weer het toen was: Het was ongeveer zoals gisteren (zondag). Oftewel: zeiknat en winderig, maar dat weerhield Anneke en Enrico niet om bij me in te stappen voor een privé-excursie naar de Waddenkust. Het werd dus grotendeels busjevogelen, maar het lukte desalniettemin toch nog om wat leuke soorten bij elkaar te "harken": Ransuilen, Witbuikrotgans, Sneeuwgorzen, Waterpiepers, Wilde zwanen, Oeverpiepers, maar toch vooral dé wensvogel van Anneke, IJsvogel! En dat is een soort die vaak niet op afroep te bestellen is. Erg leuk, dus, en bovendien waren Anneke en Enrico ook nog eens heel leuke en optimistische personen; dat maakte de neerslag dragelijk en de dag heel gezellig!
Comments