Afgelopen maandag was de tweede editie van onze befaamde Honderd Soortendag, de dag waarop we niet vroeg beginnen, rustig vogels kijken, mooie gebieden aandoen, langer stoppen wanneer de situatie daarom vraagt en toch steevast boven de honderd waargenomen (dus gezien en gehoorde) soorten eindigen. Kortom: fanatiek doch ontspannen vogels kijken en genieten van de grote variatie in landschappen en vogelsoorten van Noord-Nederland. Leuk in zowel voor- als najaar (want ook dan gaan we!).
Tot zo ver de lofzang op één van mijn favoriete excursies, hier even een kort verslag van de tweede voorjaarseditie. Het was qua aantal soorten een prima dag. Uiteindelijk kwam de teller van de totaallijst uit op 123 soorten. De oplettende lezer zal terecht opmerken dat dat wat minder is dan de editie van vorige week, toen zowel qua weer als qua vogels als qua logistiek alles mee zat. Dat laatste punt heb ik natuurlijk vooral in de hand, maar blijft ook een best lastig te reguleren uitdaging. Er gebeuren altijd weer onverwachte dingen, je blijft makkelijk wat langer op een plek hangen of wandelingen duren soms net wat langer dan gepland. Deze dag reden we eigenlijk iets te laat weg uit het Fochteloërveen en hadden we daardoor iets minder tijd dan ideaal was geweest in het Lauwersmeer, maar achteraf was dat ook weer niet zo vreselijk. Er gebeurde namelijk iets opmerkelijks op het gebied van weer. In de ochtend en een deel van de middag was het volop voorjaar en liepen we zonder jas te wandelen, maar in de loop van de dag draaide de wind naar noordwest, trok gevoelig aan en ging zelfs gepaard met grijsheid en lichte regen. Toen wij bij de kust aankwamen was het, ik kan het niet anders zeggen, ronduit donker en kil en was de roep om erwtensoep dan wel stamppot in combinatie met een warme douche (niet tegelijk, voor alle duidelijkheid) niet van de lucht. Omdat velen van ons (mezelf incluis) daar kledingtechnisch niet zo op hadden gerekend, was het best afzien en waren de 2,5 uur in het gebied eigenlijk wel genoeg. Achteraf was het dus fijn dat we het grootste deel van de dag in het warmere binnenland hadden gespendeerd.
Om het verslag een keer anders in te steken, hier vijf mooie momenten van de dag. Deze soorten/momenten kwamen allemaal langs toen ik aan het eind vroeg naar de soort van de dag, waar dus geen unaniem besluit over genomen kon worden (en dat hoeft natuurlijk ook helemaal niet!).
De niet-vogel-bijvangsten Het leuke van veel in de natuur zijn en naar vogels zoeken is dat je als vanzelf ook zo nu en dan andere soortgroepen in beeld krijgt en ook daar worden we blij van. Drie voorbeelden daarvan van deze dag: een Hazelworm, een Wezel (helaas geen foto) en een Groentje!
2. Slangenarenden in het Fochteloërveen Het is een goede en reeds lange traditie: Slangenarenden die overzomeren in het Fochteloërveen. In de afgelopen jaren kwamen ze doorgaans steeds ergens begin juni aan, nu zijn er al enkele exemplaren aanwezig en is het nog maar half mei! Er wordt al een tijdje gesuggereerd dat het gebied prima geschikt zou moeten zijn voor het eerste broedgeval ooit in Nederland, dus misschien is dit wel het jaar? Er was interactie tussen twee vogels en wellicht vloog er zelfs een derde exemplaar rond. Spannend, we gaan het in de gaten houden en aan alle waarnemers het verzoek om foto's te blijven maken wanneer je een Slangenarend in het gebied ziet. Op basis van ondervleugelpatroon en kop zijn de vogels vaak individueel te herkennen en zo kunnen we eens kijken hoeveel er nu precies zijn. Wij zagen er zeker twee (soms samen), waarvan er één uiteindelijk (hoog) over over ons heen kwam vliegen.
3. Zingende Zomertortels Zomertortels kelderen in heel Europa in aantal. Het gaat op alle fronten slecht met de soort. De broedgebieden worden steeds minder geschikt, de overwinteringsgebieden drogen uit en onderweg zijn ze een gewild object om uit de lucht te knallen. Het ligt dus in de lijn der verwachting dat de soort zal verdwijnen als broedvogel in Nederland. Het is dan ook enigszins hoopvol en in ieder geval heel fijn dat er in het Drents-Friese Wold een bolwerkje stand blijft houden, een bolwerkje dat dit jaar zelfs iets groter lijkt dan voorgaande jaren. Ik vind het dan ook steeds haast emotioneel prachtig om deze prachtige soort te horen en 'm erbij zien maakt het helemaal af. We hoorden/zagen 2-3 vogels.
4. Steltkluten in de Ezumakeeg Met Steltkluten gaat het in Nederland juist al jaren goed, maar om binnen twee hectare een vogel of 25 te zien, inclusief een nest of 8 met broedende vogels, dat is toch wel uniek! Ze laten zich daarbij ook nog eens geweldig zien en horen; feest! We zagen tussen de Steltkluten door ook o.a. Temmincks strandlopers, enkele Kemphanen en Bosruiters.
5. Kiekendieven buitendijks (én de verborgen uil!)
Het was aan het eind van de dag dus ineens slechts tien graden, grijs en de wind was ook aangetrokken, dus prettig was het niet bepaald op de zeedijk. Desalniettemin zagen we genoeg om warm van te worden, waaronder duizenden steltlopers maar ook drie soorten kiekendieven: een Bruine-, een Blauwe- en een Grauwe kiekendief! Wat echter zowel heel grappig als een beetje jammer was, was wat er ineens op mijn foto bleek te staan toen ik met foto's van de (volgens mij tweedejaars) Grauwe kiekendief aan het stoeien was... Kijk en huiver!
Tenslotte nog wat losse plaatjes van de dag en de herinnering dat je dit weekend (het wordt mooi weer!) nog mee kunt tijdens (o.a.) een dagje kiekendieven kijken in Oost-Groningen (zaterdag 20 mei) of tijdens een dagje Lauwersmeer en omstreken (zondag 21 mei). Zie daarvoor www.birdingholland.nl/last-minute
