FOCHTELOËRVEEN EN GROTE VUURVLINDER: 100 PROCENT
- Martijn Bot
- 6 jul
- 5 minuten om te lezen
MINIBUS- EN WANDELEXCURSIE, VRIJDAG 4 EN ZATERDAG 5 JULI.
Twee verslagen in één, dus. En er is nauwelijks een overkoepelend verhaal over te vertellen, noch een titel te verzinnen die de lading van beide excursies dekt. Het enige is misschien dat we op beide excursies zagen wat we wilden zien en wat de beschrijving 'belooft', maar toch voelde dat de ene dag als boffen (Weerribben) en de andere dag voor sommigen toch wat mager.
Om met dat laatste te beginnen: onze excursies hebben als doel altijd waarnemingen. Het zien of horen van soorten is altijd het belangrijkste. Daarnaast is het natuurlijk leuk als er ook foto's gemaakt kunnen worden en daarvoor is vaak ook goed de gelegenheid. De excursie in het Fochteloërveen, echter, was er vooral een voor de waarnemer, de vogelaar. We zagen heel veel leuke soorten, maar deze bleven vrijwel alle op behoorlijk grote afstand. Slangenarenden, Boomvalken, Kraanvogels, Wespendief, Grauwe klauwieren, Kuifduikers, Boomkikkers, Venwitsnuitlibellen, Matkop, Paapjes, Zeearenden: het lijstje soorten was meer dan behoorlijk, maar bewijsmateriaal verzamelen was knap lastig. Mensen met verrekijkers waren dus tevreden, mensen met vooral of alleen lenzen hadden wellicht op iets meer gehoopt. Het was even niet anders; vogels bleken wederom geen drones te zijn ;-).
Gisteren (zaterdag) stond de eerste van twee excursies op zoek naar de endemische Grote vuurvlinders (ondersoort batava, die alleen in Nederland en alleen in de Weerribben en Wieden en nabije omgeving voorkomt) op het programma. Tot twee dagen voor de tijd leken de omstandigheden prima te worden, maar toen ik aan het eind van de dag in het Fochteloërveen in de auto zat en de voorspellingen hoorde, sloeg de schrik me toch enigszins om het hart. Vrij stevige wind, nauwelijks zon en zelfs zo nu en dan wat lichte regen: dat is niet wat je nodig hebt voor een dagje insecten kijken.
Toch heeft het verleden uitgewezen dat de kansen op de soort zelfs bij mindere omstandigheden nog steeds best groot zijn. In tegenstelling tot veel andere soorten, lijken Grote vuurvlinders niet de hoogte in te gaan om te schuilen, maar gaan ze gewoon stil zitten op of nabij hun favoriete bloemen en wachten daar op betere tijden. Met goed zoekwerk zijn ze dus zelfs in de regen te vinden, dus daar vestigde ik mijn hoop op. We hebben immers ook op dit vlak een reputatie en een statistiek hoog te houden: in alle jaren waarin we deze excursie organiseren (en dat gaat inmiddels om een excursie of 15), hebben we een 100% score wat betreft het vinden van de soort. Die keten mag natuurlijk niet verbroken worden!
We startten de dag met een boottochtje, dat mooi maar bijzonder onproductief was. We zagen nog nauwelijks vlinders en/of libellen, het was winderig en fris en er vielen inderdaad af en toe wat druppels. Qua vogels was het iets beter, met o.a. de eerste Purperreigers van de dag, een overvliegende Wespendief en een zingend en uiteindelijk langsvliegend mannetje Wielewaal.
Al met al waren de voortekenen voor de zoektocht op land dus niet heel gunstig. Bij het uitstappen op de eerste locatie zwiepte de wind de vegetatie heen en weer en waren de vlinders nog in geen velden of wegen te bekennen. Toch begonnen we vol goede moed te zoeken. Alle Kattenstaarten, de favoriete bloem van de doelsoort, werden zorgvuldig gecheckt en na een dik kwartier was het zowaar raak. Pardoes zat er een vrouwtje (die zie je minder vaak dan mannetjes!) vlak voor me. Ik riep de her en der langs de weg verspreide deelnemers zo hard als ik kon bij elkaar en een minuut later konden we de vlinder rustig en van alle kanten bekijken en fotograferen. Het voordeel van dit weer is dat ze geen kant op gaan en je dus alle tijd hebt om de goede hoek en goede positie voor de foto uit te zoeken. Ik maakte kort wat bewijsjes en liet de vlinder toen aan de deelnemers. Terwijl zij zich fotografisch uitleefden, zocht ik verder, uiteindelijk tevergeefs. Het leek erop dat we de handen mochten dichtknijpen met deze mooie waarneming! En de 100% keten was weer een stukje langer geworden!
Tijdens mijn zoektocht naar meer vlinders, vond ik bij toeval enkele Hermelijnen! Het leken wat jonge dieren en een volwassen exemplaar. De jongen hadden net een muis gekregen, waarmee ze aan het stoeien waren en lieten zich soms heel leuk zien, zij het wel achter wat vegetatie. Onderstaand filmpje van deelnemer Daniël Boer geeft een heel mooie impressie!
We telden onze zegeningen en probeerden het laatste deel van de excursie nog wat leuke andere soorten te verzamelen. Het regende niet meer, de temperatuur ging gaandeweg iets omhoog, maar de harde wind bleef een lastige factor. We waren daarom extra blij dat we ondanks alles toch twee Grote weerschijnvlinders in beeld kregen, waarvan er één ook een tijdje zittend op een blad te zien was!
Qua libellen werd het uiteindelijk ook een prima middag! Sierlijke- en Gevlekte witsnuitlibellen zitten aan het eind van de vliegtijd, maar we wisten beide soorten wel te vinden. Verder zagen we o.a. ontzettend veel Bloedrode heidelibellen (die beginnen net te vliegen), enkele Bruinrode- en Steenrode heidelibellen, meerdere Zwarte heidelibellen, Vuurlibel en Gewone pantserjuffers, plus vele algemene soorten. Ook troffen we de zeldzame (maar hier niet) Gouden sprinkhaan en Moerassprinkhaan.
Onverwacht was de vondst, helemaal op het laatst van de excursie, van een Gevlekte glanslibel. Onverwacht, omdat de vliegomstandigheden voor de soort nu niet bepaald optimaal leken. We zagen 'm zeer onrustig jagen, maar gelukkig uiteindelijk ook rustend hoog in een eik, waarin ook enkele Eikenpages bleken te zitten. Toch leuk!
Kortom, het was uiteindelijk prima, zeker de omstandigheden in acht nemend. Aanstaande woensdag proberen we het nogmaals, er is nog één laatste plekje vrij.
Comments