De trouwe volgers van dit blog weten dat ik (Martijn) een liefhebber ben van wanstaltige woordgrappen, matige metaforen en niet te vergeten afzichtige alliteraties. In dat kader had ik bedacht om als variant op "Vrolijk Pasen" en terugblikkend op onze excursie in en rond het Fochteloërveen van Eerste Paasdag de blogtitel "Veenlijk Pasen" de wereld in te slingeren. Pas toen ik de post later nog een keer overlas, zag ik dat deze titel nogal macaber geïnterpreteerd zou kunnen worden en wellicht geheel verkeerde verwachtingen van zowel het verhaal als de vogeldag zou kunnen scheppen. Vandaar dus nu toch maar een neutrale doch de lading dekkende, alternatieve titel. Op het programma stond namelijk een dag wandelen op verschillende locaties op en rond het Fochteloërveen, waarbij, naast het zoeken naar de specialiteiten van het gebied, de herkenning van de zang van voorjaarsvogels centraal stond. Hoewel de temperaturen natuurlijk te wensen over lieten en de windrichting de hoop op veel zichtbare vogeltrek al meteen temperde, was het bewolkt en rustig weer en eigenlijk prima om er lekker op uit te trekken. Omdat het niet hard waaide, waren de vogels die wel zongen ook meteen prima te horen, dus eigenlijk moesten we onze zegeningen tellen.
De natuurgebieden in het noorden zijn doorgaans een stuk minder druk dan in het zuiden en westen van het land, maar mocht je op de Kale Duinen (Aekingerzand) willen vogels kijken, dan is een enigszins vroege start toch aan te raden. In de loop van de ochtend vult het gebied zich in rap tempo met families met kinderen, mountainbikers en ander recreatief vermaak. Prima natuurlijk, maar dan zijn veel van de soorten die in het gebied overnacht hebben of daar foerageren inmiddels vertrokken. We besloten dan ook de dag hier af te trappen en dat bleek een erg goede beslissing. Niet alleen vielen we midden in een prachtig concert van zowel VELD- als BOOMLEEUWERIKEN, eenmaal iets verder het gebied in vonden we, in de wat meer open stukken, enkele groepjes met lijsters waarin zich zeker VIJF BEFLIJSTERS bevonden! Uiteraard weten we dat ze de doortrekpiek kennen in de maand april, maar toch is het niet een soort waar je zo maar op rekent. In vind het altijd heel erg fijn om ze weer te zien, en zeker als er dan ook nog enthousiaste excursiegasten bij zijn! De foto's zijn een beetje mager (zoals het vandaag überhaupt niet echt een fotodag was), maar door de telescoop waren ze prima te zien!
Verder zagen we o.a. de eerste TAPUIT van dit voorjaar, alsmede meerdere GEELGORZEN en KNEUEN.
Terug op de parkeerplaats stonden er inmiddels zeker tien keer zo veel auto's als toen we begonnen, wat de keuze voor de start hier maar weer eens onderstreepte en rechtvaardigde.
De rest van de dag brachten we door in het Fochteloërveen en omstreken. Bij binnenkomst in het gebied "botsten" we al gelijk op een groep zwanen, waarin nog steeds enkele Wilde Zwanen te vinden zijn tussen overwegend Knobbels. Zouden deze vogels (8 onvolwassen exemplaren en een paartje volwassen vogels) nog weg gaan of besluiten ze hier te blijven, aangezien de overgrote meerderheid van hun soortgenoten reeds weken geleden de vlucht naar het noorden heeft genomen?
Natuurlijk heeft iedere vogelaar die het Fochteloërveen bezoekt sowieso één soort op het verlanglijstje staan: KRAANVOGEL. Een eerste ritje door het gebied leverde nog geen vogels op, maar op weg naar Ravenswoud was het wel raak: een paartje liet zich van dichtbij heel lang en onverstoorbaar bekijken!
Net buiten Ravenswoud moesten we hard op de rem, omdat een RAAF vlak langs onze auto's vloog om over het bos te verdwijnen. Even later kwam waarschijnlijk dezelfde vogel terug om te foerageren, maar werd daarbij enorm op de huid gezeten door o.a. Kieviten en een stuk of zeven Witte kwikstaarten. Begrijpelijk, want Raven lusten wel een eitje, beschilderd of niet... Op dezelfde plek vlogen ook enkele APPELVINKEN rond.
Een stuk verderop vonden we, zij het op afstand, nog eens een groep van zeker 12 Kraanvogels, nadat we ook al o.a. een roepende HAVIK, een groepje van 7 WATERPIEPERS, enkele GROTE LIJSTERS en een mooie man BLAUWE KIEKENDIEF hadden kunnen noteren.
Op de zandwinplas net buiten het gebied was het relatief rustig. Er zaten enkele soorten eenden, vele Kleine mantelmeeuwen maar zowaar toch ook een subadulte PONTISCHE MEEUW. Dat blijft toch, ondanks de forse toename in de afgelopen jaren, een leuke soort in deze hoek van het land.
Een half uurtje later stonden we weer in het veen en gingen we op zoek naar een soort die ook hoort op een dag in het gebied: KLAPEKSTER. We hoefden niet vreselijk ons best te doen om er één te vinden, hoewel hij wel op afstand bleef en de telescoop derhalve geen overbodige luxe was. Terwijl we naar deze vogel stonden te kijken (hij hopte van struik naar struik steeds iets dichterbij) zongen er twee BLAUWBORSTEN dichtbij, maar verschoof de aandacht vrij abrupt naar een andere hoek van het gebied, alwaar ik ineens een RODE WOUW net boven een bosje in de kijker kreeg! De aanwezigen zagen de vogel kortstondig, voor 'ie naar beneden leek te gaan en niet weer in beeld te krijgen was. We besloten meteen op te breken en te verplaatsen, hopend om de vogel terug te kunnen vinden. Dat bleek een goede zet, want na een korte rit en een even korte wandeling, zagen we 'm weer vliegen. Redelijk dichtbij begon deze schitterende roofvogel langzaam hoogte te winnen en uiteindelijk verdween 'ie in noordoostelijke richting uit zicht. Ook dit is zo'n soort die je op warme dagen met zuidoosten wind op de juiste locaties zou kunnen "opzoeken", maar daarbuiten is en blijft het een onberekenbare vogel die je overal maar tegelijk en toch vooral nergens kunt verwachten. Het blijven gelukstreffers en zeker tijdens excursies lukt het maar heel af en toe om er eentje op te pikken. Deze was dan ook zeer welkom, zeker op een dag waarop de trek ongeveer 0 leek en we deze dus zeker niet zagen aankomen!
De stemming was prima (sowieso, maar leuke soorten helpen wel) en werd alleen maar beter toen we, even verderop en tevergeefs zoekend (dat dan weer wel) naar een Grote gele kwikstaart, ineens werden verrast door een vlakbij langsflappende ZWARTE SPECHT, met als bijvangst ook een mooi mannetje GOUDVINK. Twee fijne bossoorten binnen een minuut of vijf! De specht ontsnapte aan mijn camera omdat ik net even kort een lunch naar binnen aan het werken was, de Goudvink gaf iets langer de gelegenheid.
De Grote gele kwikstaart lukte dus even niet, dus we besloten eerst op zoek te gaan naar wat ontbrekende zangvogels die op het wensenlijstje stonden en het daarna, als afsluiter van de dag, nogmaals te proberen. Een wandeling aan de noordzijde leverde een leuk setje op van soorten die eerder dus nog onder de radar wisten te blijven: SIJS, ZWARTE MEES, KUIFMEES, VUURGOUDHAAN, GLANSKOP en BOOMPIEPER, alsmede een overvliegend vrouwtje BRUINE KIEKENDIEF, behoorden hier tot de oogst.
De middag was inmiddels gestaag gevorderd, zoals dat heet, maar we waren ook al een flinke soortenlijst verder. Één soort die eigenlijk nog "moest" en waarvan de zang nu ook te horen is op enkele plekken (en dat is toch redelijk uniek in Nederland, waar ze vooral wintergast zijn), was de GROTE GELE KWIKSTAART. Nadat we dus op één plek jammerlijk hadden gefaald, was het op een tweede locatie, na even zoeken, wel raak en liet een mannetje zich uiteindelijk aan een ieder zien.
Hiermee was de dag eigenlijk zo goed als "af": we hadden bijna alle te verwachten zangvogels wel gehoord en/of gezien en ook het rijtje specialiteiten was voorzien van een groen vinkje. Daarnaast waren we erg in onze nopjes met de twee bonussoorten (Beflijster en Rode wouw), dus de tevredenheid was groot. We hadden nog een klein uurtje over, dus bezochten we nog wat laatste plekjes op zoek naar... Niets in het bijzonder, eigenlijk, wat eigenlijk de fijnste manier van vogelen is, toch? Dit leverde uiteindelijk nog enkele Kraanvogels, een erg mooi en dichtbij vrouwtje Blauwe kiekendief en enkele nieuwe dagsoorten als PIJLSTAART, OEVERZWALUW, SPERWER, TURELUUR en ZWARTE RUITER op.
Om iets voor vijven draaiden we de parkeerplaats weer op en konden we terugkijken op een frisse, grijze maar zeer mooie en rijkelijk gevulde Paasdag in één van de (wat mij betreft) mooiste gebieden van ons land!